UIT DE SCHRIFT

Een energie van dwaling.

Erasmus, de humanist, heeft in zijn „De Lof der Zotlieid" zijn speelsdie pon ook in den bijbel allerlei plaatsen doen aanstreepen, als geschikt voor zijn elegant „betoog", dat in deze vreemde wereld de zotheid, de dwaasheid, den hoogsten lof verdient. In zijn bekende geschrift tracht hij in drie afzonderlijke pericopen getuigenissen óók uit de Heilige Schrift bij te brengen; en wie speelsche gedachten ook in deze omgeving verdragen kan, zal veel „waardeeren" kunnen, sclioon hij doorloopend valsch waardeert. Dat de geciteerde Schriftplaatsen door Erasmus vrijwel alle verkeerd uitgelegd zijn, en bij hèm zonder uitzondering; alle in een onschriftuiu-lijk raam worden geplaatst, zal den kenner der Schriften duidelijk zijn reeds bij eerste lezing.

Maar dat Erasmus — zoover wij hebben nagegaan — het woord van Paulus uit 2 Tliess. 2:1] geheel en al heeft laten liggen, dat mag ook op zijn eigen „standpunt" wel het allermeest verwonderlijk heeten.

Heeft misschien de majesteit van dit woord zelfs hèm nog afgeschrikt?

Hoe dit zij, — verschrikkelijk is dit woord van oordeel wèl. Met name voor wie lot op die twee woorden: „zenden", en „energie" (kracht).

God zal zenden, of, geUjk sommige handschriften lezen: God zendt. Als Hij zendt, dan is daar een almachtige, alomtegenwoordige kracht losgebroken, 't Is Z ij n kracht. Als H ij zendt, wie houdt dan terug? Niet één! GeUjk Hij onweders zendt, en Zijn Woord, en Zijn Geest, en gelijk' Hij in die alle Zijn raad volvoert, en nooit met leege handen weer ziet komen wat eenmaal door Hem uitgezonden is, zóó is het ook hier. Als Hij een kracht van dwaling zendt, dan houdt ook niemand die kracht ergens tegen. Niemand, ook de kerlc niet. Ook de Schrift niet. En vooral '— God zelf niet. Waar Hij die kracht zendt, daar zal ze ook werken. Er is niets tegen te doen.

En dan — het is, zooals er in het grieksch staat, een energie van dwaling. Geen voorbijgaande vlaag. 'Geen gril. Geen bevlieging. Niet maar iets, dat aan „anhauchen" doet denken. Maar een energie. Dat woord krijgt in dit (aan den Antichrist gewijde) hoofdstuk des te sterker coloriet, nu het ook in hetzelfde verband met satanische en antichristelijke machten in verbinding wordt gezet. Satanische „energie" zal den Antichrist stuwen. Nu is satanische energie groot. Maar ze staat tenslotte nog altijd onder de toelaling Gods en kan niets buiten Zijn wil. Maar als God zelf rechtstreeks een energie gaat zenden, een energie, die instrument wil wezen van Gods oordeel, dan is er met i-echt geen houden meer aan. De energie van dwaling moge aan den satan en aan den Antichrist de duizenden in de armen voeren, zoodat zij in een ommezien bij gxoote drommen achter het anti-christelijke vaandel aan beginnen te loopen, niettemin voltrekt zich in die èpstuwing van geestdriftige leerlingen van den Antichrist een hen zélf voortstuwend gericht van God. Een gericht, dat sterker is dan zij, ook al verloochenen zij het nog zoo grandioos.

We belijden van de kerk, dat zij onder het aspect der genade niet alleen co et us (vrije samenkomst), doch ook congregatie is (d.w.z. een van hooger, en van sterker hand bijeen ge b r a cht e menigte). Hetzelfde geldt onder het aspect van den toorn straks, en ook reeds heden, van de enthusiastelingen, die den Antichrist gaan volden. Ze zijn een co et us, want ze bewonderen de „teekenen en wonderen der leugen", die teekenen, waarin de energie van satan haar „parousie" heeft. [Maar ze zijn ook een congregatie; een hoogere, sterkere hand drijft ze dynamisch op één hoop. Dat is de dynamiek der door God gezonden dwalingsenergie. Ze kunnen niet blijven bij het oude, het pakt hen niet. Ze kmanen het niet laten, dan dézen, dan dien kant uit te kijken. Ze dwalen rond, „waartoe zij ook gezet zijn".

Coetus, maar ook congregatie, Maar als wij die beide termen hanteerbaai- achten zoowel voor de door den doop tot Gliristus' leerlingen gemaakte geloovigen, „in hun vergadering vereend", als ook voor de antidiristelijke scharen, dan is er toch één albeheerschend voi*schil tusschen beide op te merken.

In het eerste geval (de kerk) is het woord c o n- gregatie gebruikt in eigenlijken zin. In het tweede daarentegen slechts in oneigenlijke beteekenis. „Congregatie", daar zit het woord kudde (Grex) in. Een congregatie is een kudde schapen. Bijeengebracht onder één Herder, door de energie van den Oppersten Herder en Eigenaar der scliapen, van wien de Herder, die hen rechtstreeks weidt, gezonden is. Alweer: „gezonden". Zoo is het in de kerk. Maar in de gecomprimeerde „wereld", die den Antichrist zal toebehooren, zal geen kudde zijn te zien. 't Zijn schapen, die in bokken zijn veranderd. Of — naar een ander beeld — slachtschapen, op een hoop bijeengedreven „tot den dag der slacliting", al noemen zij zelf hun samentreffen ook een krachtige, vroolijke vergadering voor het feest der uiteindelijke bevrijdüig.

Zoo gezien, is het volkomen verstaanbaar, dat de antichristelijke bewegingen, die in de wereld opkomen, steeds bewuster van twee woorden zich gaan bedienen.

Dynamiek. En: mythe.

Dynamiek — een krachtige, zich baanbrekende wil, die de duizenden ontsteekt in oer-rassische drift, — ze heet alsdan meer waard dan een weloverwogen systeem.

Mythe — ze heet vruchtbaar, en paedagogisch effectief, — meer dan begripsmatige wijsheid.

De dynamiek der mythe verklaart zich dan ook autonoom; ze redeneert niet, en ze richt geen parlementen in, groote niet en kleuae evenmin, ook schrijft ze geen in paragrafen verdeelde vonnissen met restricties en „althansen", één en andermaal. De beweging is haar alles, de partijen gelden voor haar niet. Dynamiek — daarmee correspondeert het tekstwoord: zenden. Coetus. En „congregatie".

Mythe — daormee correspondeert het andere tekstwoord: d w a 1 i n g. Heen en weer schommelen tusschen de „termen" der „problemen". En dan in de iiiythe de polariteit der tegendeelen beleven! Coetus. Maar ook „congregatie".'

Vrije wil — coetus, zelfverharding. Maar ook reclatvaai-dig oordeel. —„congregatie", verstokking van des Hoeren kant.

Nu moge de kork scherp toezien, opdat zij geen „theologen" van de mythe dulde, geen leer, die tlieologie in „prediking" en „getuigenis" op doen gaan, en belijdenissen slechts als historische actestukken kunnen respecteeren. Do kerk ontdckkc met schaamte, hoezeer do theologie der mythe reeds is voortgeschreden. En de staatkunde der mythe. En de paedagogie der mythe. En de religiositeit "^cler mythe.

Want ofschoon het o o r d e e 1 van het vallen in déze dwaling aan de ontrouwe kerk, evenmin als aan de verslapte christelijke politieke partij, of oudervereoniging, of hoogeschool, of propagandaclub, niet bespaard kan blijven, het zal voor wie gelooft een spoorslag z; ijn, om des te scherper de energie der dwaling te onderscheiden van de energie van 't Woord van God, den Joden wel een struikelblok, en den Grieken wel een dwaasheid, doch hun die golooven, kracht zoowel als wijsheid Gods. Energie van wijsheid, en genade, — zóó energiek, als de kracht geweest is,

die Christus optrok uit de dooden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen