1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 122

90

GOD EN DE NATUUR

De aldus ontstane breuk tussen de mens als denkend wezen en de niet-denkende materie wordt verhevigd en verwijd door (en dat is naast de vervreemding het tweede, waarop wij letten moeten als het gaat om de grootte van de prijs, die betaald moest worden om de huidige stand der wetenschappen en der techniek te betalen) de natuur, de ons omringende wereld, het geheel der dingen, te degraderen tot een zielloos, mechanisch geheel. Alles wat niet-ik, nietsubject is, is nu object in de meest neutrale, koele, zielloze zin van het woord. Subject en object zijn nu door een geweldige kloof gescheiden. Zij hebben elkander wézenlijk niets meer te zeggen. Waarbij wij dan óók nog te bedenken hebben, dat dit dualisme van res cogitans en res extensa, van denken en uitgebreidheid, van mens en wereld, ook de anthropologie gaat beheersen. De denkende mens heeft een lichaam, dat een stuk wereld, een stuk natuur is van dezelfde neutraliteit als al het andere. Ook het lichaam van de mens is voor Descartes res extensa, een mechanisme. De mens vervreemdt niet alleen van de kosmos; hij vervreemdt ook van zijn eigen lichamelijkheid. Men versta ons goed. Niemand zal kunnen ontkenen, dat door de methode der wetenschappen op grond van Descartes' philosophic geweldige resultaten bereikt zijn; niemand zal die resultaten willen missen. Ons protest richt zich niet tegen de methode der objectiverende wetenschappen, maar tegen de verabsolutering dier methode. Wanneer men nu maar inzag, dat er ook nog andere wegen zijn om de werkelijkheid te leren kennen! Wanneer men nu maar inzag, dat de levende werkelijkheid der schepping (hemel en aarde, onzienlijke en zienlijke dingen in hun verband en doordringing) wordt ontluisterd, wanneer zij gereduceerd wordt tot abstracte formules en getallen! Wanneer nu maar de wetenschappelijke en objectieve benadering der werkelijkheid kon geïntegreerd worden in een vollere menselijke benadering, niet alleen via het objectiverende verstand, maar ook via het gevoel! Wanneer men nu maar de mythe in ere wilde herstellen; wanneer de mens nu maar niet uitsluitend actief en spontaan, maar ook receptief, afhankelijk en ontvangend wilde zijn! De vervreemding en de vrijheid, door Descartes gepredikt en gebracht, zijn, althans ten dele, illegitiem. Illegitiem, omdat de schepping Gods tot een zielloos geheel wordt gedegradeerd. Illegitiem, omdat de lichamelijkheid van de mens als niet-wezenlijk wordt beschouwd. Illegitiem, omdat de volheid van het menszijn wordt verschraald tot rationeel denken. Illegitiem, omdat het subject zich hier

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen