VU Magazine 1977 - pagina 337

1 ^ magaTJme 27

n J F D * JAAROANG.

N°. 1374

DE STANDAARD. Pr^ per inrui^.^ zomkr bet Z o * d « e i b l a d : Teof Anaïetdam / 2,50. — inam per po* / tMEakde Nmtmcn S CcBt UM kct AKCCI-

MRfiELt «teawm«fli «7, XmaivtêKm. PlrtrtwiTOtwii J. H. ZSTTTT.

Advtitntiëa: v u i tot 6 raeets 90 C^at; ledow «eel «teÉHxMt* M O r t ; Auwaftn of « n lie«e)r»»eB 10 Cart per retfcl.

Wat speelde zich in de jaren die vooraf gingen aan de oprichting van de VU, honderd jaar geleden, zoal af? Net als de vorige maand ook nu weer een greep uit de Standaard. Ditmaal september 1877

Liberalen sturen kabinet naar huis „Wat lang voorspeld werd, is werkelijk geschied: de eerste ontmoeting van de Regeering met de nieuw samengestelde Tweede K amer heeft geleid tot het resultaat, dat door de liberale meerderheid het Kabinet is afgebroken", zo meldt De Standaard op 27 september. „Eindelijk!" roept Kuyper in een hoofdartikel. Het kabinet-Heemskerk struikelt over de onderwij skwestie. In een door de liberalen gesteunde paragraaf in het „adres van antwoord", een reactie van de Kamer op de Troonrede, wordt geconstateerd dat er een ,,gemis aan overeenstemming" bestaat tussen regering en Kamer over het wetsontwerp Lager Onderwijs. En ofschoon tal van kamerleden betogen dat aanneming van het adres een votum van wantrouwen zal betekenen, wordt het met 44 stemmen voor en 28 tegen aanvaard. „Er lagen op het slagveld van gisteren twee verslagenen", comraentarieert Kuyper, „naast het Kabinet de liberale partij ook. Ook zij boette haar politieke eer in, de straf voor haar onmannelijk gedragen in het laatste drietal jaren. Triomferende verloor ze, doordien ze gedwongen was onoprecht te wezen. Immers: oprecht zou alleen de motie geweest zijn: oordelende dat de liberale partij thans gereed is om zelf het bewind te aanvaarden, zegt men aan de tegenwoordige

zaakwaarnemers de politieke pacht op." Minister Heemskerk ontkent in de kamer dat er een gemis aan overeenstemming zou bestaan, maar wel is zeker, zegt hij, dat de kamer-meerderheid in deze zinsnede weigert om het de regering de wet op het lager onderwijs te behandelen. ,,Ditnuzoujuistbijdegeheele natie algemeene teleurstelling opwekken", vreest hij, „jaren lang toch was onstuimig op

herziening aangedrongen en nu eindelijk de zaak in staat van wijzen is, zou de Kamer zich terugtrekken. Welke houding voor de Kamer, voor haar waardigheid!" De liberaal Kappeyne van de Copello zegt, dat het in het land teleurstelling heeft gewekt dat de regering de onderwij skwestie keer op keer voor zich uit heeft geschoven en dat in dit ontwerp slechts sprake is van

een paar „kleine concessiën" die alleen door de r.k.-afgevaardigde Heydenrijck wordt aanvaardt („utiliteits-politiek", noemt Kuyper dat). „En als er dan geene overeenstemming tusschen Regeering en Kamer bestaat, dan meent spreker gerechtigd te zijn den Minister te vragen: waarop steunt uwe verwachting, dat bij de discussie deze overeenstemming wèl zou blijken aanwezig te zijn?"

Heeft de koning trouwplannen? De 24-ste september brengt De Standaard de volgende primeur op de voorpagina: ,, Van zeer bevoegde hand wordt ons geschreven: Naar luid van buitenlandsche berichten en van in deresidentie en elders lopendegeruchten wordt Nederland door een onheil bedreigd, dat de waardigheid van zijn geliefd Vorstenhuis en de eeuwenoude banden tussen dat Huis en de Natie diep zouden schokken. Moge Gods goedertierenheid dat onheil afwenden! Mogen ook de raadslieden der Kroon hunne groote verantwoordelijkheid ten deze levendig beseffen! In zulk een hachelijk oogenblik heeft ook de Christelijke pers een roeping." Einde bericht. Veel wijzer wordt men er niet van. Tal van kranten echter nemen het over. Ze zijn wat duidelijker over de aard van het ,,onheil": koning Willem

III, wiens vrouw Sophie in juni is overleden, schijnt trouwplannen te koesteren. „Wij weten niet met zekerheid wat daarvan is", schrijft het Handelsblad, „en wenschen ook nu niet af te wijken van den stelregel, dat het particuliere leven, ook van de hoogst geplaatste personen, niet is publiek domein, tenzij door hunne handelingen het algemeen belang schade zou kunnen lijden. Juist dit kunnen wij nog volstrekt niet nagaan." De Standaard echter meent, dat zwijgen ,,plichtsverzuim" zou zijn geweest, mede gezien de ,,Liefdeband die Oranje aan Nederland verbindt". „Wijl er in onze dagen geen macht is die der publieke opinie evenarend, hadden de Raadslieden der Kroon, vooral in deze zaak aan den steun dezer macht ten zeerste behoefte", aldus De

Standaard op 28 september. De publicatie van het bericht door De Standaard wekt ook verontwaardiging. „Het Dagblad" schrijft: „Wij betreuren het zeer, dat ernstige Nederlandsche dagbladen zich tot echo hebben gemaakt van geruchten, waaromtrent te meer de grootste omzigtigheid had behooren te worden in acht genomen, naarmate het aangeroerde onderwerp te kiescher was en men weten kon, dat de gevoeligste snaren er op de pijnlijkste wijze door aan het trillen zouden worden gebracht." „Met de meeste stelligheid kunnen wij toch verzekeren DAT DE BEDOELDE HUWELIJKSPLANNEN NIET BESTAAN (HEBBEN)", zegt „Het Dagblad". De koning zal overigens pas in januari '79 trouwen met koningin Emma.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen