VU Magazine 1977 - pagina 370

magazine 16

Dr. Roelf Haan

dagelijkse militaire redevoeringen ter verdediging van de,,westerse beschaving" ten spijt). En niet-westerse landen mag je niet meten met een westerse maat. We moeten als westerlingen ook niet alles beter willen weten en doen alsof ons politiek systeem, dat van de democratie, overal ,,toepasbaar' ' zou zijn. Zelfs indien wordt toegegeven dat de democratie uiteindelijk nastrevenswaard is, moeten we er oog voor hebben dat vele landen hier senspoeling. En, zoals de Argentijnse ,,nog lang niet aan toe zijn". t.v. onlangs wist te melden, voor de In Argentinië, moet bovendien juist in milieuproblematiek is er maar één po- naam van de politieke vrijheid de staat litieke oplossing: die van het fascisme. van beleg heersen, om de linkse oppoWaarmee in ieder geval de relatie tus- sitie, tot de laatste aanhanger of symsen politiek en economie is erkend - pathiserende twijfelaar uit te roeien of definitief te intimideren. Bij deze eis een relatie waar de militaire staat geen moeite mee heeft omdat zij uit- van het moment komt nog een overweging van wijdere strekking; in lanspreekt totalitair te zijn, het hele maatschappelijke leven te willen her- den waarin het grootste deel van de bevolking bestaat uit immigranten en organiseren, inclusief de schepping van de Nieuwe Mens. Hiervoor kan hun kinderen en kleinkinderen, moet men in de verwerkelijkte Europese so- het nationaal er noodgedwongen op ciaaldemocratie'én niet te rade gaan; centralistische wijze worden ingehadie hebben de maatschappelijke com- merd. Het instrument van deze civiele petitie ondermijnd, en daarmee aan de religie is de school; vrij onderwijs democratie de voorkeur gegeven bo- voorwaarde voor opvoeding tot vrijheid - is dus een onverantwoorde ven hét liberalisme. Dit nieuwe mens-ideaal verbindt zich luxe. met de traditionele Argentijnse pre- In dit soort argumenten steekt een tentie van een nieuwe nationale gene- kleine kern van waarheid. Waar het tische gemeenschap. Argentinië, zo om gaat is; hoe worden zij geformuschreef onlangs het gezaghebbende leerd en voor welk doel worden zij geculturele maandblad Carta Politica, bruikt? Is dit doel louter negatief; het .,streeft naar een karakter, een wijze voorkomen van nationale desintegravan zijn, een menstype dat onvervang- tie, of bedient zich hier een zeer bebaar is". Dat betekent dat Argentipaalde mens- en maatschappijbenië iets geheel anders wil dan b.v. de schouwing van pragmatische en uniVerenigde Staten, die ,,zichzelf defi- verseel klinkende redenen om in feite niëren als een politieke associatie die vanuit de heersende macht de nationais gebaseerd in een constitutionele le ontwikkeling in een vooraf klaarligovereenkomst, en daardoor verenig- gend model te kanaliseren? baar is met een hoge graad van reli- De gemiddelde consument van de nagieuze, culturele en sociale pluriformi- tionale propaganda zal niet gemakketeit". In dit verband beroept men zich lijk schijn en werkelijke inhoud ervan niet alleen op zijn Latijnse volksaard - kunnen onderscheiden, beoordelen Indianen bestaan officieel niet; de Ar- wat legitiem is en watjuist een aantasgentijnse Indiaan wordt hardnekkig ting vormt van de levensvoorwaarden als ,,Boliviaan" aangeduid -; maar van een op den duur werkelijk vrije ook op zijn katholicisme. Niet alleen natie. Minder moeilijk dan de innerde Indiaan wordt hier ten dode belijke tegenstrijdigheden bloot te legdreigd, maar ook de culturele beteke- gen van de heersende politieke filosonis van het protestantisme, alsook van fie is het de contradicties op te merken het andere katholicisme dat niet louter tussen woord en daad, tussen propaeen voortzetting wil zijn van de Con- ganda en feitelijk gebeuren. De meest trareformatie. En het geciteerde arti- algemene reactie van de Argentijnse kel was getiteld; ,,De Joden". Het burger is wellicht deze; dat het hem ,,Joodse probleem": voor de zoveel- niet raakt; dat de export mag stijgen, ste keer in de geschiedenis symptoom een groter areaal dan ooit met suikervan de totalitaire macht of de Blutriet is beplant, de investeringen toeund-Boden filosofie. nemen, in de buitenlandse politiek Latijns-Amerika is, zo plegen we dat successen worden geboekt-in zijn eiuit te drukken, ontwikkelingsgebied. gen portemonnaie merkt hij geen verHet is een niet-westers continent {de II betering. A

Hulpverlener of ondernemer?

Ik geloof niet in het gelijk van degenen die beweren dat de militaire dictatuur uitsluitend in het leven is geroepen door de linkse guerrilla. Wel vormt zij op die guerrilla een noodzakelijke complement, maar haar pretentie gaat veel verder. In feite verheerlijkt zij het geweld; het is haar legitimatie, een roeping van religieuze aard. De reclamespots die het leger uitzendt op de t.v. verwerken op geraffineerde wijze het kruissymbool met de gekruisigde. Het ,,Gott mit uns" staat te lezen op de nationale monumenten en in de schoolboeken. Het linkse geweld wordt bestreden met alle middelen (hier geldt volgens het juntalid Massera geen moraal, hetgeen een militair voordeel oplevert op de vijand voor zover die wel door moraliteitsbesef wordt gehandicapt); het rechtse geweld wordt er voor in de plaats gesteld. Het is de bestaanswijze van de nationale veiligheidsstaat; de staatsvorm die beantwoordt aan het geo-politieke doel, aan de grootheid van de natie in termen van naakte macht. We moeten nuchter constateren dat het linkse geweld de Latijnsamerikaanse dictatuur weliswaar niet veroorzaakt, maar wel buitengewoon in de hand heeft gewerkt. Het is niet alleen ineffectief gebleken, maar het heeft onnoemelijke schade berokkend; het heeft de militairen het excuus verschaft dat zij voor binnen- en buitenland nodig hebben om hun eigen project te rechtvaardigen en te verwerkelijken. Want ,,links" en ,,rechts" vormen geen symmetrie. Dat het om veel meer gaat dan de uitroeiing van het linkse geweld, blijkt uit het feit dat eveneens de pacifist, de voorstander van geweldloze maatschappelijke verbetering, wordt vervolgd. Hier laat het militairisme zich duidelijk in de kaart kijken. Internationale discussie over de staatsvorm is een wereldprioriteit van groter belang dan welke andere. Daarmee hangen samen de problemen van armoede en over productie, wapenhandel en militairisme, ziekte ^n marteling, analfabetisme en her-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen