Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 357

wustzijn dat de volle rijkdom ervan in het eigen geloofsinzicht slechts heel gedeeltelijk tot

haar recht kan komen, zodat het maar goed is wanneer anderen tot andere keuzen ko-

men.'** Geloof moet persoonlijk zijn. 'Men kan in zijn leven alleen aan de slag met dat ge-

deelte van de traditie, waarmee men in de specifieke context waarin men leeft uit de voe-

ten kan.'9

Die individualisering van geloof heeft haar bezwaren. Vrijzinnig gereformeerden we-

ten wel 'wat het geloof nu eigenlijk voorstelt. Ze vinden die wetenschap meestal echter

te persoonlijk om er in het kader van een discussie mee voor de dag te komen.''" Daar-

door wordt ten eerste het geloof moeilijk overdraagbaar aan de volgende generatie," en

ten tweede dreigen we uit het oog te verliezen dat onze geloofsovertuiging niet irratio-

neel is, 'maar een visie op de mens en zijn wereld waar wel degelijk redenen voor zijn aan

te voeren, en waarvan de waarheid zich bewijst in het concrete bestaan'. Het blijft nood-

zakelijk dat we een goed verhaal hebben, dat niet alleen onszelf bevredigt, 'maar ook een

zeker respect van de omgeving kan afdwingen'.'^ Het moet tevens een christelijk verhaal

zijn, en dus wortelen in de traditie, die we op onze eigen wijze voortzetten.'3 Die traditie

moet het uitgangspunt blijven. Wie alleen let op de actualiteit, op hedendaagse frustra-

ties en ambities, loopt gevaar zo radicaal te breken met centrale waarden uit die traditie,

dat het de vraag wordt of hij die nog wel voortzet. Dat risico ligt in de bevrijdingstheolo-

gie, de feministische theologie of de zwarte theologie.'-* Natuurlijk kan er wel waarheid

te vinden zijn buiten de eigen traditie, maar wie als christen geboren is, groeit met dat

geloof op en raakt ermee vertrouwd.'s

Dat vrijzinnige geloof is veelkleurig, en wordt persoonlijk beleefd. Maar toch delen

we iets met elkaar. Geen dogma's of andere vanzelfsprekendheden, maar datgene waar

het werkelijk om gaat: 'het van Godswege aangeraakt zijn en de liefde tot God en de

naaste die daarmee wordt gewekt.'''' Een goede omschrijving van het echte christen-zijn

is te vinden in het slotgebed van het oude doopformulier; met Hem opstaan tot een

nieuw leven. Dat wil zeggen dat we ons een bepaalde levenshouding eigen zullen maken.

We moeten iets doen met het geloof dat we voor waar houden. Bij het geloof draait het

om de geloofspraxis.'7 Vrijzinnig gereformeerd geloof is dienst aan de wereld, vrede en

gerechtigheid zoeken, weten van de heelheid van de schepping.'**

Tennekes' opvattingen heb ik wat uitvoeriger belicht, omdat zijn boek een van de

weinige persoonlijke geloofsgetuigenissen is van een progressief denkend vu-hoogleraar

in de laatste decennia van de twintigste eeuw. Die kans mogen we ons dus niet laten ont-

gaan, al is vanwege dat unieke karakter de representativiteit van Tennekes' privé-confes-

sie moeilijk vast te stellen. Maar twee goede zijden heeft zij in elk geval. Zij is ten eerste

authentiek en zuiver van toon. Ten tweede wil zij zich richten op de praktijk. Geloof

moet toepasbaar zijn en zich uiten in de daad. Dan zal het ook leiden tot een werkzame,

actieve omgang met de doelstelling, en daar zijn we steeds naar op zoek. Deze vrijzinnig

gereformeerden zullen het reeds gangbare buitenlandse beleid met animo voortzetten,

en hun eigen geloof daarin stem geven. De keerzijde is dat ook deze overtuiging net zo-

PRIVATISERINC VAN GELOOF. 1980-2005 353

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen