VU Magazine 1981 - pagina 247

'Nieuwe ontwapeningspolitiek is mogelijic'

Len Munnik op de voorzijde van de IKV-uitgave „ Vijandsbeelden 1980"

; ; : : : : : '. '. '. •" ; ; • : : : : : : : i : • ; ; \ \ ; : : \ : : '.

mensen die zo'n negatief beeld hebben van wat in Rusland, China, Viet Nam, en Cambodja gebeurt. Daarom heb ik een paardemiddel gebruikt. Ik liet zien hoe kommunisten op een zelfde wijze tegen katholieken aan zouden kunnen kijken: kritici van het kommunisme zijn christenen, christenen zijn katholieken, katholieken zijn fascisten, fascisten zijn beestachtig, kijk maar naar vroeger, Italië, Duitsland, Spanje, Chili, ElSalvador en noem maar op. Toen werden de studenten witheet en zeiden: ,,Dat klopt toch niet!" Daardoor kon ik terugkoppelen op hun eigen redenering (,,socialisten zijn marxisten"). Tal van vragen kwamen boven: hoe heeft hetfascisme juist in katholieke landen zo'n kans kunnen krijgen, over de vervolging van andersdenkenden door de katholieke kerk, over het feit dat de kerk oorlogen goedkeurde, bij voorbeeld de kruistochten, al was dat met goede bedoelingen, over het verband tussen kerken, slavernij en slavenhandel. Het resultaat was dat de studenten Marx zijn gaan lezen om de geschiedenis en het heden ookvan die kantte kunnen bekijken. Niet dat dat mijn einddoel is. Ik wil alleen maar bereiken dat ze het ook van die kant bekijken en daarna zelf, zonder,,deskundigen" tot een soort harmonie, een synthese komen. Het gaat er mij om dat ze van beide ideeënwerelden iets meenemen, dat ze niet gevangen zitten in een bepaald hoekje en zich daarin gevangen laten houden omdat ze zo'n typisch beeld hebben van Rusland waardoor die Russen helemaal niet meer bespreekbaar zijn. Dat wil ik bereiken", a\óusBisschops.

vu-Magazine 10(1981) 6 (juni)

De gedachte dat vijandbeelden pas verdwijnen als er eerst struktureel-politiek wat verandert, werd gehoord in het betoog van Ben ter Veer op 26 maart. Drs. Ter Veer is polemoloog aan de Rijksuniversiteit in Groningen, maar geniet meer bekendheid als voorzitter van het IKV. Hij noemde zijn eigen benadering ,,nogal ongebruikelijk" omdat hij in feite een geheel nieuwe benaderingswijze van de internationale politiek ontvouwt. We kunnen in oude fouten vervallen door het thema ,,vijandbeelden" rechtstreeks te betrekken op de Oost-West-tegenstelling, meende hij. Hij had dan ook zo z'n bedenkingen tegen de lezingenreeks van de VU. ,,Het thema is niet neutraal" vond Ter Veer, ,,en net als bij een bepaalde opening in het schaakspel, ligt het verloop van het verdere spel al aardig vast. Ook in ons vijandbeeld ligtde vijand vast. We hebben er immers voor gekozen om de tegenstelling kapitalisme-kommunisme, de vrije tegenover de onvrije landen, als allesbeheersend te zien vanuit onze eigen situatie. In de Nederlandse omstandigheden zijn de VS geen vijand. Een aantal groepen in Nederland hebben weer wel een vijandbeeld van de VS. Dezulken zijn bijna zelf vijand, worden beschuldigd van anti-amerikanisme." Volgens Ter Veer hangt het er maar vanaf in welke omstandigheden je jezelf bevindt wie je als vijar>d ziet. ,,Voor de guerillastrijders van El Salvador is de VS de vijand, voor de vrije-vakbondsstrijders in Polen is de Sovjet-Unie vijand. Een vijandbeeld is altijd een beeld van de ander als vijand, nooit een beeld van jezelf als vijand vooranderen." Weer andere groepen in Nederland hebben niet één vijand, maar een ,,dubbelvijand": Er is een groeiende groep van Nederlanders die een allesbeheersend konflikt zien tussen de kleine landen en de grootmachten. Wie zó'n schema hanteert, wordt ,,neutralist" genoemd en ,,vij-

225

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen