De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 344

'EEN

KINDERLIJKE

IDEAALSTELLING'

men met heel de wereld niet te maken. Zeker, het is ook waar, dit is kinderlijk in onze tijd; maar men moet trachten de ideaalstellingen vanuit het leven van hen, die die idealen poneren, te begrijpen.' 88

Het is duidelijk, dat Waterink de Potchefstroomse versie van de o B -geschiedenis doorgaf, ontleend aan de verhalen van zijn PUK-vrienden en -gastheren: Stoker, Dirk van Rooy en anderen. Waterink gebruikte soms letterlijk dezelfde woorden die Stoker in zijn brief aan Vollenhoven, hierboven aangehaald, had gehanteerd. Diens 'Kuyperiaanse' boek had hij kennelijk niet gelezen, zelfs de titel ervan die hij opgaf was onjuist: 'Van de ordeningen' in plaats van Die stryd om die ordes - de vu-bibliotheek bezat toen trouwens geen exemplaar ervan. 189 De door Waterink doorvertelde geschiedenis verhaalt niet zozeer wat gebeurd is, maar verhaalt zoals de geschiedenis had moeten verlopen als de bedoelingen en wensen van de Potchefstroomse OB-calvinisten gerealiseerd waren. Het is duidelijk dat Waterink zelf Zuid-Afrika nog geheel zag in de termen en beelden van het traditionele stam- en geestverwantschapsparadigma, met de bijbehorende geschiedvisie. De bewondering voor het calvinistisch Afrikanervolk zoals hij die in 1939 had verwoord, was nog onveranderd. 190 Nederland had een oorlog en bezettingstijd gekend, Zuid-Afrika niet, daar ging de oude zelfde strijd om nationale vrijheid voort. Daarom kon Waterink ook in de o B geen nationaal-socialistische beweging zien en in de Broederbond geen sinister geheim genootschap. De Broederbond dateert van 1918 en is een keurige organisatie ter bevordering van het nationaal belang, meldde Waterink in zijn rapport, en bekende calvinisten als prof. dr. J. C. van Rooy, dr. A. J. van der Merwe en dr. Wm. Nicol geven eraan leiding aan: Ik heb gelezen het verslag over de 25ste jaren van de activiteit van De Broederbond. Ik heb ook gelezen de feestrede van de Voorzitter [J.C. van Rooy] bij die gelegenheid (deze mededeling is natuurlijk vertrouwelijk!); maar ik moet eerlijk zeggen, dat er in dit alles niets voorkomt, wat zweemt naar nationaal socialisme of naar het vormen van een staat in de staat of naar een beinvloeding van de regering, die, volgens "antirevolutionaire" staatsrechtelijke begrippen ongeoorloofd zou zijn. De gehele bedoeling van De Broederbond is een tegenwicht te vormen tegen de geheime manier van bestrijding van Engelse zijde, tegen de pogingen die men deed om zich nationaal uiten-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen