VU Magazine 1973 - pagina 45

wijst het opportunisme van de meeste officieren. Het is ook een aanwijzing ervoor dat de • twee kleine groepen van politiek gemotiveerde activisten elkaar in evenwicht hielden. Zo zeer in feite dat een socioloog eens verklaarde dat 'de stabiliteit van democratische instellingen wordt gewaarborgd door de omgekeerd evenredige eenheid van de strijdkrachten', een axioma dat niet alleen van toepassing is op BraziHë. Zodra de pro-Araerikaanse groep een tijdelijke eenheid in de strijdkrachten kon gebruiken om de macht te grijpen, werden niet alleen de democratische instellingen weggevaagd, maar werd ook het politieke evenwicht binnen het militaire estabhshment vernietigd door een serie zuiveringen die er op gericht waren het voortbestaan van de dictatuur te waarborgen. De zuiveringen van na 1964 waren de eerste in de geschiedenis van BraziUë, waarbij een vrij groot deel van het officierskorps om politieke redenen uitgestoten werd. Gelijksoortige maatregelen die in de twintiger jaren genomen werden tegen een groep luitenants, die verschillende opstanden georganiseerd had, werden beperkt tot degenen die daadwerkelijk de wapens opgenomen hadden tegen de regering. De verdachten kregen destijds volop gelegenheid zich te verdedigen en hun zaken werden behandeld door civiele rechtbanken.

Geheim De zuiveringen van na 1964 troffen veel grotere aantallen - bijna 10% van de landmachtofficieren - en steunden uitsluitend op geheime documenten. Voor straffen werden geen redenen opgegeven. Overeenkomstig de door de mihtairen uitgevaardigde Institutionele Wetten, werden gerechtelijke instanties verhinderd een oordeel uit te spreken over de rechtsgeldigheid daarvan. In het begin van april 1964 was het nog verre van duidelijk of de pro-Amerikaanse groep door de staatsgreep werkelijk de overhand zou krijgen, zelfs niet toen maarschalk Castelo Branco de samenstelling van zijn kabinet had bekendgemaakt. Het leek een bijzonder oude en conservatieve groep te zijn, vanuit de traditie verbonden met de UDN. Welke de band was die hen werkelijk samenbond, was de meeste waarnemers niet duidelijk. Pas later, toen het bestuursbeleid gestabiliseerd was en een leger van Amerikaanse adviseurs alle belangrijke bureaus van de Ministeries van financiën en van Ontwikkeling was binnengetrokken, vonden we de weg uit het labyrint door de draad die naar de Escola Superior de Guerra (ESG), het Defensie Studie Centrum van Brazilië, leidde.

Koude oorlog De ESG, beter bekend als de 'Sorbonne', is een uitvloeisel van de koude oorlog. Het centrum werd in 1949 opgericht door generaal Cordeiro de Farias, een officier met een lange

politieke carrière en een strijdlustige proAmerikaanse opstelling, en was bedoeld om een geschoolde anti-communistische elite te vormen, die in staat zou zijn het land te besturen in overeenstemming met de strategische doelen die door de Generale Staf waren bepaald. De cursussen die gegeven worden, hebben betrekking op zowel economische en sociale problemen als op militaire, want elk aspect van het volksbestaan wordt geacht bloot te staan aan aanvallen van subversieve krachten die geleid worden door het internationale communisme. Leerüngen zijn beroepsofficieren vanaf de rang van kolonel en

hooggeplaatste burgers, ten naaste bij in gelijke aantallen. De burgers zijn bankiers, diplomaten, ingenieurs, ambtenaren, conservatieve parlementariërs, maar geen leiders van de vakbeweging of naar het socialisme neigende politici. Deze laatsten zouden, volgens de woorden van generaal Juarez Tavora, een van de commandanten van het Centrum, moeilijkheden kunnen veroorzaken, in verband met de gewenste kameraadschap onder de leden van de staf In werkelijkheid gaat het erom dat men onmogelijk acht ze door hersenspoeling om te vormen tot het ehtaire model van deze school. 43

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen