VU Magazine 1973 - pagina 244

magazine

welijks 1000 over. Dat wil zeggen: de mens doodde de bisons en veranderde zijn woongebieden zodanig dat deze voor hem onbewoonbaar werden met een snelheid van 99,999% van alle bisons in 300 jaar. En met de bisons verdween de gehele planten- en dierengemeenschap (inclusief de maatschappijvorm van een groot aantal Indianenstammen) waarvan de bison een onderdeel was. Overeenkomstige voorbeelden liggen in andere delen van de wereld voor het opscheppen. In Europa en bijvoorbeeld ook in het immens grote China, is hetzelfde gebeurd, maar in een veel langzamer tempo.

'Milieuverwoesting' Als men dan toch een korte omschrijving zou moeten geven van wat onder 'milieuverwoesting' moet worden verstaan, dan zou het dit kunnen zijn: de drastische, dan wel definitieve verstoring van kringlopen in de natuur. Door het verdwijnen van natuurlijke vegetaties (bijv. bossen, maar het kunnen ook andere vegetatietypen zijn!), verdwijnen alle planten en dieren die daarin leefden; wordt de waterhuishouding in de bodem verstoord (nooit verbeterd!), wordt bodemerosie in de hand gewerkt (in Nederland onbekend, maar van grote omvang in andere delen van de wereld); nemen woestijnen (en woestenijen) jaarlijks in omvang toe, wordt het gevaar van lawines en overstromingen aanzienlijk vergroot; treden 'plagen' van insecten en andere organismen ('pests') op, die zich anders nooit

Kafferbuffel

32

zouden hebben voorgedaan; doden de tegen ginningen' in Midden-Azië, aan de nauwede plagen massaal gebruikte chemische be- lijks te keren verwoesting als gevolg van menstrijdingsmiddelen zowel 'vriend' als 'vijand'; selijke nederzettingen en wegenaanleg in de worden water en bodem vergiftigd; en de spi- toendra's van Siberië en plaatselijk in Alaska, raal gaat verder met de verstoorde waterhuis- aan de snelle achteruitgang van de arealen houding van het land, de bodemerosie, enz. van tropische regenwouden, wier plaats en Terecht hebben sommigen sinds een aantal functie niet door zgn. cultuurgronden zijn te jaren de uitspraak gebezigd 'natuurbehoud is vervangen. De trotse Braziliaanse plannen zelfbehoud', maar de ook gehoorde variant voor de 'openlegging' van het Amazonehierop: 'natuurbehoud uit zelfbehoud' komt regenwoudgebied betekent de ondergang van voort uit een antropocentrische gedachte die gevoehg uitgebalanceerde natuurlijke oecoik even sterk zou willen bestrijden als die systemen, die alleen maar erosie, overstrovolgens welke de natuur en het menselijke mingen en andere rampen teweeg zullen brenmilieu zonder meer synoniemen zijn. Even gen in plaats van culturele vooruitgang. sterk zou ik ook de gedachte willen bestrij den dat 'milieuhygiëne' een taak is voor ons Anti-oecologiscli denken Ministerie van Volksgezondheid, anders dan misschien met de strikte beperking dat hier Toch zijn er thans nog mensen voor wie 'de onder milieu uitsluitend het menselijke mi- natuur' niets betekent, in wier ogen 'de nalieu wordt verstaan en dat heeft moeilijk aan- tuur' zelfs vijandig is. Deze mensen hebben, vaardbare theoretische en praktische conse- naar het mij voorkomt, alleen gelijk voor zoquenties. Het is heel gemakkelijk om, on- ver zij er van uitgaan, dat 'de natuur' niet onder de dekmantel van voor het menselijke uitputtelijk is: hij kan bedwongen, ja zelfs milieu te zorgen, voorbij te zien aan de na- vernietigd worden. En dat laatste is heel betuurlijke eisen, welke nodig zijn voor het slist een grote waarheid. voortbestaan van andere levende wezens. Een voorbeeld van een bewust anti-oecoloWat men ook onder 'milieuhygiëne' moge gisch denkend schrijver is Eric Hoffer in 'The verstaan, het behoort altijd te maken te heb- temper of our time' (1969). Hij schrijft het volben met het behoud van het oecologische gende: 'Men zou de mensheid gedurende de rest samenspel van aarde, wilde planten, wilde van deze eeuw bezig willen zien met een uiterste dieren en mensen. poging om het aardoppervlak op te ruimen en De grootste bedreiging voor het voortbestaan schoon te maken - met het doen verdwijnen van van dit samenspel is de explosieve bevol- de wilde bossen, met het veranderen van woeskingsaanwas van de mens. Gaat dit proces tijnen en moerassen in landbouwgronden, met met dezelfde snelheid voort als dat thans het het aanleggen van terrassen op kale berghellingeval is, dan zal er binnenkort niet alleen gen, met het kanaliseren van rivieren, het uitgeen plaats meer zijn voor wilde planten en roeien van natuurplagen, het reguleren van het wilde dieren op aarde, maar evenmin voor de weer en met alle land geschikt te maken voor mens zelf Onder deze omstandigheden staat menselijke bewoning. De wereld behoorde ons het veel gehoorde en gepropageerde 'open- tehuis te zijn, niet dat van de natuur en wij beleggen' van natuurgebieden gelijk aan de vernietiging van deze gebieden. Dat gebeurt op Torenvalk met prooi op eendenkorf. kleine schaal, maar ook in wereldproporties. De vogelwerkgroep 'Het Gooi en Omstreken' heeft in een februari 1973 uitgegeven rapport de broedvogelstand van de Gooise heidevelden van 1972 vergeleken met die van vorige jaren. Het landschap ziet er uiterlijk meestal nog wel mooit uit, maar voornamelijk door recreatiedrukte blijkt er op de heidevelden vrijwel geen vogelsoort in redelijke aantallen te broeden, de veldleeuwerik misschien uitgezonderd. Er is, volgens het rapport, al een schrikbarende achteruitgang te zien met de situatie van 1970, terwijl over een periode van 15 jaar een halvering van het aantal vogelsoorten werd vastgesteld. Daarbij bedenke men, dat behalve de vogels ook hagedissen, wilde planten en insecten zijn verdwenen of in soortenaantal achteruitgegaan en dat een overeenkomstige snelle verarming vrijwel overal elders in Nederland bemerkbaar is. Uiterlijk lijkt het nog iets, maar het zijn op zijn best 'parken' geworden waarin, om een bekende uitspraak aan te halen, 'geen plaats meer is voor wilde dieren'. Op wereldschaal moet men denken aan 'ont-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen