VU Magazine 1976 - pagina 323

yH magazine 13

toe zowel Maronieten als vooral Sunni-moslims behoren (waar ook ondermeer een groep van rijke Palestij nen van profiteerden) en de armere Shi'ieten en andere moslims en christenen was onverdraaglijk geworden. Toen Israël in 1967 het hele voormalige Palestina in feite beheerste was de voornaamste basis van de Palestijnse commando-actie eerst Jordanië. Vooral na de „zwarte september" 1970 toen Hussayn dit verzet in zijn land brak werd het centrum verplaatst naar Libanon. Sinds die tijd zijn er vele acties vanuit Zuid-Libanon, het zgn. Fatah-land, ondernomen. Dit had een bijna ononderbroken reeks van Israëlische vergeldingsacties tot gevolg. Niet alleen de Palestij nen maar ook de Zuid-Libanesen, vooral Shi'ieten, kregen het hard te verduren en verweten het de centrale regering hun belangen niet te behartigen en niets te doen aan de verdediging van het land. Velen raakten ontheemd en voegden zich bij de duizenden Palestijnse vluchtelingen in en rondom Beirut. In het algemeen kan men zeggen, dat de Palestijnen trachtten zich zoveel mogelijk buiten het geschil te houden, hoewel het niet helemaal duidelijk is wat hun feitelijk aandeel in 't begin was. Kamal Salibi, een Libanees historicus, heeft in een tijdens de burgeroorlog in Beirut geschreven boek — maart 1976, Crossroads to Civil War — gezegd dat in de laatste jaren steeds meer de Palestijnen de Sunnimoslimse gangs geïnfiltreerd hebben. Dat zou dan de verklaring geven waarom het zo moeilijk is tot een „libanese" oplossing van de burgeroorlog te komen. De Sunnipartner in de Libanese entiteit heeft haast geen zelfstandige stem naast de Palestijnse, zodat het vinden van een nieuwe machtsevenwicht tussen de traditionele Libanese partijen volgens oud-Libanees patroon uitgesloten is. Abu Ayyad, de tweede man van al-Fatah verklaarde een paar maanden geleden dat de bevrijding van Palestina zal gaan zelfs via Jounieh (nu de belangrijkste stad voor de Maronieten). Hij voegde eraan toe dat dit niet gericht was tegen de christenen als zodanig, omdat de Palestijnen immers strijden voor een staat waar joden, christenen en moslims gelijkelijk kunnen samenleven. Nu kan men hierover enerzijds opmerken dat een dergelijke bewering het streven naar

^aa

dit ideaal minder overtuigend maakt. De Palestijnen voelen dan ook dat deze hele oorlog bijzonder slechte propaganda is voor hun zaak, afgezien nog van het feit dat het een ongetelde tol in mensenlevens van hen vraagt. Anderzijds moet men niet onderschatten welke risico's de Palestijnen nu lopen. Ik sprak een Libanees christen, die Abu Ayyad gelijk gaf. Als men de berichten uit Israëlische pers mag geloven — wat reeds lang door anderen werd beweerd — dat de Phalangisten militaire steun krijgen van Israël, dan valt het moeilijk te ontkennen dat gewerkt wordt aan de likwidatie van het Palestijnse verzet, vooral de laatste maanden met behulp ook van Syrië.

Rol van Syrië Dat brengt ons ten slotte op de rol van Syrië in het geheel. Voor vele waarnemers is dat een tamelijk mysterieuze zaak. Het is echter minder ingewikkeld dan het lijkt, al blijft Arabische politieke ontwikkelingen voor een buitenstaander complex genoeg. Vorig jaar sloot Egypte een accoord met Israël over gedeeltelijke terugtrekking uit de Sinai. Dat accoord werd fel aangevochten door de Palestijnen én Syrië als een verraad van de Palestijnse en de Arabische zaak. Syrië heeft aan de verlenging van het mandaat van de VN-troepen op de Golan-hoogten eind vorig jaar de voorwaarde verbonden; deelname van de Palestijnen aan de VN-besprekingen. Dat is ook gelukt. Syrië heeft voorts door wapenleveranties aan de Palestijnen en de „linkse" moslims in Libanon steun geboden. Hun bemoeienissen resulteerden uiteindelijk in een „oplossing" die gesymboliseerd werd door het bezoek van de Libanese president aan Damascus in februari 1976. Maar vanaf maart 1976 is er een verandering gekomen in de Syrische houding en is men er toe overgegaan vooral steun aan de rechtse elementen te geven. Hoewel echter Syrië zich tegen het Sinai-accoord verklaarde, zou Syrië m.i. zelf feitelijk ook tot een deel-akkoord met Israël willen komen (blijkens bij voorbeeld de onvoorwaardelijke verlenging van het VN-mandaat in mei jl). De Syrische steun aan de Palestijnen blijkt bepaald grenzen te hebben. Zij hebben gezorgd dat de Palestijnen in Syrië zelf alleen (via de Saiqa) onder directe supervisie van Syrische legeroffi-

eieren kunnen optreden. Zij schijnen nu bang te zijn geworden dat de Palestijnen samen met „linkse" Libanesen (Junblat) een te machtige positie zouden veroveren. Om daar een einde aan te maken hebben ze ingegrepen. Dat Syriërs steun verlenen aan Maronieten ten koste van anderen, is niet zo vreemd als het lijkt. Als men bedenkt dat het Syrische bewind, ook al regeert er de socialistische (ba'th) partij, in feite in handen is van een minderheidsgroep namelijk die van de 'Alawieten (een bepaalde vertakking van de Shi'ieten). Het is niet de eerste maal in de geschiedenis dat Maronieten en Alawieten vanwege gemeenschappelijke vijanden elkaar steunen. Zal het voor de Palestijnen een herhahng worden van september'70?

| | 1 I | li

Oplossing? Is er enige oplossing te verwachten voor de Libanese burgeroorlog die vele tienduizenden slachtoffers gevraagd heeft, ontelbare gewonden, gehandicapten, verminkten, weduwen en wezen, werkelozen? Sommigen zijn zeer somber en voorspelen dat het nog wel een jaar of twee of volgens anderen zelfs vijfjaren kan duren. Een van de manieren waarop de vuurhaard brandend wordt gehouden zijn de wapenleveranties, een van de smerigste manieren waarop de buitenwereld profiteert van andermans ellende. Het is een voorbeeld van wat George Orwell in zijn 1984 zei over de eerste en tweede wereld die de derde als „dumpplaats" voor zijn wapenen gebruikt. De drie en twintigste september is de datum waarop de Libanese president Elias Sarkis, officieel aan het bewind moet komen. Maar wat hij overneemt is niet duidelijk, waar er geen Libanees leger, politie of enig functionerend overheidsorgaan is. Er is alleen zijn oproep aan alle Libanese fracties deel te nemen aan een „ronde ta/rf'-conferentie. Maar het Libanese vraagstuk kan niet opgelost worden los van het Palestijnse. Als er niet op enigerlei wijze een Palestijnse entiteit wordt opgericht die een poging inhoudt recht te doen aan de ontrechten, de Palestijnen, zal niet alleen Libanon, maar het Midden-Oosten geen vrede kennen.

|

I i j I i. | | i

I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen