Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 267

mand in onzekerheid te verkeren over het antwoord op de vraag waaraan een vrije,

christelijke universiteit haar bestaansrecht ontleende. Ze wilde christelijke wetenschap

beoefenen, en dat werd nergens anders gedaan. Nu kwam ontwikkelingshulp aan uni-

versiteiten als centrale doelstelling daarvoor in de plaats, en dan lag het voor de hand bij

voorkeur christelijke instellingen in andere delen van de wereld te ondersteunen. Een

smal spoor was het wel. Ook bij de vervulling van deze nieuwe taken moest de Vrije Uni-

versiteit bijzonder blijven. Als zij geen product had aan te bieden dat elders niet lever-

baar was, had zij ook geen speciale reden op dit terrein te opereren. Zij handelde dan als

een gewone universiteit, die haar kennis en haar mensen ter beschikking stelde van de ar-

me landen.

DE WORSTELING MET DE GRONDSLAG

Het oude is niet in eenmaal afgestorven. Allerlei traditonele gereformeerde trekken zijn

lange tijd zichtbaar gebleven, bijvoorbeeld eerbied voor de zondagsrust bij de organisa-

tie van congressen.' En nog in 1962 wilde de studentenroeivereniging Okeanos niet

deelnemen aan wedstrijden die op zondag gehouden werden.^"^ Maar op den duur zul-

len nagenoeg al deze kenmerken verdwijnen. Over de verplichting dagelijks het eerste

college van de dag te openen met gebed blijkt in 1966 al onzekerheid te bestaan,^3 en in

1956 vervalt de oude reglementaire bepaling dat elke promovendus schriftelijk zijn in-

stemming moet betuigen met de gereformeerde grondslag.^"'* Veertig jaar eerder hadden

curatoren verklaard 'dat zonder rekening te houden met de gereformeerde beginselen,

de wetenschap niet tot haar hoogste ontwikkeling in objectieven zin kan komen'.^"5 Dan

wordt dus studie in feite als mislukt beschouwd, indien ze geleid heeft tot verzaking van

de gereformeerde beginselen. De nieuwe regeling spaarde echter gewetensconflicten en

schijnoplossingen uit. Ze gaf wel een basisconceptie van de stichters prijs, maar binnen

de nieuwe verhoudingen was die inderdaad ten dode gedoemd.

De besturende colleges hebben daar de meeste moeite mee gehad. Zij bleven tot over

de grenzen van het mogelijke vasthouden aan het oude streven, en ze probeerden dat

vooral tot uitdrukking te brengen in het benoemingsbeleid. Zo liet Donner in 1964 de se-

naat weten dat voor alle te benoemen personen de eis gold dat ze positief zouden moeten

staan tegenover het reformatorische wetenschapsideaal.^^ Toen vanuit de senaat werd

voorgesteld de Amerikaan L. Stolurov uit te nodigen voor een serie gastcolleges over de

praktijk van de geprogrammeerde instructie, achtten curatoren het wat al te gemakkelijk

geredeneerd dat 's mans levensbeschouwing voor dit technische onderwerp niet van be-

lang was. Zowel Donner als Van Nes gaven te verstaan dat het onmogelijk was 'metho-

den los te maken van de grondslagen der wetenschap'. De toestemming werd ten slotte

slechts schoorvoetend verleend.^ De binding aan de grondslag moest ook uitdrukking

vinden in gedrag en levensstijl. Een hoogleraar in de medicijnen werd nader onder-

vraagd, toen curatoren gebleken was dat hij zijn kinderen naar de openbare school stuur-

DIENENDE WETENSCHAP 19551968 263

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen