1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 245

H. VERHEUL

201

tussen systeem en apparatuur werden meegenomen. Rosenfeld wierp zich op als een vurig verdediger van deze analyse tegen de bedenkingen van Wigner en anderen. Het streven om ook het bewustzijn van de waarnemer in de analyse te betrekken noemt hij een product van beneveld denken, het objectieve karakter van de natuurkundige beschrijving dient behouden te blijven. De gedachte dat het bewustzijn van de waarnemer invloed heeft op waar te nemen natuurkundige verschijnselen vergelijkt en verwerpt hij met de gedachte dat de positie van de planeten menselijke aangelegenheden zou beïnvloeden. Tot besluit van deze natuurkundige beschouwingen zou ik nog even uw aandacht willen vragen voor een geheel ander aspect van het meetproces. In een artikel getiteld: „Ueber die Entropieverminderung in einem Thermodynamischen System bei Eingriffen Intelligenter Wesen" legde Szilard in 1929 een connectie tussen de informatie over en de entropie van een systeem. De gelegde verbinding gaat tot de verbeelding spreken als we de entropie van een systeem correleren met de wanorde binnen dat systeem. Immers informatie over een systeem beperkt het aantal mogelijke toestanden waarin het systeem kan verkeren. En hoewel het aantal toestanden waarin een systeem kan verkeren erg groot is, blijft het in principe aftelbaar. We zouden dus een kwantitatieve maat voor de informatie over het systeem kunnen geven door de corresponderende afname van de entropie. Het onomkeerbare meetproces geeft informatie over een systeem en doet de entropie van het systeem afnemen, of de negentropie — het tegengestelde van de entropie — toenemen. Brillouin ontwikkelde sinds 1956 een informatie-theorie die uitgaat van deze correlatie tussen informatie en negentropie. Dat de hoeveelheid informatie over een systeem door het onzekerheidsprincipe en de waarnemingsfouten beperkt is, leidde hem tot zijn „negentropiebeginsel" dat eigenlijk zegt dat het onmogelijk is een onbeperkte hoeveelheid informatie over een systeem te krijgen. In zijn boekje: „Scientific Uncertainty, and Information" wijdt Brillouin hier uitvoerige beschouwingen aan, verlucht met sprekende voorbeelden. Een zorgvuldige discussie wordt ook gewijd aan het niet te ontwijken en moeilijk op te lossen probleem hoe de informatie, vervat in wetmatigheden, theorieën en natuurwetten in deze informatietheorie behandeld moet worden. Immers deze ontdekkingen van de menselijke geest voegen veel toe aan de informatie over een systeem, en zouden dus met zijn negentropie te correleren moeten zijn. Maar vaak blijkt een

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen