VU Magazine 1979 - pagina 451

1^ magame9

Pancasila sluit atheïsme uit (en regiem duidt communisme als atheïstisch)

spreken van grote bezorgdheid over dit onrecht. Via de talloze familierelaties die er met de duizenden gevangenen bestonden werd er op persoonlijke basis hulp gegeven (het is onze ervaring dat we bijna geen familie ontmoetten waarin dit probleem niet als een .,doorn in eigen vlees" pijn veroorzaakt had). Maar de georganiseerde hulp-hoe kritisch men ook kan blijven over de geringheid hiervan, en dan nog vaak alleen indien er fondsen uit het buitenland voor beschikbaar werden gesteld, - kwam toch voornamelijk uit de christelijke hoek. Het meeste gebeurde echter ,,binnenskamers" en werd niet openbaar. Zo probeerde men de autoriteiten te beinvloeden die men, als zij christen waren, via pastorale gesprekken op hun verantwoordelijkheden wees. Dit is niet alleen in Jakarta tot op zeer hoog niveau gebeurd, maar ook op plaatselijk niveau (althans mij is een aantal gevallen bekend). Het blijft hoe dan ook, juist vanwege dit ,.ondergrondse" karakter een moeilijke zo niet een onmogelijke zaak, om een volledig beeld te verkrijgen. Per streek verschilt de mate van bezorgdheid onder christenen en hun situatie ook zeer sterk. Het is ook niet mijn bedoeling een balans op te maken en op grond daarvan te oordelen. Veeleer heb ik een schets willen geven van de enge manoeuvreerruimte die de kerken in dit opzicht hebben. Voor mij zelf was het een bemoedigende ervaring vast te stellen dat in de loop van die 10 jaren door meer en meer christenen, op persoonlijke en op georganiseerde wijze, van die ruimtegebruik is gemaakt.

kunnen zetten. Niet de mogelijke vermindering van financiële hulp, die in tal van situaties misschien alleen maar heilzaam zal werken, maar de belemmeringen voor kommunikatie en het daarbij optredend geestelijk isolement stemt tot bezorgdheid. Veel kerken in Indonesië zijn juist nog zo vaak ,,op-zich-zelf' gericht en het hele diakonale bewustzijn is nog maar net ontwaakt (alweer allemaal heel goed te verklaren, maar je hoopt toch op verbetering) en dit dreigt nu door isolatie weer te verminderen.

Pancasila Het tweede punt, hiermee verband houdend en dikwijls als negatieve zaak in Nederland voorgesteld, is de kwestie van de Pancasila, de staatsideologie of zoals sommigen - niet ten onrechte-vrezen de pseudostaatsreligie. In de kern van de zaak gaat het erom in hoeverre men in Indonesië, een land met zo'n enorm grote verscheidenheid aan culturen en religies, een gemeenschappelijke inspiratiebron kan vinden die de ontwikkeling in positieve zin stimuleert zonder dat men vervalt in een ideologie die, als een dogma, een gesloten systeem wordt en dus verstikkend werkt.

Vast staat voor mij dat de internationale kontakten die de kerken in zo'n ruime mate hebben gehad in deze laatste jaren van grote invloed zijn geweest. Dit ,,venster-naar-buiten" zo werd mij vaak verzekerd gaf inspiratie en bemoediging. Met grote zorg moet daarom ook worden aangetekend dat de ontwikkelingen van de laatste 1 V2 jaar dit,, venster'' wel eens op een kier Studentes op universiteitsterrein te Salatiga

In de moeilijke dagen rondom de onafhankelijkheidsverklaring hebben de leiders van Indonesië zich kunnen vinden op de formulering van de Pancasila, de grondslag of preambule van de grondwet. Per definitie is de formulering dan ook erg abstrakt en vrijwel open voor iedere interpretatie. Vrijwel, want het eerste principe, het geloof in de Ene Almachtige, sluit enerzijds een principieel atheïsme uit (en wordt dan ook aangevoerd als de legitieme basis voor een verbod van het kommunisme dat gemakshalve door dit regiem als atheïstisch wordt geduid) en anderzijde staat deze formulering ook geen monopolistische claim van één van de godsdiensten toe die, bijvoorbeeld, tot een islamstaat zou kunnen leiden. Verder stelt het principe van ,,de eenheidsstaat" duidelijk paal en perk aan elk streven naar afscheiding ofzelfs maar federatief verband. De Pancasila heeft zo in het verleden als een raamwerk, als grenspaal gefungeerd en op die manier op zeer beslissende momenten in de jongste geschiedenis een grote rol gespeeld. Tijdens de jongste periode gevoelde het nieuwe regiem echter heel sterk de behoefte de samenleving te mobilise-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen