De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 61

Heilige Geest is namelijk het levensbeginsel van de ziel, zoals de ziel

het levensbeginsel van het lichaam is. Het in de vorige eeuw algemeen

veelvuldig gebruikte woord beginsel of principe, was toen blijkbaar

duidelijk. Door die verbreking van de band met het levensbeginsel, de

ziel, ging het samengestelde lichaam tot ontbinding over. Het werd een

lijk, waarvan de materie bleef bestaan maar waarvan de vorm langzaam

verdween. De ziel kon zonder haar levensbeginsel echter wel doodgaan,

maar niet tot ontbinding overgaan, omdat de ziel niet samengesteld en

daardoor ook niet deelbaar was. De dode ziel blijft door het

bestaansprincipe onsterflijk en kan door de wedergeboorte weer levend

worden.

Wat is wedergeboorte?

Kuyper zegt er zeer veel over, onder meer dit:

'Ergens in ons inwendig, verborgen gemoed is het centrum van ons

wezen, het middelpunt van ons ik, de stamwortel van onze persoon-

lijkheid. In dat centrum heerscht onze aard, onze geaardheid, onze

vorm van zijn en bestaan. Al wat we zijn, werken, spreken, ontvangt

van dien aard, van die geaardheid, van die vormende macht zijn indruk,

plooi en stempel, zijn karakter en geestelijke qualiteit.

Nu is van nature dat beheerschend punt in ons, waar die aard van ons

wezen troont, gebiedt en heerschappij voert, zondig, slecht en

goddeloos.

Maar nu komt in de wedergeboorte de Heere onze God en werkt in

dat beheerschend centrum van ons wezen, op dien stamwortel van ons

aanzijn, in dat middelpunt van ons besluitend ik, een wondere daad,

waardoor die aard, die geaardheid, die natuur, die soort formeerende

kracht in ons een geheel andere wordt dan ze vantevoren was...

Wedergeboorte is derhalve een levendmaking van de eerst doode ziel,

waarbij de zondaar volstrekt lijdelijk is, zoo zeUs, dat ze geheel buiten

zijn bewustzijn kan omgaan.'

Die wedergeboorte, opgevat als het ontsteken van de vonk van het

eeuwige leven door de Heilige Geest, heeft opnieuw een gnostiek

element in zich, nu verbonden met een daaraan ondergeschikt mystiek

element. Het element van de rechtstreekse en onmiddellijke aanraking

door God de Heilige Geest is het gnostieke element. Maar Kuyper kent

ook een onmiddellijk en rechtstreeks contact zoeken van het

wedergeboren hart of de ziele of persoonskern of ons eigenlijke ik met

God. Gnostiek is het neerdalen van de goddelijke vonk der

wedergeboorte en mystiek is het naar God reiken van het hart in een

rechtstreeks contact.

In zijn Dictaten Dogmatiek zei hij dat het 'innergöttliche leven' van God

voor ons altijd een 'innergöttlich mysterie' zal blijven. Maar toch:

'voeling daarvan krijgen we dan ook niet door dogmatische redenering,

57

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen