Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 384

EINDE VAN HET ACTIVISME

Elke studentengeneratie heeft maar een kort leven. Is ze draagster van een ideaal, dan

moet ze tijdig haar enthousiasme op de jongste jaargangen overbrengen. Vanaf het einde

van de jaren zeventig bleek dat de radicale studentenbeweging niet meer te lukken. Ze

had wel een elite van bestuurders in het leven geroepen, stevig gegrond in de marxisti-

sche leer, en goed geïnformeerd over het hele universitaire gebeuren, dankzij de ervaring

die zij had opgedaan op alle bestuursniveaus. Maar dat schiep juist afstand. In vergade-

ringen van faculteits- en subfaculteitsverenigingen domineerden zij elke discussie door

hun voorsprong in kennis en scholing. Een aankomend student kwam er niet tussen, en

begreep ook nauwelijks waar het allemaal over ging. Hij zag het één of twee keer aan, en

besteedde verder zijn tijd liever aan andere dingen.^^ Een extra moeilijkheid lag nog in

de vrij sterke invloed van CPN-leden. Toen Tsjechische intellectuelen in 1977 het pleit

gingen voeren voor eerbiediging van de mensenrechten in hun land, wekte hun bewe-

ging in Nederland veel sympathie, ook aan de linkerzijde. Communistische studenten

volgden echter de lijn van Moskou, en wilden op geen enkele wijze steun geven aan dis-

sidenten. Die doctrinaire eenkennigheid vervreemdde de leiding van het kritische deel

van haar achterban. En ten slotte werd aan het begin van de jaren tachtig duidelijk, dat

de tweefasestructuur niet meer tegengehouden kon worden.^7 Een belangrijke doelstel-

ling was onhaalbaar gebleken. Als het er echt op aankwam, bleek de studentenbeweging

niet meer bij machte de wereld naar haar hand te zetten.

Een afbrokkelingproces begon, dat vrij snel om zich heen greep. Aan de economische

faculteit werd het vak politieke economie van de roosters geschrapt. De posters van

Marx en Lenin verdwenen uit de kamer van de studentenvereniging, om vervangen te

worden door schilderijen van de kunstuitleen.^"** Pharetra ging ter ziele in 1982. De lan-

delijke bonden voor geschiedenis en pedagogiek werden opgeheven.^"'' Bij de politico-

logen verdween het ultralinkse Mundus^', en in de juridische faculteitsraad kregen de

progressieven concurrentie van een meer behoudende fractie, onder voorzitterschap van

J.P. Balkenende.^" Bij geschiedenis had zich die tweedeling al eerder voltrokken, maar

het progressieve Merlijn was wel 'één van de laatste sterke bonden, politiek en inhoude-

lijk'.^'^ Dat was mede te danken aan de student Dick Benschop, die echter in 1984 zijn

doctoraalexamen aflegde, om vervolgens carrière te maken in de Partij van de Arbeid.^'^

De CPN had kennelijk ook bij Merlijn zijn beste tijd achter zich. Na Benschops vertrek

raakte het snel gedepolitiseerd. In 1986 maakte het op de vuso georiënteerde Archime-

des een einde aan zijn bestaan. Het was niet langer nodig, omdat Merlijn zijn koers ver-

legde naar de behartiging van praktische belangen. Vanaf die tijd noemde het zich niet

meer links.^'+

Ook de PKV deelde in de malaise. In 1983 aarzelde zij, of ze nog wel mee zou doen aan

de verkiezingen voor de universiteitsraad. Ten eerste werden de echt belangrijke zaken

geregeld in Den Haag, buiten de instellingen om. Ten tweede daalde de interesse bij de

380 EEN HOEKSTEEN IN HETVERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen