VU Magazine 1978 - pagina 102

i ^ magazine 12

TNI-troepen stormen vurend over brug bij Galala

donesië en een blijven dezer gebieden binnen het Rijksverband. ..Maar de FTB had in de Zuid-Molukken maar veiniii aanhang". voegt hij eraan toe i()m recht en Vrijheid 1952. pag. 16). Dat klopt met mededelingen uit andere bronnen. Maar van belang is zeker waaruit de PTB-aanhang dan wèl be^tond. Dat waren voornamelijk Molukse KNIL-militairen en oud-militairen. die her en der in de archipel gelegerd waren (Djakarta, Makassar enz.) en oud-militairen. Voorzitter was de Ie Lt. ter Zee Vigeleyn Nikijuluw en een prominente figuur in deze beweging was ook de Ambonees Lucas Polhaupessy. Schermerhorn krijgt in '46 en "47 ettelijke keren PTB-deputaties op de stoep, wat hem 23 april 1947 het volgende in z'n dagboek doet schrijven: , ,lk heb wel degelijk gevoel voor het argument van de trouw van deze mensen gedurende de bezetting aan de Nederlandse vlag en aan het Huis van Oranje, maar wij bewijzen elkaar een slechte dienst door het stichten van een geïsoleerd gebied als twaalfde provincie van Nederland, (listeren ontviel mij de uitlating, dat hieraan ook weer te zien is, dat Marx bepaald niet in elk opzicht ongelijk heeft gehad: de wijze, waarop iemand zijn brood verdient, is vaak bepalend voor zijn politieke idealen. Men ziet dat ook aan alle soldaten van Ambon. Hoe dan ook. wij dienen aan deze militaire activiteit op politiek gebied een einde te maken." De laatste opmerking slaat op de vele klachten die van Oost-Indonesische zijde (Tahya) binnenkomen over de ^teun die de PT B-propagandisten genieten van de Nederlandse militaire leiding (Spoor. Helfrich. Pinke). Inderdaad doorkruisen de Nederlandse militaire leiders van Mooks deelstatenpolitiek door actieve medewerking aan separatistische bewegingen in de Minahassa en de Molukken. Zo vaart Polhaupessy nog in 1949 op het marineschip de Jan van Brakel door de Molukken om propaganda te maken. De Kepala Daerah van de Zuid-Molukker

Pellaupessy (van het vergaderverbod) stuurt hem bij aankomst in Ambon een boodschap dat hij beter aan boord kan blijven, want als hij openbare vergaderingen op Ambon gaat beleggen, dreigt arrestatie. Terecht constateert Manusama dat de PTB in de Zuid-Molukken maar weinig aanhang had (de Regentenbond, waarmee samengewerkt werd. verwierf bij de verkiezingen in '48 maar met moeite één zetel), maar de PTB acht zich zelf representatief voor de massa van het Zuid-Molukse volk, en vanuit die pretentie richt men adressen aan de Koningin en protesteert men zelfs met succes tegen de samenstelling van door de Zuid-Molukkenraad aangewezen delegatie naar Den Pasar. Aanbevolen wordt Vigeleyn Nikijuluw daaraan toe te voegen of R. J. Metekohy. Men ontkomt niet aan de indruk dat Nederland geneigd was te geloven in het beeld van de Molukker dat het zelf had geschapen, nl. de Nederland-getrouwe KNIL-Ambonees. Weinig of geen idee had men van de gevoelens van de burgerij in de Molukken. Politiek actief zijn de Molukse KNIL-militairen ook op Ambon. Een Nederlandse ambtenaar meldt 13 maart '47 in een rapport: , .Opvallend was dat het publiek bij de zitting van de Zuid-Molukkenraad voor het grootste deel uit militairen bestond, die vooral belangstelling toonden bij de behandeling van de kwestie van de vlag. Mogelijk heeft de aanwezigheid van vele militairen een gunstige invloed uitgeoefend op de taal van de meer radicaal getinte leden van den Raad". Inderdaad voelde de republikeins-gezinde Pupella zich niet erg op z'n gemak, toen hij - met KNIL-militairen achter z'n stoel - het rood-wit verdedigde in de Zuid-Molukkenraad, zo deelt hij VU-Magazine mede. Met hun aanwezigheid heeft hij ter dege rekening gehouden. Van Mook en de Nederlandse regering waren minder gelukkig met het PTB-

Rechts TNI-majoor Muskita

streven, want dat doorkruiste de deelstatenconstructie. En twijfels begonnen geleidelijk-aan ook te groeien over de representativiteit voor het ZuidMolukse volk van de PTB. Vergeefs wordt in 1948 aan deze organisatie gevraagd bewijsstukken over te leggen om aan te tonen dat de PTB de bevolking vertegenwoordigt. En wanneer een PTB-vertegenwoordiging in 1949 eist als deelnemer te worden toegelaten aan de Ronde Tafel Conferentie, wordt dat geweigerd. De PTB-delegatie op haar beurt, weigert daarop gehoord te worden door de sub-commissie, die is ingesteld om de wensen van zgn. ,,waardevolle belangen" te vernemen. Het niet toelaten tot de conferentie was terecht. Helaas gebeurt, op de Ronde Tafel Conferentie niet, wat verhelderend had kunnen werken, namelijk het horen van de vertegenwoordigers, die de Zuid-Molukkenraad had aangewezen voor het geval een eigen vertegenwoordiging van de Zuid-Molukken gewenst werd. Het besluit daartoe werd genomen op I juni 1949. Aangewezen werden de Kepala Daerah Pellaupessy (van het vergaderverbod) en de republikeins-gezinde Pupella. Beiden bevonden zich toen in Den Haag, Pellaupessy met verlof (hij verleende technische bijstand aan de Oost-Indonesische delegatie) en Pupella als een van de uitgenodigde Indonesische verslaggevers. Zodoende is ter RTC niet geregistreerd wat deze twee vertegenwoordigers namens de Zuid-Molukkenraad te vertellen hadden. Maar het laat zich niet moeilijk raden. Pupella was 'n Indonesische republikein, en Pellaupessy - die kort daarop minister van Voorlichting werd in de eenheidsstaat Indonesia zou op z'n minst een federalistischIndonesisch standpunt hebben vertolkt. Het verslag dat beide heren ter RTC hadden kunnen uitbrengen van de politieke gevoelens in de Zuid-Molukkenraad had 'n eind kunnen maken aan het onjuiste beeld dat in Nederland leefde over politieke werkelijk-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen