VU Magazine 1979 - pagina 12

1^ magame 10 den de oprichters van het Chr. Werkliedenverbond ,,Patrimonium". Ook in zijn fabriek trachtte Hovy vanuit zijn Calvinistische orthodox beginsel te leven. Zijn bedrijf gold - o.a. met dat van Van Marken in Delft - als een der vier modelbedrijven op het gebied van de sociale voorzieningen.

Volkspetitionnement Maar wie in 1978 de naam Hovy ergens tegenkomt denkt toch niet allereerst aan ,,De Gekroonde Valk". Een paar maanden geleden herdachten wij de aanbieding van het Volkspetionnement dat op 3 augustus 1878 aan Koning Willem de Derde werd aangeboden. Ruim 300.000 adressanten van Prot. Chr. huize verzochten hierin de Koning de wet-Kappeyne, die een ernstige bedreiging voor het Chr. onderwijs vormde niet te tekenen. En de eerste van deze 304.000 ondertekenaars was .. . Willem Hovy. Het heeft velen goed gedaan dat bij de officiële herdenking van het Volkspetionnement twee van zijn kleindochters, de dames P. Okma-Rutgers en Mr. J . C . Rutgers, even op het podium werden gehaald. Meer nog dan voor het lager onderwijs heeft Hovy zijn tijd en werkkracht ingezet voor het Hoger Onderwijs. Toen op 5 december 1878 de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeeden Grondslag werd opgericht behoorde Hovy tot de ongeveer veertig aanwezigen. Een school was er nog niet maar in groot geloofsvertrouwen werden al vast twee professoren benoemd: dr. A. Kuyper en dr. F. L. Rutgers. Kort daarna kwam het gezin Kuyper per schip voorzien van een afschrikwekkend plakkaat ,,Roodvonk"' naar Amsterdam; bijna het hele gezin was ernstig ziek. De schuit legde aan voor het grote patriciërshuis van Hovy aan de Nieuwe Heerengracht en mevrouw Hovy zorgde voor soep voor de zieken. Ook Kuyper zelf wordt ernstig ziek, maar op de grote dag - 20 okt. 1880-is hij weer geheel hersteld. In de stijlvol versierde Nieuwe Kerk vindt de plechtige opening van de Vrije Universiteit plaats; Hovy is president-directeur en maakt de benoeming van vijf professoren bekend, naast Kuyper en Rutgers ook Hoedemaker (theologie), Fabius (rechten) en de Duitser Dilloo (letteren). Kuyper houdt zijn beroemde rede ,,Souvereiniteit in eigen kring" en 's avonds ontvangt de president-directeur een schare van zeker honderd genodigden in zijn eigen grachtenhuis, 't leek alles

Willem Hovy

prachtig, maar naar Kuypers eigen woord was de nieuwe stichting met haar vijf professoren, vijf studenten en zeer voorlopige behuizing met de Universiteitsnaam tot hlozens toe verlegen. Met grote overtuiging zetten Hovy en zijn medebestuurders zich echter in voor wat zij zagen als de goede zaak. Altijd weer sprong de presidentdirecteur bij als er financiële nood was en in ,,De Heraut" en ,,De Vriend van Oud en Jong" gaf hij wekelijks verslag van de stand van zaken.

Conflict Het conflict van de negentiger jaren dat leidde tot het ontslag van de beide Lohmans is ook voor Hovy persoonlijk een bitter verdriet geweest, juist omdat hij met beiden zo goed bevriend was. Het is hier niet de plaats om uitvoerig op de controverse KuyperLohman in te gaan; op niet te overtreffen wijze heeft Prof. Roelink dit gedaan in het Gedenkboek bij het 75jarig bestaan van de V.U. Ook Lohmans politiek optreden speelde hierbij een rol; had hij in de Kamer geen stelling genomen tegen de vergaande uitbreiding van het kiesrecht die Tak van Poortvliet en in zijn voetspoor ook Kuyper had gewenst? Kuyper schreef in zijn ,.Standaard" bijna honend over ,,de mannen met dubbele namen". Het conflict over het al of niet ongrondwettige van de aanhangige uitbreiding van het kiesrecht leidde ook in de A.R. Kiesvereniging van Amsterdam tot zo'n hooglopend verschil van mening dat

de beide Lohmans en een paar dagen later ook Hovy in april 1894 als lid bedankten. Maar meer deining in de broederkring verwekte de controverse Kuyper-Lohman rondom de Vrije Universiteit en haar juridische faculteit. In deze tegenstelling, die door de ,,kleine" Christelijke pers behoorlijk werd aangewakkerd nam Hovy een merkwaardige tussenpositie in. Hij was met beide topfiguren goed bevriend, tekende al zijn soms dagelijkse correspondentie met beiden als hun ,,broeder in Christus" en trachtte steeds beiden met elkaar te verzoenen. Zakelijk was hij het meer eens met Kuyper dan met Lohman maar de niet altijd faire manier waarop Kuyper zijn oude medestander bejegende stuitte hem tegen de borst. Lohman bewees aan het Calvinisme niet de eer die men in leidende A.R. kringen als vanzelfsprekend van hem verwachtte. Voorts had hij nogal wat bedenkingen tegen de doodstraf en achtte hij bij de juridische studie het beginsel niet altijd van evenveel belang. Hij had er ook geen bezwaar tegen dat de studenten het zuiver technische deel van hun studie aan een neutrale universiteit volbrachten. Zelfs achtte hij de mogelijkheid niet uitgesloten dat de stichting van de juridische faculteit een vergissing was geweest. Naast een fiks aantal persoonlijke geraaktheden kwam tussen beide voortrekkers toch een wezenlijk verschil aan de dag: Kuyper gaf aan het begrip ,,Gereformeerd" een veel nauwere omgrenzing dan Lohman.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen