1951 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 72

64

J. VERSEVELDT

veel materiaal kunnen wegvoeren. Door bewegingen van de zeebodem kunnen belangrijke hiaten in de sedimentatie ontstaan, kan de facies een andere worden, enz. Vaak hebben organismen meegewerkt aan het ontstaan van gesteenten, b.v. van kalksteen, en welke wetmatigheden hierbij een rol spelen is nog vrijwel onbekend. Het is dus onmogelijk van „de" sedimentatiesnelheid te spreken, zelfs niet van een gemiddelde snelheid voor elk gesteentetype. Ter verduidelijking een voorbeeld. In Noord-Frankrijk in de buurt van Calais vinden we het Bekken van Boulonnais. De verschillende formaties van het Jura-systeem bereiken hier een dikte van nog geen 300 meter, terwijl in het naburige Somme-bekken in dezelfde periode deze lagen een maximale dikte bereikt hebben van meer dan 1000 m. Volgens radioactieve ouderdomsbepalingen moet deze 1000 m. afgezet zijn in rond 30 millioen jaren. Niemand zal echter beweren, dat in het Somme-bekken de sedimenten onafgebroken met dezelfde snelheid werden afgezet, wat zou neerkomen op 1 meter sediment per 30.000 jaar. Er zal heus wel wat meer afgezet zijn, zeg x meter per 30.000 jaar, maar hiervan is y meter weer door zeestromen en getijden weggevoerd, dus slechts het verschil (x—y) meter werd ter plaatse blijvend gedeponeerd. Maar de grootte van de termen x en y zijn niet te bepalen. En vlak in de buurt zullen x en y weer andere waarden hebben. Men heeft nagegaan, waar op aarde de afzettingen uit de achtereenvolgende geologische tijdvakken het dikst zijn. Zo is b.v. het Carboon in Engeland en Amerika het dikst, en wel ongeveer 13 km; de Krijt-formatie bereikt in het Westen van de Verenigde Staten een dikte van 21 km. Als we de maximale dikten van de lagen, die in alle opeenvolgende perioden vanaf het begin van het Cambrium gevormd zijn, bij elkaar optellen, komen we tot een totale dikte van 80 km; tellen we hier nog bij op de dikte der lagen uit het Proterozoicum, dan komen we tot het formidabele bedrag van 108 a 120 km, de afstand Amsterdam—Nijmegen! Vroeger is door diverse geologen getracht een gemiddelde sedimentatiesnelheid voor de verschillende soorten van gesteenten te vinden, maar het bleven gissingen. In later jaren kreeg men wel iets betrouwbaarder gegevens, omdat de radioactiviteit een woordje mee ging spreken en men de duur van de verschillende geologische perioden beter leerde kennen. Zo is Schuchert (1931) er toe gekomen om de benodigde tijd voor de afzetting van 1 meter zandsteen te schatten op 1500 jaar, voor 1 meter leisteen op 3000 jaar en voor 1 meter

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen