Jaarboek 1989-1990 - pagina 61

Vrije Universiteit, de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en het ‘Nationaal Onderzoekprogramma Hoge Temperatuur Supergeleiding’ de beschikking over geavanceerde apparatuur voor de preparatie van dunne lagen. Ik zal proberen u een idee te geven van de techniek die we daarvoor gebruiken. U neemt drie smeltkroezen, een met het metaal yttrium, een met barium en een met koper. Elk metaal gaat u verhitten met een elektronenbundel, zodat de metalen ver­ dampen. Deze dampen verlaten de smeltkroezen en gaan huns weegs. U zorgt er nu voor dat de drie dampen op een plaats samenkomen en daar monteert u een plakje strontiumtitanaat, dat we de drager noemen. U voegt nog een pufje zuurstof toe, en het wonder geschiedt: op de drager vormt zich een zeer dun laagje YBa,Cu,Or U zult begrijpen dat de laagjes zo zuiver mogelijk moeten zijn en daarom werken we in een ultrahoog vacuümsysteem (waar de druk slechts 10 14 atmosfeer is). De zeer zuivere dunne supergeleiders kunnen zeer goed stroom geleiden, zo’n 10.000 keer beter dan normaal koperdraad. Daarvoor betaalt u echter ook een hoge prijs. F in a n c ie rin g

Omdat supergeleiding intellectueel boeiend is en omdat er toepassingsmogelijkhe­ den zijn, waarvoor in de toekomst wellicht een grote markt zal bestaan, hebben verschillende landen een onderzoeksprogramma ‘hoge-Tc-supergeleiding’ in het leven geroepen. Ook Nederland kent zo’n programma, het reeds genoemde ‘Natio­ naal Onderzoekprogramma Hoge Temperatuur Supergeleiding’, waaraan de vol­ gende negen bedrijven en organisaties deelnemen: Shell, Philips, TNO, ECN, AK­ ZO, KEMA, Novem, de Stichting SON en de Stichting FOM. Ik zal u een idee geven van de grote hoeveelheid geld die gemoeid is met de pro­ gramma’s op het gebied van supergeleiding. In tabel 1 ziet u de uitgaven per jaar voor supergeleiding in verschillende landen. In 1988 hebben de VS 219 miljoen dol­ lar uitgegeven voor zowel conventionele als hogeT.supergeleiding. Ongeveer 900 onderzoekers zijn hiermee bezig. Japan doet hier niet veel voor onder: 187 miljoen dollar en 1200 onderzoekers. In Nederland komt men op ongeveer 10 miljoen dol­ lar uit, als we de gelden van Economische Zaken, O&W en de stichtingen FOM en SON tezamen tellen, en op 70 onderzoekers. In verhouding met de populatie van deze landen, lijkt de omvang van het Nederlandse programma heel redelijk. Ik moet ook zeggen dat Nederland het bijzonder goed doet, naar verhouding veel beter dan men zou verwachten op basis van de grootte van de bevolking. U hoeft slechts naar de namen van de ‘invited speakers’ op conferenties te kijken en u zult zien dat er altijd Nederlanders bij zijn. Er is echter een verschil in de filosofie van het financieren. De Japanners maken een tienjarenplan met jaarlijks 187 miljoen dollar voor supergeleiding. De VS hebben hoofdzakelijk via het Department of Defence een programma dat tenminste 5 jaar gaat lopen. Het Nederlandse pro­ gramma loopt vooralsnog 2 jaar en dat is een groot probleem als je competitief wilt blijven op de lange duur.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen