De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 370
De Vrije Universiteit van 1905 tot 1955, een halve eeuw geestesgeschiedenis van een civitas academica.
Ridder uit van de economie als een normatieve wetenschap en
volgde daarmee meer de oorspronkelijke lijn van A. Kuyper dan
die van Zijlstra. Maar prof. J.G. Knol schreef bij het eeuwfeest van
de VU: 'Het standpunt van Zijlstra is nog steeds gangbaar en is
ook op de economische faculteit van de Vrije Universiteit overheer-
send.'
De econoom, die de economie als een neutraal technisch
instrument beschouwt, vergeet dat de techniek zelf een normatieve
wetenschap is, waarbij de berekeningen op normen zijn gebaseerd.
Een brug, een balkon, een voertuig kan men niet berekenen als
men geen norm aanneemt die uitgaat van het menselijk gebruik en
de daarbij gewenste veiligheid. Normen van veiligheid, handigheid,
gezondheid, bescherming tegen gevaar en ongeval met
arbeidsinspectie, bouw- en woningtoezicht, hinderwetsverguiming
e.d. bepalen de technische vormgeving. Ook de vorm van een
technisch instrument moet aan allerlei normen voldoen, zodat het
van onvoldoend inzicht getuigt om de economie als technisch
beleidsinstrument neutraal te noemen en om de economie niet als
een normatieve wetenschap voor te dragen. In ieder geval deugt het
beeld van de economie als een neutraal technisch instrument niet.
Wetenschaps-beoefening is als menselijke activiteit uiteraard
normatief, maar bovendien is de economie geen natuur-wetenschap,
maar een wetenschap waarin het om normatief handelen gaat.
Door de economie als een aantal neutrale vakwetenschappen op
te vatten kon de faculteit niet tijdig zicht krijgen op de complexe
verwevenheid tussen natuurwetenschap, techniek, militair apparaat
met economische, industriƫle en politieke zaken die samen het
menselijk leven op aarde bedreigen. Eerst moest Eisenhower in
1960 daarop wijzen en daarna nog eens in 1972 de Club van Rome
met haar The Limits of Growth, voordat aan de VU de gedachte
werd ontwikkeld dat ook in de economie normatieve problemen van
de eerste orde liggen. Als J. Blok ten behoeve van zijn dissertatie
de straling in het milieu opmeet en B. Goudzwaard het milieu als
economische factor beschouwt, gaan de ogen open voor de
ontwikkelingen, waar we niet neutraal tegenover kunnen blijven
staan. Het gaat niet pas in de politiek om goed en kwaad, maar
reeds in de techniek en economie gaat het daarom, terwijl de
natuurwetenschap te maken heeft met de onderzoeker, die voor zijn
werk verantwoordelijkheid draagt.
364
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1987
Publicaties VU-geschiedenis | 460 Pagina's