VU Magazine 1975 - pagina 412

1^ magame 14

„Peron vertolkte de verlangens van aldiegenen die er nog nooit aan te pas waren gekomen"

voor persoonlijkheid zijn secretaris was: iemand, die er op wachtte de promotie van ,,Eichmann" naar ,,Raspoutin" te maken? Of lag dat buiten zijn gezichtskring? In dat geval moet men 't eens zijn met 'n oud-minister van Perón door López Rega aan de kant gezet, die — hij is medicus — onlangs verklaarde, dat er een duidelijke vermoeidheid in Perón was opgetreden en dat hij geen fut meer had zich aan de dingen te wijden op de oude en vertrouwde manier. Maar was het niet Perón zelf, die tot op het laatst geprobeerd heeft er onder uit te komen president van de Argentijnen te worden? Hij wilde liever in Madrid blijven wonen! Met dit alles willen we ook zeggen, dat Perón zelf schuld heeft aan de situatie waarin Argentinië momenteel verkeert. De wind van het caudillo-zijn oogst de storm van de chaos! De caudillo kon ook moeilijk personen naast zich velen, die maar een zweem van populariteit bereikten. López Rega als plichtsgetrouwe ambtenaar was niet gevaarlijk: maar vertegenwoordigt iemand als Eichman niet a! de tegenstellingen van zo iemand? Wil zo iemand wel ambtenaar blijven? En aast hij niet op meer? En was Perón niet een grote staatsman geweest, als hij er toch op gestaan had, gezien zijn leeftijd, maar in Spanje te blijven wonen? In welk opzicht is hij daarin ook slachtoffer geweest van een bijzonder slimme zet van de laatste president die de militaire dictatuur vertegenwoordigde: Lanusse, die wellicht gedacht heeft: „the proof of the pudding is in the eating"?

Medelijden In ieder geval, Isabel heeft ondervonden dat caudillo-zijn niet erfelijk is. Men moet een diep medelijden met haar hebben: weinig vrouwen hebben zich in het jaar van de bevrijding van de vrouw zo slaafs gedragen, resp. zo slaafs moeten gedragen, als zij. En de profiteurs van dit alles stonden klaar om met de erfenis van de caudillo het hunne te doen. De persoon van de presidente werd gebruikt als dekmantel voor hun aspiraties. Inderdaad, wanneer de caudillo manipuleerbaar wordt, is het hek van de dam. Het bederf van het beste is het slechtste. Want dat is Perón voor vele Argentijnen geweest: het beste. Hij vertegenwoordigde het populisme in zijn beste vorm: spreekbuis te

zijn voor de bijzonder legitime verlangens van al diegenen, die er nog nooit aan te pas waren gekomen. Het is niet belangrijk in dit verband te wijzen op de eigen voordelen, die Perón daaruit weg heeft gesleept. Dat is ongetwijfeld ook een feit. Maar voor de politieke interpretatie van de betekenis van Perón is het veel belangrijker er op te wijzen, dat de Argentijnse arbeider aan deze caudillo de vakbonden dankt en het zijn deze vakbonden, die het onmogelijk maken, dat Argentinië een fascistische draai maakt en een zoveelste herhaling wordt van de andere landen, die de zuidelijke punt van het immense continent uitmaken. Maar tegelijkertijd dient gezegt te worden, dat het peronisme in zekere zin mét Perón sterft! Enige tijd geleden trof men in goed ingelichte kringen in Buenos Aires 't volgende verhaal aan: enkele maanden voor de dood van Peron spreekt een onverdacht iemand met^ hem over de activiteiten van AAA. Lopez Rega komt tussenbeide en merkt op, dat de generaal voor dergelijke kleinigheden geen tijd heeft en dat zo'n thema op andere plaatsen dient te worden besproken. Maar het inmiddels óók door Perón geschapen personalisme maakt het onmogelijk zo'n ander plaats te vinden. Inderdaad, de dood van Perón is óók de dood van het peronisme. Men kan niet op louter pragmatische wijze politiek bedrijven.

„De magiër" Zo stond López Rega bekend: vanwege zijn koffiedikkijkerij sprak heel Argentinië over hem met deze bijnaam en het aantal anecdoten en moppen erover verdient nog eens teboekstelling! Nu ik dit schrijf, vindt in Columbia 'n congres van zwarte-kunstenaars plaats. Ik merkte al op, dat óók de Argentijnse mens er bijzonder gevoelig voor is. Over het algemeen kan men stellen, dat een dergelijke instelling op het platteland — waar de armen wonen — een onderdeel is van geloof in heiligen en heilige voorwerpen; m.a.w. het schuift zich als harmonisch onderdeel in een referentiekader van een ongecompliceerde maatschappij. Anders ligt het bij hen die zich in een proces van urbanisering bevinden: het uitermate belangrijke aspect van de statussymbolen en derzelver verovering dwingt deze magische dimensie zich ten dienste te

stellen van de aspiraties van de enkeling. Alles wat met godsdienst te maken heeft, privatiseert zich (Luckmann); al die enkelingen vormen een massa, maar geen gemeenschap. Ook in groot Buenos Aires is het aantal plaatsen, waar men bevrediging kan vinden voor deze frustraties en verlangens, groot. Op dit alles heeft de secularisatie nog geen vat: tot in de kringen van de weinig bevoorrechte families speelt het een rol. Een bezoek aan de tempel van San Cayeteno (de patroon van de arbeider) of 't raadplegen van 'n horoscoop — 't druk hoogstens een verschil in stand uit maar het is dezelfde mentaliteit. Zo was López Rega ook uitdrukkingvaneen bepaalde gezindheid. Men kan zeggen, dat de mensen het hem niet kwalijk namen, dat hij ,,bruJo" (magiër) was; wél, dat hij zo'n gemene magiër was! Men stootte zich niet aan zijn bijgeloof; men ergerde zich er aan, dat zijn manier van de sterren raadplegen zo weinig te maken had met het bevorderen van het welzijn van het volk. In dit opzicht is López Rega óók de samenvatting van de contradictie, die heel deze magische-irrationele instelling voorstelt. Men eist van dit soort inspiratie, dat 't zich ten dienste van de collectiviteit stelt, maar vergeet, dat het kenmerk ervan juist het individualisme is, zoals iedereen dat elke dag beleeft. In andere woorden; López Rega was óók de regeerder die men verdiende! En moeilijk kan men van hém eisen, wat niemand waar maakt!

Demonisch We spraken over hem als een soort ,,Eichmann" — de plichtsgetrouwe ambtenaar, die de laarzen van de caudillo poetst. Toen de caudillo wegviel, ontpopte de Eichmann zich als een Raspoutin: 't waren de demonische inspiraties, die het regeringsbeleid gingen bepalen. Maar én Eichmann én Raspoutin — de twee zielen van López Rega — komen daarin overeen dat ze hoogst individualistisch zijn: noch de werkelijkheid van de orde, vertegenwoordigd door de ambtenaar, noch de orde van de inspiratie. Raspoutin wist zich woordvoerder te maken van een werkelijkheid, die men met een woord als „dienst" kan aanduiden: dienst aan de ander, aan de velen, aan de massa. López Rega vertegenwoordigt allebei: de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen