Een handvol filosofen - pagina 45

7 Van een politiek naar een universitair conflict 41

er mee te maken krijgen en hij zou zijn

keuzen moeten bepalen, maar in con-

flictsituaties zou zijn naam zelden wor-

den genoemd. Hij hield zich meestal op

de achtergrond en ging onverstoorbaar

zijn eigen weg.

De conflicten die in de jaren negen-

tig de Vrije Universiteit zouden teiste-

ren, hadden aanvankelijk een politiek

karakter en speelden zich dan ook af

buiten de universiteit. Spoedig werd de

universiteit erin betrokken; daar dien-

den de politieke conflicten zich aan als

een strijd over de gereformeerde begin-

selen die voor het onderwijs en onder-

zoek van grote betekenis werden be-

schouwd. Een dramatisch conflict zou

de finale zijn - een voorlopige finale

met verstrekkende gevolgen. In een an-

dere context en naar aanleiding van an-

dere problemen zou de strijd over de W' Geesink (schilderij door Bart Peizel).

gereformeerde beginselen in de jaren

dertig en veertig van de twintigste eeuw

opnieuw losbranden, met de hoogleraren filosofie, Vollenhoven en Dooyeweerd, in

de hoofdrol.

7 Van een politiek naar een universitair conflict

In 1892 ontstond een openlijk conflict tussen Kuyper en zijn collega in de juridi-

sche faculteit prof.mr. A.F. de Savornin Lohman. De aanleiding tot het conflict was

een wetsvoorstel dat minister Tak van Poortvliet had ingediend bij de Tweede Ka-

mer en dat voorzag in een forse uitbreiding van het kiesrecht. Takkianen en contra-

Takkianen waren overal in het land te vinden, ook in de Antirevolutionaire Partij.

Buiten het bestuur van de partij om en zonder overleg met de antirevolutionaire le-

den van de Tweede Kamer, onder wie De Savornin Lohman, gaf Kuyper in De Stan-

daard zijn steun aan het wetsvoorstel. Hij rook electorale kansen voor de Antirevo-

lutionaire Partij. De Savornin Lohman verzette zich tegen het wetsvoorstel, omdat

hij het in strijd achtte met het program van de Antirevolutionaire Partij. Al was hij

waarschijnlijk te vinden geweest voor een compromis over de uitbreiding van het

kiesrecht, het leiderschap dat Kuyper in deze kwestie had getoond, vond hij onaan-

vaardbaar.*^ Hoewel het wetsvoorstel niet tot wet werd verheven, omdat de minis-

ter vanwege een aangenomen amendement het wetsvoorstel introk, bleven voor- en

tegenstanders onverzoenlijk tegenover elkaar staan.

Bij de verkiezingen van 1894 kwam zowel Kuyper als De Savornin Lohman, in de

82 Zie Prins, 'Kuyper als partijleider', pp 104-107

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen