VU Magazine 1973 - pagina 534

De toekomst van het hoger onderwijs door prof. mr. I.A. Diepenhorst

Een goede roman in afleveringen breelct af op een spannend ogenblik: hij trekt een revolver en zij een dolk, of ook de een barst in tranen uit en de ander dreigt zich uit het raam te werpen. Op een vergelijkenderwijs even spannend ogenblik breek ik af. Voor het geval u verder zoudt willen lezen, moet u voor één aflevering van dit tijdschrift hetzij uw nieuwsgierigheid, hetzy uw verveling bedwingen. Misschien zoudt u zelf u eens kunnen afvragen wat u in uw eigen opleiding heeft teleurgesteld en wat u hebt gedaan om uw kinderen, die het in de huidige leerfabrieken soms niet prettig vinden, te helpen, op een weg, die voor middelmatigen - en middelmaat komt nu eenmaal veruit het meest voor - vol hobbels zit, zodat hun leerjaren, die toch tot de mooiste tijd van hun leven kunnen behoren, ook werkelijk enige glans verkrijgen. Gebruikelijk is dat iemand die een onderwerp aansnijdt, aanvangt met vast te stellen dat het niet bijzonder gemakkelijk is, ofwel ook op het eerste gezicht vrij simpel maar bij wat dieper nadenken - hij is het dan die wat dieper nadenkt - erg ingewikkeld. Ik begin met op te merken dat zodra de toekomst, ongeacht de stof die aan de orde is, bij de behandehng mag worden betrokken, het met de moeilijkheid meevalt. Want over de toekomst kan geen mens met zekerheid iets in het midden brengen. Naar vanzelf spreekt, is onderwijs niet dadelijk afhankelijk van wat er over een uur, van wat er morgen of overmorgen gebeurt. Onderwijs doorstaat regeringswisselingen. Het geeft zelfs wat rust wanneer er tijdelijk bij een slepende kabinetsformatie een beleid op een zacht pitje wordt gevoerd: men kamt even op zijn verhaal, niet genoodzaakt om met nieuwe nota's, nieuwe plannen, nieuwe eisen te rekenen. Maar onderwijs moet wel bedacht zijn op wat over drie, vijf, tien jaar te verwachten is. Tegelijk geeft dat echter speling. De afgelopen weken waren de nieuwere hulpmiddelen en de internationale samenwerking ten spijt, de weersvoorspellingen van De Bilt niet steeds een wonder van nauwkeurigheid; zij zaten er integendeel nog al eens naast. Het is aangenaam als men zich van tevoren verontschuldigd weet bij het niet in vervulling gaan van

nog geprikkelder wanneer hun sterftecijfers als gunstig werden voorgesteld, zodat de door hen zo graag uitgespeelde bijzondere spanning waaronder zij werkten - deftig genoemd de 'stress situatie' - minder dan zij - te goeder trouw - voorwendden aanwezig was.

Factor politiek onzeker Toch maken deze heftigheid en gedeeldheid het opnieuw wat lichter om zich over de toekomst van het hoger onderwijs uit te laten: als men de plank misslaat, wat dan nog? Althans één factor is zeker niet te beoordelen: onderwijsvoorspellingen en het maakt een die van de politiek. Telkens zijn er staatkunzijn gedachten vormen over hoe het straks dige beslissingen nodig. Onderwijs kost geld wezen zal beslist iets eenvoudiger; er is niet en de Staten Generaal moeten de benodigde zoveel reden tot verwijt voor wie zich vergist. sommen toestaan en dat voor duidelijk omschreven doeleinden. Wanneer het dan loopt over de stichting van een faculteit, de vestiHarde oordelen Hoe dit wezen moge, in elk geval worden er ging van een hogeschool, is het voor de hand over de huidige stand van zaken harde oor- liggend dat niet alleen vanuit het meer onderdelen uitgebracht. Ons onderwijs zou in het wijskundige gezichtspunt zal worden geredealgemeen weinig doordacht wezen: een soort neerd. Tekenend is wat zich afspeelde rond snoepwinkel waaruit ieder hetgeen van zijn de achtste medische faculteit in ons land. gading was meepikte. Eigenlijk was er geen Verschillende streken betuigden met een touw aan vast te knopen, wat dan voor een nieuwe instelling van onderwijs gebaat te enkele optimist het bewijs opleverde dat wij zijn. Er vormden zich pressiegroepen; parop de goede weg waren. Onze leeftijdsinde- tijen overwogen wat kiezerswinst beloofde ling moest dwaas heten: op 6 jaar naar de lage- en welke beslissing het best zou vallen. Laat re school, op twaalijarige leeftijd een keuze deze dan al erg kostbaar zijn en het patiëntenmisschien voor het leven. Alles draaide om reservoir waaruit geput wordt, twijfelachtig de leerstof in plaats van om de leerling. De wezen, de te treffen voorzieningen mogen prestatie verricht in wedijver oefende in toe- van die aard zijn dat bij ontstentenis van benemende mate invloed. Er werd door onder- paalde specialismen niet van een volwaarwijsinstellingen afgeleverd hetgeen door de dige academische toerusting kan worden gemaatschappij werd gevraagd, dan wel men sproken, wanneer Maastricht, volledig uitbood een volkomen aan de eisen des tijds ge- middelpuntig gelegen, krachtig steun ontspeende opleiding: een hoeveelheid kennis vangt als plaats van vestiging voor de achtste waar niets mee te beginnen viel. Departe- medische faculteit, zo lukt dit, geenszins ommentale leiding was nagenoeg afwezig. Een dat het zakelijk onderwijskundig, maar omadviserend college als de Onderwijsraad zou dat het staatkundig aantrekkelijk is. zijn onvermogen hebben bewezen. De peda- Natuurlijk zal men goed democratisch zich gogische centra, die tot verbetering en ver- bij een genomen besluit neerleggen en dit dieping van de kennisoverdracht-methoden loyaal ten uitvoer brengen hoe zeer het ook moesten bijdragen, lieten de werkers op het tot nodeloze uitgaven dwingt, hopend dat de veld in de steek. De deskundigen op de uni- bezetting der posten die naar het getal steeds versitaire katheders verschilden onderling. mogelijk is geen grote zwarigheden met beDan waren er de talrijke organisaties die ieder trekking tot het gehalte zal opleveren. Zulk hun bijzondere tak van onderwijs of hun af- een gebeuren geeft werkelijk wel een vrijbrief zonderlijk groepsbelang verdedigden en zich voor vergissingen als iemand zich met de toehoogst geërgerd toonden wanneer in troon- komst van het ganse hoger onderwijs bezigrede of ministerieel stuk niet aan hen met houdt. Het parlement dat zich - en terecht name grote aandacht was besteed. Zij bleken onophoudelijk politiek kan laten gelden, is

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen