1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 93

85 verstaan. Z o vinden we als het ware twee ketens in de mens, een psycnische en een stoffelijke, welke alle onderworpen zijn aan de wet van oorzaak en gevolg. H e y m a n s geeft nu in zijn beschouwingen geheel de voorkeur aan het psychische. Het materiële zou in zichzelve geen bestaan hebben, maar het krijgt dit slechts in het menselijke bewustzijn. Een voorwerp kan geen werkelijkheidskarakter hebben zonder dat het in het bewustzijn van de mens gerepresenteerd is. H e y m a n s vergelijkt de relatie tussen de psychische verschijnselen en de materiële processen met een serie kaarsen, welke na elkander een hchtbron passeren en gevolgd worden door hun schaduwen. De individuele bewustzijnen hangen op hun beurt met elkander samen in een wereldbewustzijn. Het individuele bewustzijn kan na de dood nog enige tijd voortbestaan, maar lost zich dan op m hogere bewustzijnsvormen. Heeft de psychologie zich nu gevleid gevoeld met de hoge stelling. Waarop H e y m a n s haar plaatste? Hoewel zij nog steeds haar respect behouden heeft voor het empirisch-psychologische en karakterologische werk van H e y m a n s, zo heeft het psychischmonisme weinig bevruchtende waarde gehad voor de medische wetenschap. Vooral ook al omdat H e y m a n s zelf tegen het einde van zijn leven met zijn theorie over het wereldbewustzijn vrijwel geen raad meer wist en deze verving door het aanvaarden der spiritistische hypothese. Duidelijker kon daardoor niet aangegeven worden, dat het gehele systeem van H e y m a n s niet veel anders dan een geloof was. Trouwens, ditzelfde geldt voor het materialisme, dat al even wetenschappelijk onbewijsbaar isalshetpsychisch-monisme. Merkwaardig is daarbij, 4at de ontwikkeling der wetenschap meebracht, dat de causaliteitswet zowel in het materialisme als in het empirisch-psychische doorbroken werd. In de microphysische wereld van het atoom, de grondstof van de materie, geldt de wet der causaliteit niet meer. H e i s e n b e r g toonde aan, dat een toestand in een atoom niet zonder meer uit voorafgaande kan worden afgeleid. En het is o.m, J a s p e r s , welke in het psychische naast de causale ook de begrijpelijke relaties opstelde. Naast het mate^ rialistische of energetische en het psychisCh-monisme zien we vooral in de laatste tijd een derde richting onze aandacht vragen. En deze is daarom zo belangrijk, omdat ze in de medische wetenschap zo vruchtbaar inwerkt. W e bedoelen hier de z.g. psycho-somatische geneeskunde. Het fundament van deze moderne richting vinden we echter reeds in de oude spreukenwijsheid van S a l o m o . In Spreuken 18 vs 14 staat n.L: De geest eens mans zal zijne krankheid ondersteunen, maar een verslagene geest, wie zal dien opheffen? Meer en meer wordt ook ons in de laatste tijd duidelijk, dat onder invloed van bepaalde psychische factoren allerlei veranderingen in de lichamelijke gesteldheid optreden, waardoor ook blijvende

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen