Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 105

alleen in het onderwijs grote inzet, maar was ook een van de weinigen die graag studen-

ten ontving, en veel voor hun persoonlijke vorming betekende.^'^

Diepenhorsts perswerk verdient nog afzonderlijk aandacht. Als hoofdredacteur van

De Rotterdammer vanaf 1911 gaf hij krachtig steun aan het toen regerende kabinet-

Heemskerk, dat tegen de zin van Kuyper tot stand gekomen was. De oude leider zag dan

ook niet veel in 'dien Diepenhorst', en gaf Idenburg inzicht in de tekortkomingen van de

jeugdige hoogleraar. 'Hij is een boerenzoon, en heeft 't daarom zoo noodig in de vormen

en de kieschheid van de hooge politiek wat beter thuis te raken.'^"? Zo'n rivaal kon Kuy-

per niet ernstig nemen. Hij zag er de hand van Heemskerk in, die 'zijn jongelui' tegen

hem ophitste: Anema en Diepenhorst, maar vooral de laatste.^^ Kuyper besloot de

handschoen op te nemen. In De Standaard begon hij in 1915 een serie 'Driestarren' die

nog in datzelfde jaar gebundeld zijn onder de titel Starrentritsen. Daar betoogt hij dat de

Vrije Universiteit weinig studenten in de rechten trok. Zou het niet zijn, omdat de hoog-

leraren hun kracht zochten in kritiek op de partij, terwijl het ontbrak aan 'bezieling,

warme geestdrift, tintelende sympathie' voor de gereformeerde beginselen? Ze zou-

den beter doen hun inspanning te richten op de ontwikkeling van die beginselen voor de

rechtswetenschappen. Juist van de juridische faculteit, die vroeger een van haar leden

verloren had (een toespeling dus op de zaak-Lohman) was te hopen dat zij haar vastheid

van beginsel aldus bewijzen zou.^^'

Veel instemming vonden Kuypers beschouwingen niet. Hij probeert af te breken wat

hij zelfheeft opgebouwd, oordeelde Idenburg.^^^ 'Heeft hij zooveel juridische professo-

ren in voorraad, dat hij er nog een paar kan opruimen.''^^-^ Fabius bracht de zaak in de se-

naat. Die sprak met grote meerderheid uit, te betreuren dat Kuyper, terwijl hij zelf

hoogleraar was, zonder voorgaand overleg de faculteit in een ongunstig daglicht plaats-

te.^^^ Zelfs H.H. Kuyper schreef zijn vader in die zin.^^5 De aanval kon natuurlijk niet

onbeantwoord blijven. Het initiatief daartoe lag niet bij de als kwade genius gebrand-

merkte Heemskerk, noch bij de lompe boerenzoon, maar bij de irenische Bavinck^^^, met

de brochure Leider en leiding in de Anti-Revolutionaire Partij. Ze verscheen op naam van

de hoogleraren Anema, Bavinck en Diepenhorst, en van de curatoren Heemskerk en

S. de Vries Czn, maar was door Bavinck opgesteld. En al traden deze vijf natuurlijk niet

op in hun vu-kwaliteit, er ging toch een getuigenis van uit dat zij allen in een nauwe re-

latie stonden tot de kaderschool van de gereformeerde zuil. Dat is in ons verband ook

belangrijker dan de inhoud van het geschrift, dat zich hoofdzakelijk op politieke vragen

concentreerde.

De besturende colleges hielden zich buiten de zaak, al hadden directeuren hun be-

denkingen over het optreden van Diepenhorst. De Waal Malefijt, die het zelf ook bij

Kuyper verbruid had, wilde toch wel eens weten, 'of professor Diepenhorst oorspronke-

lijk wetenschappelijk werk levert'.^^^ Kuyper heeft het zijn critici niet vergeven. Toen

hij in maart 1920 buiten staat geraakt was zijn werk voort te zetten, moest voor De Stan-

daard een nieuwe redactie gevormd worden. Anema's naam stond in de alfabetische

ERVEN OF LENEN 1905 1926 lOI

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen