VU Magazine 1975 - pagina 185

Zending wèl aandacht voor gemeente; minder voor omgeving

dr. C. H. Koetsier

'Het zwaartepunt der religie dreigt uit God in den mensch verlegd te worden... Een der schadelijke gevolgen is, dat de dienst van God gevaar loopt te ontaarden in dienst van den mensch. In die lijn ligt, dat de maatschappelijke vragen al te zeer op den voorgrond worden geplaatst, zooals in de conclusies van de meeting inzake sociale vraagstukken en in het op te richten bureau te Geneve sterk uitkomt. Het evangelie wordt voornamelijk een 'sociaal' evangelie', aldus de generale synode van de gereformeerde kerken in 1930 bijeen te Arnhem. Er moest worden beslist over het al dan niet toetreden tot de Nederlandse Zendingsraad. Trad men toe, dan was men tevens aangesloten bij de Internationale Zendingsraad (IMC) die twee jaar tevoren in Jeruzalem nog tamelijk on-gereformeerde opvattingen had doen horen over de dialoog met nietchristelijke godsdiensten en over sociaaleconomische vragen. De synode besloot niet tot de Nederlandse Zendingsraad toe te treden, 'omdat deze lid is van den Internationalen Zendingsraad, die zonder nadere keur alle zendingscorporaties wil vereenigen en onjuiste opvattingen heeft inzake de taak der zending op sociaal en politiek gebied'. De synode volgde in haar besluit het voorstel van een deputaten-commissie die onder voorzitterschap had gestaan van dr. H. A. Van Andel. Deze had de zendingsconferentie in Jeruzalem samen met zijn vrouw bijgewoond als waarnemer en het belangrijkste onderwerp, het sociale vraagstuk, was hem maar matig bevallen. Dat hoorde niet thuis op een zendingsconferentie. Christus dreigt een leuze te worden, op zedelijk, maatschappelijk en politiek gebied, zo schreef hij in 'De Opwekker', het Indische zendingsblad van die dagen. Christelijke prediking zal dan

worden 'de prediking van het ideaal-mensche- godsdienst voor de 'niet christelijke volken de lijke, de godsdienst zal daardoor ondergaan in zekerste en meest betrouwbare weg (zijn) tot de menschendienst'. vrijheid, ook tot de staatkundige vrijheid'. Wie een tegenstelling mocht signaleren tussen het Geen politiek ene politieke doel (gezag) en het andere Al eerder, in 1921 had dr. Van Andel zich (vrijheid) moet bedenken dat de opvatting met zending en politiek beziggehouden. In van dr. Van Andel geheel in overeenstemzijn4)rochure 'Cultuur en christendom onder ming was met die van Abraham Kuyper die de Javanen' sprak hij zich toen uit tegen ver- een geleidelijke ontvoogding van Indië had menging van zending en politiek. De zending voorgestaan en die daarbij de kerstening als moest geen politiek bedrijven. In afgeleide het beste middel tot dit doel had gezien. zin zag hij wel politieke invloed van het zendingswerk. Maatschappelijke deugden als Hulpdiensten arbeidszaamheid, nauwgezetheid en goede Dr. Van Andel volgde in zijn afwijzing van trouw worden door het christendom bevor- 'Jeruzalem 1928' dus getrouw de lijn-Kuyper dert. Het christendom predikt ook gerechtig- en de synode die twee jaar later besloot niet heid in het verkeer tussen de volken. Door mee te doen aan de Nederlandse zendingshet inprenten van zulke beginselen was de raad ook. Hoofddoel van de zending was zending van onschatbare waarde voor de evangelie-verkondiging. Kuyper had uitzonpohtiek, terwijl ze toch op haar eigen terrein deringen willen maken voor het onderwijs en bleef Bovendien: 'De kerstening van het volk voor de medische hulpverlening maar hij had in Indië zou de uitoefening van het Neder- er geen twijfel over laten bestaan, dat deze landsche gezag zeer veel vergemakkelijken. twee sectoren niet alleen aan het hoofddoel Binnenlandsche rust en vrede zouden, tenzij ondergeschikt waren, maar dat ze bovendien het Hollandsch element in Indië zelf de positie moesten worden gezien als tijdelijke hulpbedierf, gewaarborgd zijn'. diensten en als voorbereidingen op het eigenMaar dr. Van Andel zag in het christendom lijke werk van de zending. 'Slechts worde wel niet alleen een middel tot gezagshandhaving, in het oog gehouden, dat dit alles voorbereiding ook zou de aanvaarding van de christelijke en hulpmiddel, geene zending is; en dat alzoo niets van dit alles uit het ambt der kerk voortvloeit, door private personen ofgenootschappen 'Uit de analyse van een stuk zendingseven goed kan gedaan; en dat de kerken, waar geschiedenis biykt, dat men in de zij de voorbereidende en helpende middelen internationaal-oecumenische zendingsaanwenden, zo nimmer met het ambt vereenwereld al heel vroeg oog had voor de zelvigen mogen', zo heette het in een comsociaal-economische vraagstukken; dat missierapport over de beginselen der Zenhet vaak heel moeilijk was, dit tot uitding aan de synode (Middelburg 1896). drukking te brengen in een lokale situaOp het gereformeerde zendingsveld,Middentie en tenslotte dat je vandaag de dag Java, werden de hoofd- en bijzaken grondig nog duidelijke sporen kunt aantreffen aangepakt. Er ontstond een stevige, kerkevan de twee lijnen (wèl aandacht voor lijke organisatie; nergens op de archipel de sociaal-economische opbouw van waren zoveel onderwijzers, artsen en verde gemeente, te weinig aandacht voor pleegsters werkzaam als daar. Voor de in de sociaal-economische omgeving Jeruzalem aan de orde gekomen 'vierde diwaarin die gemeente leeft) terwijl die mensie' van het zendingswerk, de sociaalniet van elkaar mogen worden loseconomische vraagstukken, naast het/^reac/igezien'. ing, teaching, healing' (prediken, onderwijZo vatte dr. C. H. Koetsier in een zen, genezen) was binnen het gereformeerde gesprek met VU-magazine de strekking zendingswerk na 1930 voorlopig echter geen van zijn proefschrift samen. Het heet: plaats. 'Zending als dienst aan de samenleving', Elders in de zendingswereld, met name bin(te bestellen bij uitgeverij Meinema in nen de Internationale Zendingsraad ging de Delft, antwoordnummer 101 - geen bezinning over de taak die men zou kunnen postzegel -. Het kost f 20,-). Vorige hebben op sociaal-economisch vlak door. maand was de promotie. Het verhaal Opmerkelijk was daarbij dat de ontwikkedat elders op deze pagina begint is uit lingen die zich in het denken van de blanke gesprek en proefschrift samengesteld. zendig voltrokken, los stonden van het emancipatie-streven dat zich voor de oorlog onder 7

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen