De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 91
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
eskader zou de rekening spoedig zijn opgemaakt; een bezetting van
de Phillippijnsche eilanden zou dra volgen; en dan kon de
Japansche vloot, op eigen havens als operatiebasis steunend, nadat
ze de troepentransporten naar Mexico en Caüfomië had begeleid,
kalm de komst van de Amerikaansche vloot afwachten en die
onderweg aangrijpen. De tocht om Kaap Hoorn is alles behalve een
plezierreisje.'
Toen de oorlog kwam, koos Japan de zijde van Engeland en
nam de koloniën van Duitsland in de Grote Oceaan onder zijn
hoede.
Colijn schreef vanaf 1914 telkens Over den Volkerenkrijg. Hij
leverde als een manager van mihtaire zaken een scherpziimige
analyse van de ontwikkeUngen. Hij berekende de verhezen in
procenten en kwam tot de conclusie 'dat de langdurige veldslag
onzer dagen in een gehjke tijdruimte veel minder bloedig is dan
zijn voorgangers.' Toch waren de Duitse verhezen tot 6 oktober
1914 in een rond cijfer 300.000 man. De invloed van het inzetten
van niet-blanke troepen door Frankrijk, zou volgens Cohjn erg
groot zijn. 'Hoe moet thans in hoofd en hart der Aziatische
strijders niet een geweldige ommekeer plaats grijpen ten aanzien
van hun denkbeelden en gevoelens over de Europeesche volken.'
In maart 1916 concludeerde Colijn dat de oorlogsdoelen
onbereikbaar waren geworden. De oorlog was doelloos geworden,
tenzij verwoesting en dood zelf het doel waren. En in 1918
beroemde Cohjn zich op zijn prognoses: 'Het waarschijnlijk verloop
van de voornaamste oorlogshandelingen werd in dit tijdschrift
telkenmale aangegeven en de uitkomst beantwoordde steeds aan de
prognose.'
Bavinck reageerde heel anders op de oorlog dan Colijn.
Nadat in Den Haag twee internationale vredesconferenties
waren gehouden, werd daar in augustus 1913 een Vredespaleis
geopend als zetel van het Internationale Hof van Arbitrage. Maar
dat verhinderde niet dat de wereldoorlog uitbrak. De verschrikkin-
gen en gruwelen daarvan bleven vooral Bavinck hevig bezighouden.
Hij kon deze oorlog geen plaats geven in zijn 'redelijke, zedelijke.
Christelijke wereldbeschouwing.' Was dit nog een rechtvaardige
oorlog? 'De geestehjken strijden zelven mede en ondersteunen
dezen oorlog', schreef Bavinck in Stemmen des Tijds, 'ieder in zijn
eigen land, en deze hunne daden ontnemen aan de kerken en de
87
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's