1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 118

no moet ook uit de cultuurvoorwaarden, in de techniek gegeven, verstaan worden. Een vergelijking van cultuurcrises is niet onjuist en het is verder in ieder geval uitgesloten, dat wij iets met zekerheid kunnen zeggen over het einde der dagen in verband met onze tijd. Men moet intussen wel op de tekenen der tijden letten en die zien in het licht van de historie sinds de komst van Christus op aarde. Dan is het opmerkelijk; een wereld, die Christus kende, is van Hem afgevallen, heeft de weg der ongehoorzaamheid steeds radicaler gekozen en nam steeds beslister de leiding der cultuur over. Verder heeft referent een uitvoerige opsomming gegeven van verschijnselen, die in de geschiedenis hun weerga niet hadden en die met recht catastrophesymbolen genoemd kunnen worden. Dr N ij e n h u i s heeft eveneens veel waardering. Toch heeft hem getroffen, dat spreker in zijn beschouwing te weinig ruimte laat voor het verzet der menselijke persoonlijkheid. Dit verzet is er steeds geweest en is er nog. Hij herinnert aan Schweitzer's ,,Kultur und Ethik" en ziet dit ook in het existentialisme van S a r t r e s . In beiden ziet hij een reactie, hoewel, vooral in de laatste, een ziekelijke reactie tegenover de ,,sluitende" systemen van wereldbeschouwing van de idealistische speculaties der 19e eeuw, waarin de menselijke persoonlijkheid met zijn levensbeschouwing werd gedrongen in het ,,einheitliche" geheel van een verstandelijk geconstrueerde wereldorde. De persoonlijkheid, die dreigt verloren te gaa.n verzet zich daar altijd tegen. Ook J u n g wijst in zijn leer der neurose een nieuwe richting aan. En zijn regeneratieve krachten op te merken, die het uiteindelijk verderf vertragen. Een belangrijk symptoom hiervan ziet hij in de geestelijke herleving, die tot uitdrukking komt in allerlei buitenkerkelijke stromingen, en betreurt het, dat dit op de kerk zo weinig bevruchtend heeft ingewerkt. Maar ook in de ziekteverschijnselen van de wijsbegeerte van Sartres kan men een regenererende tendenz zien. In een te uitsluitend ageren met 't wapen der ,,wijsbegeerte der wetsidee" ziet hij een gevaar, indien dit niet gepaard gaat met 't beklemmende gevoel dat wij te samen met de „wereld" in een storm staan, en wij geen oog meer zouden hebben voor de ,,vis medicatrix naturae", die in iedere persoonlijkheid, wedergeboren of niet, schuilt. Antwoord van de i n l e i d e r : Er is steeds een verzet van de mens tegen de ontbindende krachten in het leven. Het is een verzet van binnen uit en het is te verstaan, omdat God de wet in het hart van de mens gelegd heeft. Een dergelijk verzet bestaat ook in het existentialisme. Maar de beslissende kwestie is, uit welke stelling dit verzet gepleegd wordt. De wereld heeft niets aan een reactie tegen een ongehoorzame levensopvatting uit een andere, waarin Gods gebod evenzeer ge-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen