De Vrije Universiteit in oorlogstijd - pagina 33

PROP. MR v . H. RUTGERS 29

Ook de typeering van den overgang, omstreeks 1900 in wijs-

begeerte en paedagogiek op te merken, als een van individualistisch-

mechanisch naar totalitair-organisch is voor kritiek vatbaar: indi-

vidualisme en mechanisme vormen al evenmin een noodwendige

eenheid als totaliteitstheorie en organicisme.

Voorts blijkt de auteur meermalen iets te afhankelijk van zijn

litteratuur. Dit is vooral het geval waar zijn studie de geschiedenis

der wijsbegeerte raakt. Daardoor ontbreken ten deze niet slechts

de groote lijnen, maar strooken ook enkele details niet met den

tegenwoordigen stand van het onderzoek; zoo plaatst hij Kant

te dicht bij Hume (pag. 2), noemt hij Tetens een leerling van

Kant (pag. 4), vereenzelvigt hij associatiepsychologie met atomisme

(pag. 7), acht hij pragmatisme en Hegelianisme afhankelijk van

Plato (pag. 11) en beschouwt hij de ontwikkeling der natuurweten-

schap zelfs als vrucht van het Engelsche empirisme (pag. 4)!

Daartegenover staat, dat deze studie zeer veel goede eigenschappen

heeft. De schrijver is stellig iemand met wetenschappelijken aanleg,

met een behoorlijke mate van eruditie en met groote belezenheid,

vooral ten opzichte van de Prot. Chr. publicisten. Datgene, wat

hij over de laatsten schreef, verdient allen lof. Ook toont hij een

probleem methodisch te kunnen aanvatten; de opzet van deze

studie is goed. Dit is uitnemend werk, dat ongetwijfeld officieele

erkenning verdient.

De Faculteit zou dan ook, ondanks de tot hiertoe meegedeelde

critiek, geen bezwaren hebben gehad deze studie te bekronen, in-

dien niet tegen haar een andere, zeer ernstige bedenking ware aan

te voeren.

Deze bedenking betreft de wijze, waarop in al de drie deelen van

dit werk de niet-Protestantsch-Christelijke en voornamelijk de

Roomsch-Katholieke Paedagogische (en ten deele de Wijsgeerige)

publicisten werden behandeld, of liever niet behandeld. Het werk

lijdt hier aan een zeer ernstige onvolledigheid. Zoo, om een enkel

voorbeeld te noemen, werd met geen woord melding gemaakt

van de verschillende vrij omvangrijke studies, die de onlangs over-

leden Hoogveld aan de verhouding van de paedagogiek tot de

wijsbegeerte (en tot hare grond- en hulpwetenschappen in het al-

gemeen) heeft gewijd. Vele voordrachten, gehouden op de' z.g.

„R.K. Paedagogische weken" te Tilburg, zijn ten onrechte niet

gememoreerd; en didactische studies, verschenen van R.K. zijde,

die in het kader van hetgeen van Prot. Chr. zijde wèl vermeld

werd, zeker hadden moeten worden genoemd, zijn niet besproken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen