Twee-en-twintigste Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 59

de Rijks-Universiteiten deeleu door de Stedelijke Universiteit van Amsterdam en men is daartoe gekomen op gronden, door niemand minder dan Kappeyne ontwikkeld, die principieel de souvereiniteit der wetenschap in eigen kring huldigen. En buitendien, door geene wet schrijft de Staat aan z^jne hoogleeraren de richting, die zij hebben te volgen, en de uitkomsten, waartoe zij moeten geraken, voor. Van verplichte neutraliteit, van eerbiediging van ieders godsdienstige begrippen ie geen sprake. De goeden niet te na gesproken ; men l{.an aan de Rijks-Universiteiten zeker wel een enkelen hoogleeraar vinden, die inderdaad niet ieders godsdienstige begrippen eerbiedigt. De souvereiniteit der wetenschap wordt dan ook in zekeren zin door de openbare Universiteiten hoog geëerd. Maar op een eigenaardige v.ijze. Hoe doet er niet toe, van welk uitgangspunt de hoogleeraar uitgaat, tot welke uitkomsten hij geraakt, zoo hij maar ^e beste wetenschappeI lijke man is, wordt hij benoemd. 1 Alleen, dat in den regel zij voorbijgegaan worden, die in de Goddelijke I openbaring hun uitgangspunt nemen. Wij kennen de oude klacht: j geen leerstoel voor Bilderdijk, voor Da Costa, voor Groen. Toch bergt die klacht niet onze voornaamste grief. In het nemen van den wetenschappelijk beste, onafhankelijk van zijne richting, schuilt eene gebeel andere fout. Men huldigt schijnbaar de wetenschap, maar vindt de wetenschap nooit. Want is de wetenschap het rechte verstand van den ouderlingen samenhang der dingen, zoo moet men tot het centrale punt opklimmen, van waar uit die samenhang vloeit, als de stralen van een cirkel naar den omtrek, tot God, uit Wien alle dingen zijn. Anders doet men één van tweeën: of men neemt een verkeerd uitgangspunt aan, óf men verzamelt slechts in den omtrek van den cirkel langs empirischen weg brokstukken van gegevens, en het blijft kennis, het wordt geen wetenschap. Ik onderschat dat verzamelen van gegevens langs empirischen weg niet. Het is even onmisbaar als het aanvoeren van steenen bij het bouwen van een huis. Ik kan zonder steenen geen huis bouwen. Alleen maar, als ik niet weet, hoe de steenen in onderling verband moeten worden gezet, wordt er geen huis uit, en zet ik ze verkeerd in verband, dan wordt het niet aangenaam om te bewonen, en kon het wel eens instorten. Betrachten nu de wetenschappelijke mannen, die de openbaring Gods niet kennen of niet huldigen, de bescheidenheid der wijsheid, zoo verzamelen ze gegevens en dragen steenen aan, waaruit het gebouw der ware wetenschap kan worden opgebouwd. Vergeten zij die bescheidenheid, dan verkondigen zij eene valsche t: wetenschap, die hunne leerlingen en het volk op een dwaalspoor brengt. En groot is voor hen de verzoeking, om eene wetenschap te zoeken, 'fe;. die" niet in de Goddelijke Openbaring, maar in het gezag van den modernen Staat, gekleurd in verschillende schakeeringen, naarmate van richting en temperament van den hoogleeraar, het hoogste richtsnoer vindt. De ware souvereiniteit der wetenschap wordt eerst gewaarborgd, en de Ware wetenschap wordt eerst begrepen, wanneer in de openbaring van den levenden God het uitgangspunt wordt gezocht.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen