De Vrije Universiteit in oorlogstijd - pagina 129

P R O F . DR J . F. K O K S M A 115

land doen? Zonder het geloof in de toekomst van vrij Nederland te

verhezen, zagen we toch nog niet duidelijk het hoe der bevrijding

en op den achtergrond van alle dingen bleef het drukkend besef:

we hadden verloren en waren bezet, overgeleverd aan het Duitsche

Nazidom en een voorgevoel van wat ons te wachten stond hadden

we eigenlijk allen, al viel niet bij benadering te zeggen hoe en wat.

In dien tijd vielen de Universiteitsdagen van 1940 te Utrecht

Wie erbij was, zal het nooit vergeten. Eenerzijds de angstige be-

klemming van steeds dezelfde vraag: „wat gaat er van Nederland,

wat van de Christenheid worden?", die ons in dat dieptepunt

van ons nationale bestaan dag en nacht voor oogen stond. Ander-

zijds, het gevoel van verrassing, dat dit nog mogelijk was: een jaar-

vergadering onzer Vereeniging, een weerzien van zoovele gelijk-

gezinden en gelijkgestemden, een samenkomst, waar zóó vrijuit

gesproken, gebeden, gezongen werd, als daar geschiedde! Het feit,

dat van den voorzitter der vergadering, Dr Colijn, af, tot den

eenvoudigsten bezoeker, diep uit het achterland, toe, iedereen

evenveel of even weinig kon voorspellen omtrent de bedoeling

der bezetters en den afoop van den oorlog, gaf een gevoel van

saamhoorigheid en eendracht, als we op de meest geestdriftige

bijeenkomsten onzer Vereeniging nog niet hadden gekend.

Met den tijd leerden we de Duitschers en hun methoden beter

kennen, maar, Gode zij dank, met de aanschroeving van den bin-

nenlandschen druk, steeg ook het vertrouwen in den afloop van

het geheel. De Duitsche maatregelen beroerden ons volk diep en

gingen ook de Universiteit niet ongemerkt voorbij: De instelling

van het burgelijk bestuur in Nederland, de vastneming van gijze-

laars, de Jodenvervolging, de repressaillemaatregelen! Maar hoewel

de V.U. de slagen te incasseeren kreeg, gemunt op hare individueele

hoogleeraren en bestuurderen, die ik U reeds noemde, algemeene

maatregelen tegen haar bestaan gericht en door ons verwacht op

grond harer afwijzende houding, bleven vooralsnog uit.

De Universiteitsdagen van 1941 en 1942 gingen zelfs ongestoord

door; in 1941 te 's-Gravenhage, in 1942 te Amsterdam.

"Werkte de Vereeniging betrekkelijk rustig door, dit gold ook

voor onze Universiteit. In den cursus 1941/1942 kreeg ze zelfs

een grooten toevloed van studenten, toen de Leidsche Universiteit

in verband met haar verzet tegen de voorgenomen nazificeering

algeheel werd gesloten en haar leerlingen door de andere Neder-

landsche Universiteiten gastvrij werden opgenomen. — Zooals ik

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen