VU Magazine 1977 - pagina 246

•^E*

t ^ magazine 24 van ondergronds Nederland groeit. Mede dankzij seismisch onderzoek. Het blijkt de moeite waard te zijn zich nog verder te verdiepen in dit Nederlandse stukje aardkorst. De gedachte dat diep onder het licht golvend landschap reservoirgesteenten verborgen zouden kunnen liggen, met in die gesteenten olie-als water in een spons - zou wel eens juist kunnen zijn. In de jaren 1935-1940 voert de BPM een tachtigtal ondiepe verkenningsboringen uit. In december 1938 doen de Duitsers bij Bentheim een grote gasvondst. De productie op de olievelden bij Hannover verloopt dan al geruime tijd in stijgende lijn. De Tweede Wereldoorlog breekt uit. Het betekent een abrupte onderbreking van het normale levenspatroon. De wereld dreunt op haar grondvesten. Duitsland bezet Nederland. Maar ook de Duitse bezetters hebben belang bij olie. Een Duitse maatschappij (EIwerath) verkrijgt het recht het werk voort te zetten, maar maakt één fout: de BPM wordt met de uitvoering belast. De Duitsers leveren het materiaal. De animo van de BPM-ers om voor de Duitse opdrachtgevers aan het werk te gaan is niet groot. Anderzijds geldt dat het beter is de zaak in Nederlandse handen te houden dan de Duitsers zelf in de gelegenheid te stellen eventuele bodemschatten te delven. De BPM-ers doen derhalve op hun manier hun best. In 1942 heeft nabij Coevorden een eerste boring plaats. Zonder resultaat. Een tweede boring in februari 1943 levert wel enig succes op, maar de productie van de put is zo bescheiden, dat besloten wordt tot een derde boring. Inmiddels is men beland op het territorium van de gemeente Schoonebeek. En dan is het raak. De Nederlandse boormeesters zorgen er wel voordat de productie minimaal blijft. Gedurende de oorlog wordt in Schoonebeek niet meer dan 2352 m^ olie naar boven gebracht. Een gemiddelde van 90 liter per dag. Dat die productie veel hoger had kunnen zijn, bewijzen de cijfers van na de oorlog. Van mei tot en met december 1945 was de productie 6277,9 m^ en in het jaar 1946 69.182,5 3. De ontdekking van het olieveld van Schoonebeek en de aanwijzingen dat mogelijk ook elders in Nederland olie te vinden zou zijn, hebben in 1947 tot gevolg dat door de BPM (Shell) en de Standard Oil Company of New Jersey (Esso) een speciale maatschappij wordt opgericht voor de winning en opsporing van bodemschatten in Nederland. Esso en Shell nemen elk voor 50% deel in de nieuwe onderneming, die NV Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) gaat heten. De ontwikkeling van het olieveld Schoonebeek - het grootste van West-Europa - is begonnen. Maar ook in West-Nederland blijkt olie te zitten. Al sinds 1948 is de NAM bezig met boringen in het Westland. De zo verrassende boring op De Mient in 1938 was een belangrijke aanwijzing geweest om ook hier grondig te werk te gaan. Aanvankelijk waren de resultaten mager. De NAM liet zich niet ontmoedigen. De ontdekkingen van oliesporen in Delft (1948) en Berkel (1952) waren een stimulans om door te gaan. In 1953 wordt de belangrijke ontdekking van het olieveld Rijswijk gedaan. De NAM vraagt de concessie Rijswijk aan (16.650 ha) en verkrijgt deze in 1955. De concessie zal later worden uitgebreid tot een gebied van 206.500 ha. De concessie Rijswijk omvat dan de grootste deel van Zuid-Holland. Het grootste olieveld van West-Nederland is dat bij iJsselmonde. Het werd ontdekt in 1956. Het is niet alleen het grootste olieveld in het Westen, maar het heeft ook de meest unieke ligging, namelijk precies onder

pths II fjlhoms

THISTLE,"'^^""***^°'^

' Vsdh«,m

° t Z ' ^ ; .,STATP.ORD CORMORANT •5»'0BRENT HEATHER •HUTTON '•

y-'f'f

i^";

i 31

*'B«rgen

I

Shetland Islarids

/

,

«ODIN

".ft/

. B R U C E , y/ 'HEIMDAL-V

:eEBv^*

^ . ' v '?

/

Islands

NORWAY

t K*injoy/f»l«nd

, gJïAWFOHD' / if

• • BRAE . ISLElpli|EP

' - J S L A V W O R e - • • •PIPER A^*TAN* .. •,, ~ -^^ ANDREW. _.MAUREEN \ --?a

,//BÜCHA*N='

. „ „ „ , „ • FORTIES

\

\

St. F « f B i s *

•MONTROSE LOMOND' . •COO

CriKJ«n B«v Ab«fd«*n«

.-BREAM 'BRISLING

\'

N

Scotland ALBUSKJ'ELL

\

X

•• «TOR JOSEPHINE. •.-.•EKOFISK 'AUK' ' ^VELDFISK ' "^ / «.VALHALL

.

\ \

-^ /4eYLL'*'P°,

3 > EdtnBurgn

X

.N-2 "DAN

! Ncwottle'

-'" /

T*«£s<d« ^

Helgoland ^ HOUGH. W. SOLE EaSinflton

AMETHYST

^Ltï«rpool

AXKOLME

ANN VIKING

Mjblethorp«

'6 MIDLANDS^

England

Wales C*fdrfl

J' / :',

ƒ EJK?"EMAM. . / , j ^ w/t-cH F>flMv;

• Wight.

FRANCE

een in 1956 pas geprojecteerd nieuw stadsdeel. Gemeentelijke planologen en NAM-experts gaan samen rond de tafel zitten om de problemen te bespreken. Zij komen er voortreffelijk uit en zo wordt IJsselmonde een uniek voorbeeld van oliewinning in een stad. Ook bij Pijnacker, De Lier en Wassenaar is dan al olie ontdekt. De oliewinning in West Nederland zal zó belangrijk worden dat gedurende een aantal jaren de productie van deze Westelijke velden die van Schoonebeek zal overtreffen. De ontdekkingen in Zuid-Holland inspireerde de NAM in 1961 en 1962 tot enige boringen in de Noordzee vlak onder de kust. Zij leverde geen resultaat op. Pas in 1968 werd naar aanleiding van de grote gasvondst in Groningen in de Noordzee op het Continentaal Plat de grote jacht op gas en olie ingezet. Het Groningen-gasveld werd in 1959 bij Slochteren ontdekt. Op dat moment echter werd in een deel van Nederland al enige jaren aardgas gebruikt. De boring Slochteren 1 was niet de eerste boring waarbij uit de Nederlandse bodem aardgas omhoog schoot. In 1938 was, zoals vermeld, bij Bentheim in Duitsland vlakbij de Nederlandse grens. Dolomietreservoirs uit het Zechstein aardgas gevonden. Met de ontdekking van dit Bentheim-gasveld waren voor het eerst in het grensgebied winbare hoeveelheden bitumina aange-

Oil Field Existing Oil Pipe Line ' " Under Construction • Gas Field — Existing Gas Pipe Line " U n d e r Construclion ~ Proposed

Huidige situatie in de Noordzee en de plannen van de oliemaatschappijen, (uit World OiO

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen