VU Magazine 1979 - pagina 52

yU magaüne 6

hoe v/öe/^M zich 2o ^''O ^ ^ / , eerste r . e n s e ^ , o ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ _ ^

schetsen en waar mogelijk een oordeel te geven, biedt hij de lezer een optimale kans zelf zijn mening te vormen en deze te toetsen aan het oordeel van de krant. De mate waarin de dagbladen in hun artikelen voldeden aan deze drie maatstaven, weergave, ,,plaatsing" en beoordeling, werd door Vonk uitgedrukt in de term ,,informatiewaarde", met behulp waarvan hij in staat was de kranten op dit punt een ,,rapportcijfer" te geven.

Aandacht De onderzochte dagbladen bleken nauwelijks te verschillen in het aantal artikelen, dat zij over wetenschap en techniek publiceerden in de betrokken periode (1977). Wat meteen in het oog valt is het feit dat het aantal artikelen over wetenschap en techniek vergeleken met het totale redactionele aanbod van de kranten bijzonder mager uit de bus komt. Nog geen twee procent van hetgeen in de krant dagelijks aan artikelen te biedep heeft, betreft de wetenschap. Een percentage dat overigens treffend overeenkomt met dat van een soortgelijk onderzoek in Duitsland. Maar, zo wordt uit het onderzoeksrapport duidelijk, aantallen artikelen vormen geen betrouwbare indicatie voor de aandacht die kranten aan een bepaalde nieuwssoort besteden. Het verschil in ruimte bijvoorbeeld dat het ene artikel ten opzichte van het andere in beslag neemt, blijft op deze manier buiten beschouwing. Wanneer het gaat om het belang dat een dagblad hecht aan een onderwerp als wetenschap en techniek dan moet rekening worden gehouden met zaken als lengte van het artikel, de lengte van de kop boven het artikel en de plaats van het artikel in de krant. Maar ook deze precisering bleek weinig uit te maken. De aandacht van de dagbladen voor wetenschap en techniek bleef gering en de kranten vertoonden hierin onderling geen verschillen.

Wetenschap en techniek is een nogal ruim begrip. Het was dan ook noodzakelijk onderscheid te maken tussen de verschillende soorten wetenschap. Hieruit bleek dat de artikelen die op één of andere wijze betrekking hadden op de geneeskunst veruit de meeste ruimte kregen. Een derde deel van de artikelen over wetenschap en techniek vielen in deze categorie, onmiddellijk gevolgd door artikelen over techniek en ruimtevaart en berichten over biologie. Veel minder aandacht bleken de kranten te hebben voor verslaggeving op het gebied van milieu- en energieproblematiek, van zogenaamde alphaen gammawetenschap en van natuuren scheikunde. Toch traden uit de verdeling naar takken van wetenschap niet onaanzienlijke verschillen naar voren tussen de aandacht die de afzonderlijke bladen eraan besteedden. Zo hadden weliswaar de Volkskrant, het Algemeen Dagblad en De Telegraaf de meeste aandacht voor de biologie en NRC/ Handelsblad voor techniek en ruimtevaart. Trouw, het Algemeen Dagblad en NRC/Handelsblad toonden de minste belangstelling voor natuur- en scheikunde, terwijl de Volkskrant de biologie en de alpha- en gammawetenschap het minst bedeelde en de Telegraaf nauwelijks enige aandacht had voor milieu- en energieproblematiek. Bijna de helft van de artikelen in de onderzochte bladen blijkt te handelen over de wetenschapsbeoefening in Nederland. De andere helft wordt in hoofdzaak verdeeld tussen Europa, de Verenigde Staten en Canada. Blijft de vraag in hoeverre de kranten hun lezers de mogelijkheid bieden om, met behulp van de artikelen over wetenschap en techniek, zich zelfstandig een mening te vormen; de informatiewaarde, zoals Vonk het noemt. En ook hier biedt de wetenschapsjournalistiek in Nederlandse dagbladen een somber beeld. De informatiewaarde,

bepaald door de mate waarin de krant naast de weergave van de feiten ook de achtergronden schetst en een oordeel geeft, is gering. Verschillen tussen de kranten onderling, werden ook hier niet gevonden. We mogen dus welhaast spreken van bedroevende resultaten? Vonk: ,,Bepaald optimistische conclusies ten aanzien van de wetenschapsjournalistiek in Nederland, kunnen we uit dit onderzoek beslist niet trekken, nee; althans niet wanneer wij die resultaten toetsen aan de noodzakelijkheid van informatie over wetenschap en techniek, zoals ik die beargumenteerd heb. Tien jaar geleden werd-zij het op een wat andere wijze - een vergelijkbaar onderzoek gedaan door R. Foppema, nu wetenschapsjournalist bij Trouw. En het is opvallend dat het door hem gevonden percentage van artikelen over wetenschap en techniek ten opzichte van de totale redactionele inhoud van de krant, nauwelijks van het mijne afwijkt. Er is in de tien tussenliggende jaren nogal wat veranderd en dat niet alleen in een constateerbaar toenemende invloed van de wetenschap op de samenleving. In diezelfde periode zijn er aan acht universiteiten en hogescholen inmiddels negen wetenschapsvoorlichters aan het werk getogen. Hun taak is het om de voorlichting met name naar de massamedia zo soepel mogelijk te doen verlopen. En desondanks moeten we, rekening houdend met de cijfers van Foppema, constateren dat het aandeel van artikelen over wetenschap en techniek niet is toegenomen. Je zou inderdaad gaan geloven dat de Koninklijke Nederlandse Academie gelijk had, toen zij in een rapport over wetenschapsvoorlichting schreef, dat een toenemend aanbod van wetenschappelijke informatie niet leidt tot meer artikelen en berichten in de me-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen