De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 386

historische methode' de volgende delen, overeenkomstig het

program van Het Calvinisme en de Reformatie van de Wijsbegeerte,

moeten verzorgen.

Deel 1 van deze Geschiedenis der Wijsbegeerte kwam in 1950

gereed, 618 bladzijden dik.

'Wie dit boek ter hand neemt, komt in een stemming waarvoor

onze taal eigenlijk geen woord heeft, en waarvoor het Engels het

mooie woord "bewildered" heeft. Hier wordt met een souvereine

minachting de traditionele benadering van de antieke filosofie

terzijde geschoven en een geheel nieuwe benadering gegeven', zo

begon J. Spema Weiland zijn bespreking ervan in Vox Theologica,

om te eindigen met: 'Al met al schijnt dit boek een adstructie te

zijn van de steUing van sommige simpele lieden dat de wetenschap

tot razernij voert!' Dat woord was echter niet van simpelman maar

van de stadhouder Festus, die als Romein de verdediging van de

apostel Paulus tegenover koning Agrippa niet kon volgen (Hande-

lingen der Apostelen 26 : 24).

Het 'bewilderende' van VoUenhovens boek betrof zijn visie en

aanpak. Hij bezag, uitgaande van een aantal centrale vragen, de

Griekse wijsbegeerte als een geheel dat als zodanig de basis

vormde van het Westeuropese denken. Door die centrale vragen,

bijvoorbeeld over de plaats in zijn filosofie van wat men goddelijk

noemt, van de wet en van de ziel, ontdekte VoUenhoven de

continuïteit met het heden. Was er in de Oudheid mythologiserend

denken geweest, dan wees hij op de verbinding door de eeuwen

heen met modern mythologiserend denken in de gnostiek en het

Nationaal-Socialisme, zoals in Der Mythus des 20. Jahrhunderts van

A. Rosenberg. Die lijnen van continuïteit doorhepen drie grote

tijdperken: de Oudheid, de periode van de synthese met het

Christelijk denken en de periode daarna. Hij detailleerde door deze

tijdperken te verdelen in tijdstromingen. Dat leverde uiteraard een

schema op van typen en tijdstromingen. Dat schema werd

voortdurend aangepast aan de antwoorden die de wijsgeren hadden

gegeven op de vragen die VoUenhoven stelde, terwijl omgekeerd

die vragen werden uitgebreid of ook bijgesteld als de filosofische

teksten daartoe aanleiding gaven. Omdat men niet gewend en niet

bereid was om dezelfde vragen als VoUenhoven te stellen, werd dat

schema volgens de beoordelaars het harnas, waarin VoUenhoven de

geschiedenis wilde dwingen.

380

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen