1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 55

CONFERENTIE OVER „GELOOF EN NATUURWETENSCHAP"

39

nen was er een begin (schepping) en een einde, de Christen heeft als het ware de dag van het laatste gericht voor zich en de opstandmgsdag achter zich Op de oordeelsdag is de tijd verbonden met de eeuwigheid De tijd wordt voorgesteld door een lijn tussen „In den beginne" en „de oordeelsdag" Dit nieuwe bewustzijn van de tijd als een verloop, als een verandering, stimuleerde het zoeken en hanteren van nieuwe begrippen zoals versnelling De opkomst van de klassieke natuurkunde was verwant aan de kritiek, die ontstond op Thomas van Aqumo en de Aristotelianen Van het traagheidsbegrip zijn bij Occam reeds sporen aan te wijzen Het substantiebegrip bleek voor de natuurkunde van geen betekenis De theologia naturalis nam een einde De dwingende kracht van de Godsbewijzen werd ontkend In de (klassieke) natuurkunde heeft men de hypothese van God niet nodig, naar Laplace opmerkt Dr Howe achtte het zinloos om tegenwoordig uit de opvattingen van Bohr en Heisenberg naar nieuwe Godsbewijzen te zoeken Hij doelde hierbij o a op Bemhard Bavmks Die Naturwissenschaften auf dem Wege zur Religion ^) Prof von Weizsacker begon zijn voordracht met een bespreking van het uitdijend heelal Ca 10 miljard jaar geleden is deze uitdijing begonnen, men kan dit als het „begin" van onze wereld beschouwen Was er een tijd, die aan dit „begin" voorafging' Wij weten daar niets van Het uitdijend heelal rechtvaardigt geenszins enig fundamentalisme Wel is de relativistische kosmogonie meer verwant aan het tijdsbegrip van Augustmus (de tijd is met de wereld geschapen) dan aan het Griekse begrip De natuurwetenschap geeft geen beslissend antwoord op de vraag of er al dan met een schepping geweest is Natuurwetenschappelijk kan men het geloof m een schepping evenmin bestrijden als bevestigen Dat de natuurlijke wereld met haar wetten enz reeds zou bestaan voor bovengenoemd „begin" is evenzeer een soort geloof (aan de eeuwigheid van de natuur) als het tegengestelde geloof Het geloof aan de natuurwetenschap dient beperkt te blijven in die gebieden, waarop de natuurwetenschap geen recht van spreken heeft („Selbstentmythisierung der Naturwissenschaft") De ontwikkeling van het atomisme heeft ons de begrensde toepasbaarheid van denkgewoonten geleerd De atomen zijn geen eenvoudige ruimtevullende entiteiten, zoals aanvankelijk verwacht was, maar zij zijn zeer gecompliceerd gebleken Zij gedragen zich volgens regels, die sterk verschillen van die der aanschouwelijke verschijnselen Dit heeft geleid tot het abstracte beschnjvmgsraam van de quantummechanica Men heeft afgezien van een logische beschrijving voor het atomistische gebeuren m onze aanschouwingsruimte Zo hebben de quantummechanische vergelijkingen voor het gedrag van twee deeltjes betrekking op een zesdimensionale ruimte Als mathematisch systeem is de quantummechanica zeer vruchtbaar gebleken Daar zij echter een abstract mathematisch schema is, komt de vraag op Waarover spreekt men dan eigenlijk m de quantummechan i c a ' Hoe moet men haar mathematische resultaten interpreteren' Alleen de „Kopenhagener Deutung" van Bohr en Heisenberg (hierna aangeduid met KD) is goed uitgewerkt Prof von Weizsacker beschouwt haar als de deur naar de toekomst Haar consequenties wekken nogal tegenstand De kern van de KD is dat natuurkundig een scherpe scheiding tussen object en subject met mogelijk is Dit heeft belangrijke consequenties 3) Dit boek IS indertijd op een vergadering van de Christelijke Vereniging van Natuur- en Geneeskundigen besproken Orgaan, jaargang 1934, blz 19 e v V

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen