1947 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 77

71 D e heer Woltjer ziet quantentheorie en mechanica niet (zooals spreker schijnt te doen) als tegenstelling tusschen rationalisme eu irrationalisme *). — D e inleider heeft van het (ir)rationalisme slechts een vrij vage omschrijving gegeven; daardoor blijft het verband van het begrip ,,rede" met correlata als ,,verstand", ,.logos", ,,denken" enz. ongewenscht open. — V o o r t s overheerschte in het eerste deel zóó sterk de voorstelling, dat wij tot voor kort een en al in den tijd van de verheerlijking der rede leefden, dat irrationeele momenten als de romantiek, die spreker later zelf ook noemde, geheel in het gedrang raakten. — W a a r ligt het evenwicht tusschen rationalisme en irrationalisme, ook in de religie? — O n d a n k s het breed overzicht, dat de inleider op verschillende gebieden heeft gegeven, w o r d t op deze vraag een eenigszins bevredigend antwoord gemist. D r Bakker heeft met groot genoegen geluisterd. Hij spreekt den wensch uit, dat d e voordracht w o r d t opgenomen in het O r g a a n . Eeii kleine opmerking over de muziek. V o l g e n s den inleider zou de jazzmuziek een uiting zijn van het irrationalisme in de kunst, dit betwijfelt spreker. Jazzmuziek is Neger-volksmuziek. In de beschouwing van den spreker heeft hij gemist iets over het irrationalisme in de geneeskunde. Als reactie op de eenzijdig natuurwetenschappelijke instelling der geneeskunde is te noemen de fundeering der psychotherapie. T r o u w e n s van de oudheid af hebben krachten gew^erkt in de behandeling van den zieken mensch, die moeten gerekend tot het terrein van het irrationeele. Ook alle Christelij k-charitatieve arbeid is hiervan het bewijs. Dr Gerbrandy wil een p a a r vragen stellen. In de eerste plaats deze : schuilt er in de methode van den spreker niet een scholastische inslag, hierin bestaande, dat te veel gewerkt w o r d t met in naam of w o o r d uitgedrukte begrippen, waarbij dan voortgebouwd wordt op dien naam of dat begrip? In de tweede plaats, hiermede s a m e n h a n g e n d e : W a t is de juiste bedoeling van het w o o r d irrationalisme? Is dat alleen hetgeen niet of nog niet met de rede te vatten is? D e n k e n d e daarbij aan de ethiek, zou men moeten onderscheiden tusschen twee vormen : eene, die berust op de ongenoegzaamheid van een verstandelijk kennen, en eene, die inhaerent is aan de zaak zelve en die men specitief zou k u n n e n noemen. D e heer Landivehr merkt op, dat Ae. doorbraak van het irrationalisme op verschillend terrein, gelijk de spreker dit heeft uiteengezet, weinig positieve winst heeft geleverd voor de Christelijke wereldbeschouwing. M e n spreekt van het irrationalisme var^ het geloof. W a n n e e r men dezen term gebruikt, moet men er zich rekenschao *) Noot bij de correctie: Toegegeven moet worden, dat Bohr ergens van irrationeele momenten in de atoomphysica spreekt.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen