De Vrije Universiteit en Zuid-Afrika 1880-2005 ([Deel 1]) - pagina 62

BEKOELDE

BROEDERSCHAP

van meer dan twee-en-een-half uur. Want Rutgers deed alle moeite, uitvoerig de onaanvaardbaarheid van het plan-Fruin aan te tonen. Kuyper had in zijn notitie de deputatie van 29 maart 1884 vooral willen aantonen, dat het schijnbaar neutrale plan-Fruin feitelijk het 'on-Christelijke Overheidsonderwijs' bevoorrechtte. Gezien de samenstelling van het personeel van de Academie (vier hoogleraren van de Rijksuniversiteiten tegenover één van de v u ) zal zij immers een studieplan vaststellen 'dat zoomin mogelijk afwijst van de wetten en gewoonten der Nederlandsche universiteiten. Nu zijn deze wetten en gewoonten bij het Rijks Hooger Onderwijs geheel anders dan bij het Vrije Christelijke Onderwijs', aldus Kuyper: 'Het studieplan der Rijksuniversiteiten is ingerigt naar de moderne Encyclopaedie, waar de Encyclopaedie der Christelijke Vrije Universiteit vlak tegenover staat'.107 Dat verschil in de richting van het onderwijs heeft ook concrete gevolgen voor de inrichting van het onderwijs, verklaarde Kuyper. De rijksuniversiteiten stellen hoge toelatingseisen en kennen dan ook geen propedeuse, met als gevolg dat men er in drie tot vier jaren kan afstuderen. De v u (voor een deel als gevolg van een soepeler toelatingsbeleid, voor een ander deel gevolg van de encyclopedische opzet van de studie) kent wel een propedeuse, wat een studietijd van vijf tot zes jaren oplevert. Rutgers deelde Kuypers afwijzing van het plan-Fruin, maar hij deed voor zijn aanval erop vooral een beroep op het religieus gemoed van zijn Transvaalse gesprekpartners. Hij bekende, Fruins beide uitgangspunten te delen: de Zuid-Afrikaansche Republiek heeft behoefte aan wetenschappelijk geschoolde mensen, en die opleiding kunnen ze beter in Nederland dan in Engeland of Schotland krijgen. Maar allereerste uitgangspunt is voor mij, aldus Rutgers, dat die 'wetenschappelijk ontwikkelde Afrikaners ... niet hadden afgeleerd voor Gods woord te buigen'. Want 'alle kennis en ontwikkeling en beschaving, die van Gods woord is losgemaakt, [moet] niet voor een zegen, maar voor een ramp' gehouden worden. Het plan-Fruin ontkent die waarheid, ging Rutgers voort, want het stelt de studie aan de liberale staatsuniversiteiten en aan de Vrije Universiteit op eenzelfde lijn. Maar er is wel degelijk verschil. Het liberale onderwijs leidt naar de geestelijke afgrond. Het is bovendien duidelijk, aldus Rutgers, dat de meerderheid van de leden van de Academie een voorkeur zal bezitten voor het staatsonderwijs, en veel studenten zul-

61

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen