VU Magazine 1981 - pagina 367

Roelf Haan:

Religie ein wetenschap in lowa ,,Draai een gebed en een gezang", zegt het reklamebord aan de kant van de weg. En het vermeldt in grote cijfers het telefoonnummer waaronder het gewenste gebed op de band, met bijbehorend lied, door een eenvoudige inspanning kan worden verkregen. Dit komt de mensen in de omgeving van Sioux Center in de Amerikaanse staat lowa even weinig vreemd voor als het gebed in de zondagse kerkdienst die ik bijwoonde, dat gericht was tegen de marxistische ideologieën, een gevaar dat in deze omgeving van welvarende afstammelingen van Nederlandse gereformeerde immigranten een niet geringe verbeeldingskracht veronderstelt om het op te merken. in deze afgesloten wereld werd van 13 tot 20 augustus jl. een internationaal congres gehouden over „ D e uitdaging van marxistische en neomarxistisclie ideologieën voor de Cliristelijl<e wetenschiapsbeoefening". Dit was de ,,Derde Internationale Conferentie van Instellingen voor Christelijk Hoger Onderwijs". De eerste werd gehouden in Potchefstroom in 1975; deze conferentie werd door de VU gemeden, na de uiteindelijke Zuidafrikaanse weigering een VU-delegatie te ontvangen waarvan eredoctor Beyers Naudé zou deel uitmaken. Drie jaar later werd een tweede conferentie georganiseerd in Grand Rapids. Ook hier was de VU afwezig als protest tegen de houding van Potchefstroom in het apartheidsvraagstuk. De derde bijeenkomst vond dan nu plaats in Dordt College, een gereformeerde instelling die 26 jaar geleden werd opgericht als alternatief voor en aanvulling op Calvin College in Grand Rapids. Deze keer was niet alleen de VU absent (die ook geweigerd had als gastvu-Magazine 1 o (1981) 9 (oktober)

vrouw op te treden), maar iI aldus de tekst van de brief, ook de Theologische Hoge- ,,heeft de zaak van de menschool van Kampen. Wel senrechten op selectieve waren enkele docenten uit manier geweld aangedaan Amsterdam en Kampen bij om gemakkelijker opnieuw de conferentie (en haar vriendschappelijke betrekvoorbereiding) betrokken, kingen te kunnen aangaan maar dit gebeurde op per- met dictatoriale regimes die soonlijke basis. De VU ver- verondersteld worden te eniging had een subsidie strijden tegen het commuverleend voor de bestrijding nisme". ,,De moord op pavan reiskosten van deelne- ter Rother zou kunnen wormers uit de Derde Wereld. den geïnterpreteerd als een Ondergetekende was aan- direct resultaat van de poliwezig als een van de uit tiek van het State DepartZuid-Amerika gevraagde ment". „ Wij smeken dat uw sprekers over: Christelijk regering mag beginnen te geloof, marxisme en rijke en luisteren niet naar de agenarme landen). Vandaar. Ge- ten van de onderdrukking lukkig had men ook een van regeringswege, maar echte Zuidamerikaan ge- naar de vertegenwoordivraagd, namelijk de in Ar- gers van de massa's die gentinië gevestigde uit schreeuwen om recht, vreEcuador afkomstige baptis- de en vrijheid". tenpredikantdr. René PadilNaar mijn mening heeft de la. Zijn onderwerp was ,,Begehouden wetenschappevrijdingstheologie". lijke bijeenkomst, los van de Niet zonder betekenis voor politieke effecten ervan in de beoordeling van dit gebeuren in lowa is het feit dat, Zuid-Afrika die uiteraard naast een resolutie over Po- wel degelijk in de beschoulen (over de Poolse situatie wing moeten blijven worden werd de conferentie een betrokken, ook recht op een beoordeling van haar zeer deskundige case-study gepresenteerd), een ver- eigenlijke agenda (die ik klaring werd aangenomen aan anderen overlaat). Ik waarin de Zuidafrikaanse denk dat er onder de deelnemers vier stromingen waChristen-wetenschapsmensen werden aange- ren te onderkennen, maand ,,alle mogelijke 1) Er zijn er die, weliswaar steun te verlenen aan, en niet in formeel-confessiozich uit te spreken en te nele zin, maar wel in feite, werken ten gunste van de het kapitalisme hebben ontmanteling van het huidiaanvaard als godsdienst. ge systeem van geïnstitutioDeze houding leek niet zonaliseerde raciale discrimizeer in Zuid-Afrika als einatie" er\ ,,het bewustzijn te ders te worden aangetrofbevorderen, met name binfen; nen de desbetreffende akademische instellingen en 2) Er zijn er ook die van de kerken, omtrent de noodkapitalistische mensbezaak van publieke of instituschouwing geen religie wiltionele gerechtigheid in len maken, maar toch meZuid-Afrika". Het voorstel nen dat dit stelsel niet tegen van deze tekst kwam van de het Christelijk geloof ingaat. Zuidafrikanen zelf. Het wezenlijke probleem — Een derde resolutie van de waaraan in een wetenconferentie betrof een open schappelijke conferentie brief aan president Reagan, moet kunnen worden genaar aanleiding van de juist werkt — is hier een veelal gepleegde moord op de totaal gebrek aan informatie Noordamerikaanse priester over en analyse van de geStanley Rother in Guatemavolgen van de kapitalistila. ,,Het State Department", sche expansie in de landen

van het zuidelijk halfrond. De maatschappelijke visie die men huldigt, met de bijbehorende theologie, is dus niet zozeer onoprecht als wel goedkoop. Zij houdt zich staande bij de gratie van het gebrek aan informatie. Als echter haar aanhangers oprecht zijn moet het mogelijk zijn haar te toetsen; 3) Vervolgens zijn er diegenen die het wijzen op het politieke aspect dat onlosmakelijk verbonden is met het Christelijk getuigenis neutralizeren met het argument dat je dan wel ,,alles" aan de kaak kan stellen: waarom ,,alleen" het politieke aspect? Dit is ,,politizering" van de theologie en van de universiteit. Het is niet mogelijk dit standpunt zonder meer te wijten aan een gebrek aan (als mij de term is toegestaan) oprechtheid of aan het ontbreken van analyse: (wat is het politieke ,.aspect" en hoe verhoudt het zich tot de andere ,,aspecten"?). Van beide kan sprake zijn. 4) Ten slotte zijn er diegenen die de verhouding van wetenschapsbeoefening en onderdrukking willen trachten te bezien vanuit de positie van de onderdrukte, er naar strevend ,,bij elk menselijk geweten hun eigen aanbeveling te zijn voor het oog van G o d " (2 Cor. 4:2). Onze houding in het vraagstuk van rijk en arm, overheersing en onderdrukking, vrijheid en gevangenschap, leven en marteling of dood, is richtinggevend voor onze theologie. Omdat het onmiddellijk te maken heeft met het werkelijke religieuze grondmotief dat in alle arbeid, dus ook de wetenschappelijke, werkzaam is. Het was een verheugend teken dat het in de conferentie gebeden gebed niet van de band werd betrokken. Dan had het niet kunnen gaan over Pater Stanley en dank zij hem over de massa's die door het westerse en militaire machtsgebruik in het zuiden van de wereld verbrijzeld worden. 333

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen