Vrije Universiteitsblad 1960 - pagina 208

STATISTIEK véél „uit de cijfers halen"

Mej. dr. H. Goris

Statistiek is ,,iets" waarmede iedereen wel eens op de een of andere manier te maken heeft. Gewoon als burger, als ondernemer, als ambtenaar, als politicus, als metereoloog, enz. brengen we allen met elkaar jaarlijks heel wat cijfermateriaal bijeen, dat door statistisch deskundigen op allerlei gebied wordt geordend en verder wordt verwerkt. En van wat deze deskundigen ,,uit de cijfers halen" profiteert u niet alleen als u 's avonds bij de radio soms naar de beurskoersen van Wallstreet zoudt luisteren, doch ook als u meer belangstelling hebt voor het weerpraatje. Toch heeft menigeen maar een vage voorstelling ervan, wat statistiek nu eigenlijk precies wel is en wat niet. E n dat is geen wonder, het woord statistiek wordt n.l. in tweeërlei betekenis gebruikt, het vak statistiek heeft geen eigen onderwerp en de technieken welke de statistiek gebruikt, variëren van het eenvoudig optellen van cijfertjes tot berekeningen, waarbij van de allermoeilijkste wiskunde wordt gebruik gemaakt. Laat ik u, met terzijdestelling van die ,,allermoeilijkste wiskunde " (die gelukkig lang niet iedere

3152

statisticus ook nodig heeft), iets meer over een en ander trachten te vertellen. Allereerst het woord statistiek. Het is u misschien wel eens opgevallen, dat vaak over „een statistiek" gesproken wordt als men de een of andere tabel met getallen bedoelt, of ook wel in verband met een bepaald soort tekeningen waarin lijntjes of kolommetjes getallen voorstellen. Het woord heeft dan blijkbaar dus een vrij concrete betekenis: men bedoelt er die tabel of die figuren mee. En, wat belangrijk is, de getallen in zo'n tabel hebben ook altijd de een of andere concrete betekenis; zij stellen aantallen ongevallen, of broodprijzen, of verkiezingsuitslagen, of enig ander verschijnsel voor. Statistieken zijn nooit „zo maar" optelsommetjes. Men zou nu evenwel gen'Mgd kunnen zijn te denken dat een jongeman of jongedame, die een examen in statistiek moet doen, zich maandenlang over eindeloos veel van zulke statistieken buigen moet om ze ja, misschien wel uit het hoofd te leren of zo iets. Maar stel u gerust, als we spreken over „de statistiek" als vak, of zo u wilt als wetenschap, dan denken we aan heel wat nuttiger en interessanter werk. Er komt heel weinig uit het hoofd leren bij te pas en heel veel ,.kunnen doen". De taak van de statisticus kan omvatten het opsporen van gegevens en het ordenen ervan, en zij zal als regel ook omvatten het kiezen, of zelfs ontwerpen, van methoden tot interpretatie van dit materiaal. Methoden om allerlei cijfers in verband te brengen met elkaar, om er grote lijnen en algemene tendenties in te zien. Het werkterrein van de statisticus is daarbij niet tot een bepaald onderwerp beperkt: hij kan met zijn kennis en ervaring soms medici helpen bij de bestrijding van een volksziekte, soms economen bij hun pogingen tot beheersing van het prijsniveau, soms sociologen bij het zoeken naar de oorzaken van jeugdcriminaliteit, soms politici bij het voorspellen van verkiezingsuitslagen Al dergelijke specialisten : economen, sociologen, metereologen, biologen enz. hebben in de regel behoefte aan feiten en cijfers betreffende de zaken waar zij zich in verdiepen willen of waar zij verantwoordelijk voor zijn. Maar het verkrijgen daarvan, en — indien beschikbaar — het interpreteren daarvan, wordt menigmaal bemoeilijkt, doordat het om zulke enorm grote massa's van gegevens blijkt te gaan. Voor de medicus, die een bepaalde volksziekte bestuderen wil, is het niet alleen van belang het — op zichzelf misschien al grote — aantal slachtoffers ervan in een bepaald jaar te kennen, maar ook hun leeftijden, hun beroep, hun woonplaats enz.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen