VU Magazine 1973 - pagina 533

Uit een gevoel van diepe afkeer over de periode van de politieke partijen en daarna de economische chaos die in de laatste jaren van Sukarno's periode ontstaan was, stelde men zich vrij gemakkelijk achter dit nieuwe bewind. Temeer daar in de eerste jaren, ruwweg tot begin 1971 tot het moment dat duidelijk voelbaar werd hoe de verkiezingscampagne van de regering werkte, er nog een zekere mate, in ieder geval aanm.erkelijk meer dan vóór 1965, vrijheid voor meningsuitingen was. Toen dit laatste afnam, door het monddood maken van de pers via het middel van preventieve censuur en dreiging van intrekking van drukrechten voor kranten, ontstond eronder de intellectuelen in het algemeen ook het gevoel van onverschilligheid en terughoudendheid t.a.v. de meer fundamenteler kwesties, althans in de openbare discussies, en richtte zich de aandacht vooral op de mogelijkheden om in de huidige ontwikkeling een graantje te kunnen meepikken van het geld dat via bepaalde kanalen het land birmenstroomt. Deze ogenschijnlijke onverschilligheid t.a.v, de werkelijke problematiek, wordt voornamelijk ingegeven door een sterk ontwikkeld gevoel voor voorzichtigheid. Bovendien, in deze periode waarin de nadruk weer zo sterk valt op het harmoniemodel, is het erg moeilijk om zich kritisch op te stellen zonder direct voor pembrontak, - opruier, uitgemaakt te worden met alle gevolgen vandien.

Dubbele bodem Overigens zijn Indonesiërs uiterst bedreven in de kunst om meningen zo te formuleren dat er formeel niets op af te dingen is, maar dat het gehoor onbetwistbaar begrijpt wat de eigenlijke bedoelingen zijn. Via deze uitlaatklep van de dubbele bodem is het nog zeer wel mogelijk de houding en gevoelens van de bevolking te meten. Echter, ook onder deze groep van intellectuelen, bloeit, ondanks westerse opleidingen,

de mystieke beweging sterk op. In de meeste gevallen functioneert die als een vlucht uit de beklemming van de werkelijkheid en in een aantal gevallen maskeert zo'n beweging de organisatie van een oppositionele groep. Hiermee wordt tevens de fundamentele zwakheid van deze groep intellectuelen aangegeven. Door het ontbreken van een bruikbare pers, en de noodzakelijke organisatievormen buiten het overheidsapparaat om, is het vrijwel onmogelijk voor dissidente opvattingen om op enige wijze tot mobilisatie van meningsvorming te komen. Dit ligt enigszins anders voor een andere categorie van de bevolking, die in jonge landen vaak een beslissende rol spelen, de studenten.

Studenten Aan het begin van de periode-Suharto hebben de studenten inderdaad een grote rol gespeeld, maar veelal wordt die gezien als een gemanipuleerde, bespeeld door krachten achter de studenten, dan dat er sprake zou zijn van een werkelijk autochtone, innerlijke overtuigde studentenbeweging. Zeker bestaat er een kleine groep van zeer integere jonge intellectuelen die vaak een grote morele moed vertonen bij het aan de kaak stellen van verschillende wantoestanden. In die gevallen dat, tijdens de eerste vijfjaren van ontwikkelingsplan, de studenten in protest kwamen, zoals tegen de corruptie, stijging van benzineprijzen, de verkiezingscampagne, het miniproject van de; vrouw van de president, ging het toch altijd om betrekkelijk kleine groeperingen onder de studenten die ook vrijwel altijd snel te intimideren waren. Ook hier weer maakt de regering met name gebruik van het harmoniemodel waarbij deze wijze van protest voorgesteld wordt als behorend tot een periode waarvan een ieder de ellendige consequenties heeft ondervonden. Interessanter is echter om deze protestuitin-

gen van de studenten te zien als onderdeel van een machtsstrijd, die naar analogie van het Javaanse schimmenspel, zich op de achtergrond afspeelt en binnen de boezem van de enige werkelijk goed georganiseerde macht, het leger plaatsvindt. In dit kader zou ook het protest van het kleine groepje studenten tegen het ontwikkelingsbeleid van de regering bij het recente bezoek van minister Pronk in zijn functie van voorzitter van I.G.G.I., eerder gezien moeten worden als een Indonesische wijze om aan een buitenlander duidelijk te maken dat er binnen de regering (leger) zelfkritiek bestaat over het beleid, dan dat de studentenwereld nu deze gelegenheid zou aangrijpen om te protesteren. Zeer waarschijnlijk hebben oppositionele groepen de aandacht van minister Pronk dadelijk bij aankomst willen vestigen op deze verschillen van inzicht die zij zélf in officiële bijeenkomsten moeilijk naar voren kunnen brengen. Als variant op het harmoniemodel mochten dan ongeveer dertig studenten, d u s ' zeer controleerbaar, protesteren zodat in de komende gesprekken de gast zelf daarop kan aansluiten en zodoende die onderwerpen besproken kunnen worden die - zij het gevoelig - van uiterst belang zijn voor de verdere ontwikkeling. Dat er grote bezorgdheid bestaat binnen de boezem van de machthebbers zelf is een publiek geheim. De affaire-Bandung, ofwel de plundering van 5 augustus 1973, die zich vooral richtte tegen de Chinezen (door hun handelsmonopolie zo evident kwetsbaar bij emotionele ontladingen, maar eveneens tegen de overige elite en legerleiding, die in schrijnend contrast met de bevolking in een weelde leeft) heeft de illusie van de politiek van stedelijke concentratie binnen het AmerikaansIndonesisch ontwikkelingsmodel volledig weggevaagd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen