VU Magazine 1978 - pagina 29

Mü magazine 27

Prof. dr. J. van der Meer in intree-rede:

, ,Medische vakkennis bedreigd >? als we er niet bovenop zitten „Sommige mensen menen, dat het somatische deel van de geneeskunde (het deel waarin men zich direct richt op het behandelen van lichamelijke aandoeningen) wel ongeveer,, «/"is. Men meent dan dat in deze sector inmiddels zoveel kennis is vergaard, dat ,,het wel goed zit" en dat andere sectoren meer aandacht verdienen. Mijn reactie op een dergelijke toon, die trouwens steeds vaker te beluisteren valt, is: ze moesten eens weten." ,,Het is waar: wanneer de — somatische — nood aan de man komt, kunnen we heel wat. Bovendien zijn de medici de enigen die over deze kermis beschikken. Tegelijkertijd zijn zij ook de enigen die kunnen constateren wat er allemaal fout gaat; waar sprake is van gebrek aan vakkennis of van onjuiste toepassing. U kunt dat niet beoordelen, de psycholoog kan dat niet, de gedragswetenschapper niet. Het komt er op neer, dat de zuiver vaktechnische kennis in gevaar komt, wanneer we er niet bovenop blijven zitten. Dat signaal heb ik willen geven." Prof. dr. J. van der Meer (algemene inwendige geneeskunde) hield onlangs een inaugurele rede die het karakter droeg van een ,,litanie" (klaagzang). Er kan bij het stellen van een diagnose, bij het doen van een prognose over het verloop van een ziekte, en bij het behandelen ervan, onbehagelijk veel fout gaan. .Na van het betoog van prof. Van der Meer kennis te hebben genomen, vroeg VU-magazine — toch wel enigszins benauwd — wie zich nog met een gerust hart in handen kan geven van de geneeskunde. Het antwoord op die vraag staat hierboven. Waarop heeft prof. Van der Meer het oog als hij de vaktechnische kennis in gevaar ziet en als hij eerder een tekort dan een teveel aan wetenschap in de geneeskunde signaleert? Een aantal fragmenten uit zijn redevoering kan dat duidelijk maken: .

Ziektegeschiedenis ., Laten we aannemen, dat u wegens benauwdheid een internist raadpleegt. Het onderzoek begint dan met het afnemen van de anamnese, de ziektegeschiedenis. Zodra hij uw klacht hoort, reali-

•

1

W

«

c< WÊ m.wm

lp ^F

^f^^H

B

^^I^H

1

i

"% v

tiënt als zeer onaangenaam ervaart, is voor een ander niet meer dan een hinderlijke bijkomstigheid. Het opnemen van een goede anamnese is niet een gebeuren, waarbij de arts passief waarneemt en registreert. De resultaten van dit gesprek zijn in hoge mate afhankelijk van de persoonlijkheden van zowel arts als patiënt en van de vertrouwensrelatie, die tussen beiden moet bestaan. Het is dan ook een dagelijkse ervaring in opleidingsklinieken, dat verschillende artsen na een gesprek met eenzelfde patiënt zeer verschillende gegevens noteren, terwijl belangrijke feiten kunnen ontbreken. De resultaten van de schaarse onderzoekingen over techniek en nauwkeurigheid van de anamnese bevestigen deze indruk. Zo bleken 12 van een groep van 50 studenten uit Oxford kort voor hun laatste examen de belangrijkste klacht van hun patiënt niet ontdekt te hebben."

i

^K; '^^

k.

Prof. dr. J. van der Meer

m

1

seert de arts zich, dat benauwdheid verschillende betekenissen kan hebben, zoals kortademigheid, een beklemmend gevoel achter het borstbeen, een stoornis van het hartritme of een opgezet gevoel in de maagstreek. Hij kan dan ook niet volstaan met uw klacht letterlijk te noteren, maar zal op grond van zijn parate kennis van ziektebeelden en hun verschijnselen nadere informatievragen en proberen uw klachten te preciseren. Stel, dat de arts concludeert, dat er sprake is van angina pectoris. De moeilijkheid is dan, dat niet alle artsen precies dezelfde criteria gebruiken voor deze term, die voor de verdere diagnostiek en behandeling grote gevolgen heeft. Dezelfde onzekerheid doet zich voor bij de beschrijving van andere belangrijke symptomen. Nog moeilijker is het een indruk te krijgen van de ernst van een bepaalde klacht: wat de ene pa-

Onderzoek „Na de anamnese volgt het lichamelijk onderzoek. De arts maakt nu een veel professioneler indruk dan tijdens de anamnese. Hij inspecteert, beklopt, bevoelt en beluistert geroutineerd diverse onderdelen van het lichaam, maar ook hier doen zich overeenkomstige moeilijkheden voor als bij de anamnese. Er bestaat vaak onzekerheid over afgrenzing en benaming van de gevonden afwijkingen. Sinds de toepassing van de stethoscoop in 1816 is er nog steeds geen algemeen aanvaarde classificatie (= indeling) van de reutels, die men door dit instrument over de longen kan waarnemen. De luidheid van hartgeruisen wordt in graden opgegeven, die per ziekenhuisafdeling kunnen verschillen. De diastolische bloeddruk wordt op zeker twee manieren gedefinieerd. Ook hier speelt de relatie arts-patiënt een belangrijke rol: de angstige, gespannen patiënt zal een gejaagde arts niet toestaan een vergrote lever door de buikwand te voelen. Het is dan ook begrijpelijk, dat onderzoekingen naar de nauwkeurigheid van het lichamelijk onderzoek vaak povere resultaten opleveren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen