VU Magazine 1979 - pagina 241

I I • • • •%.

19

a i^fe>*

Opnieuw wordt de spanning opgevoerd en zo gaat het door. Telkens wanneer de proefpersoon zich ontspannen heeft floept er vijf seconden een dia in beeld, die hem dichter bij de gevreesde situatie brengt van de sprong. De controle van de instructeur, het instappen, wegvliegen. Slappe knieën, wee gevoel in de maag. Het verkeerde plaatsje in het vliegtuig. „ Uvj mond vjordt droog, u voelt uw hart kloppen in de keel". Dan neemt de piloot gas terug. Het motorgeluid valt terug, 't Is zover. „U hoort het stormachtige geluid van de wind door de open deur... u zit klaar om te springen bij „go"... U ademt kort en onregelmatig van de spanning... U bent verstijfd van angst, uw maag draait om..." Dia voor dia wordt de proefpersoon naar het meest angstige moment geleid. Maar alleen in volledig ontspannen toestand wordt het volgende stapje pas gemaakt. En zo gaat het door tot de parachutist eindelijk de grond heeft bereikt. „Dit is het einde van de training", klinkt het tenslotte in de koptelefoon. Het speelt zich allemaal op de grond af, in de kleine vakantiebungalow naast het vliegveld Texel. Drie andere cursisten volgen nieuwsgierig hoe het gaat. Twee ervan zijn dienstmakkers van de proefpersoon in de stoel, nog een kelner en een kok, ook terechtgekomen bij de Intendance, niet het meest opwindende legeronderdeel. De vierde cursist is een Haags kantoormeisje, dat met enige afkeer spreekt over het saaie zittende kantoorbestaan bij het Productschap voor Vis en Visproducten. Waarom wilde ze parachute-springen? „/Vot/ gewoon interessant. M'n zus deed het ook".

Geen alcohol De stemming is giechelig, de verhalen draaien allemaal om het parachute-springen en wat daar-

bij mis kan gaan. Zich moed indrinken is niet toegestaan: wie alcohol gebruikt, krijgt geen permissie te springen. De psychologie-studenten schenken zich nog maar eens in. Je wordt al wee bij de gedachte dat deze aardige jonge mensen morgen voor het eerst zullen springen, als het niet te hard waait. Maar ja, ze doen het vrijwillig, voor hun plezier. Ook als de parachute prima werkt, is het springen nog niet zonder risico. Wie verkeerd neerkomt breekt gemakkelijk een been of een enkel. Een denkbeeldig gevaar? Welnee. Al tweemaal gebeurde er een ongeluk de afgelopen dagen: een gebroken been en een gebroken enkel. Een van de slachtoffers was instructeur; dus het kan zelfs ervaren springers overkomen. De parachutist-kok spreekt koen-onverschillige taal. Risico zit er nu eenmaal in. Hij vergelijkt het met het zakken voor een examen. Volgende keer beter. Bang? Welnee. In de hoek van het bungalowkamertje ligt een dik dossier over het wetenschappelijk experiment. Nijver zijn her en der documenten vergaard over het para-wezen. Zo een rapport„De fysiologische variabelen sinus-aritmie, hartfrequentie en ademfrequentie bij parachutisten voor en na de sprong", van het Laboratorium voor Ergonomische Psychologie. Een der studenten wijst op wat in dit rapport gemeld wordt over „De realiteit van het gevaar". De passage heeft merkbaar zijn lust bekoeld om in zijn opleiding tot doctorandus in de psychologie een parachute-sprong in te lassen. Het gaat over een Franse para-school. „In de periode dat de projectleiders voor het toetsingsonderzoek ter plaatse waren, maakten de proefpersonen de volgende ongevallen mee. Een vrouwelijke parachutiste brak haar rug, naast andere verwondingen. Een para brak beide enkels. Een andere para brak een been. Bij twee para's opende zich het valscherm niet. Deze konden 'echter met de reserveparachute die iedereen bij zich heeft toch ongedeerd landen. De bovengenoemde ongevallen deden zich voor

bij para 's welke niet tot de klas van de proefpersonen behoorden, maar meer ervaring hadden. Onder de proefpersonen deden zich geen ernstige verwondingen voor Wél hadden de meeste van hen lichte kneuzingen, schaafwonden of verstuikingen, waardoor zij soms tijdelijk niet meer konden springen. Deze opsomming illustreert het reële gevaar, waaraan de parachutisten blootstaan. Het betreft hier een periode van slechts twee weken. Weliswaar werden in deze periode op drukke dagen wel honderd sprongen gemaakt". Niet zonder reden gaat het tikkertje sneller wanneer de parachutist het commando krijgt „ g o " . Hoe zal het aflopen? Van die hartslag moeten de VU-onderzoekers het hebben. Hoe lever je een objectief bewijs, dat een willekeurige groep proefpersonen na behandeling minder bang was om te springen dan een groep niet-behandelde personen? Voor verhaaltjes van „'t deed me niks" koopt de wetenschap niets. Harde bewijzen moeten op tafel komen, liefst met preciese cijfers. Gelukkig hebben parachutisten een hart, dat in verschillend tempo kan kloppen. Hoe banger hoe sneller. Dat is een fraaie maatstaf om te kijken of de therapie werkt. Alle veertig proefpersonen, de behandelde en de onbehandelde, krijgen over hun overall een klein zwart doosje mee, dat verbonden is met drie op borst en buik geplakte elektroden, een apparaat dat het tempo van de hartslagen registreert. Bij elke bons flikkert er een minuscuul rood lampje op. Bij het inschakelen van het apparaat wordt een stopwatch ingedrukt, zodat later precies na te gaan is wanneer wat gebeurde. Direct wanneer de parachutist aan de grond gekomen is, wordt het zwarte doosje hem ontnomen en gekoppeld aan een afleesapparaat. Een oplichtende groene curve geeft aan wat zich heeft voltrokken en één ding staat al vast: bij elke parachutist vliegt de hartslag omhoog wanneer hij het vliegtuig verlaat. Pas als de parachute zich heeft geopend daalt de hartslag weer geleidelijk.

denk port Cartoon uit „D* ""t-parachirtist

Het zwarte doosje Al verscheidene proeven zijn genomen door de VU-psychologen met deze apparatuur. Geen pa-

t

I (

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen