VU Magazine 1981 - pagina 111

succesvoller weg is naar ons beider doelstelling dan wat u bepleit. Nico Schouten: Het komt er dan feitelijk op neer dat, onder het mom dat wij invloed moeten uitoefenen, er zelf op óns invloed uitgeoefend wordt. Dat wij bij voorbeeld in de toekomst ook de kruisraketten moeten krijgen om alleen maar de Bondsrepubliek tegen te houden. Maar in het land zelf is gezegd dat als België en Nederland en alle kleine staten tegen zijn, het voor hun bijzonder moeilijk is om daarin mee te gaan. Ook dat wijst weer op een soort tegengesteld effect dan waar u op wijst. Terlouw: Dat is korrekt, lijkt me. Als je in gesprek wilt blijven, dan is het denkbaar datje iets moet doen watje eigenlijk niet zou willen doen. Maar als dat watje binnenhaaltt, groter is dan de prijs die je moet betalen, dan is mijn soort politiek dat je dat dan moet doen. Het heeft toch bitter weinig zin als Nederland kernwapenvrij is en de Bondrepubliek staat boordevol, daar schiet je uiteindelijk niets mee op. Dus je moet bij je politiek in beschouwing nemen wat er gebeurt in de Bondsrepubliek en Engeland. Doe je dat niet dan schiet je je doel voorbij. Faber (IKV): Mag ik een aanvullende vraag aan de heer Terlouw stellen. We hebben het over strategie en dat is lange termijn denken over de vraag hoe je van kernwapens af wilt komen. Nu zegt hij in zijn inleiding laten we onze doelstelling wat beperken. Kernwapens krijg je toch niet zo maar de wereld uit. We kunnen beter kijken naar beperkte kernwapenoorlogen. Die moeten we voorkomen. Nou lees ik in het beleidsprogramma van D '66 dat men eigenlijk in de wereld naar kernontwapening zou moeten streven. En hoe kan dat nou? Door de ontwikkeling, de produktie en het in voorraad houden van kernwapens te verbieden bij verdrag, zo staat erin het programma. Mijn vraag aan de heerTerlouw is, waarom maakt hij zich niet sterk voor zo'n verdrag. Terlouw: Wij willens ons best sterk maken voor een verdrag, bij voorbeel Salt III, een Salt II ratificeren.

Faber: Dan gaat het over iets anders. Salt III gaat over iets anders. Dat gaat niet over een verbod wat de ontwikkeling in de produktie en het in voorraad hebben van kernwapens betreft.

1 1

Vrede en veiligheid (concept)verkiezingsprogramma's

Terlouw: Als u denkt dat er zinvol een verdrag zou zijn af te sluiten om alle kernwapens de wereld uit te helpen, dan zou ik daar natuurlijk aan meewerken, maar u weet net zo goed als ik dat zo'n verdrag niet tot de politieke realiteit behoort. Faber: Dat betekent dus dat wat in uw programma staat een soort van vrome wens is om de woorden van de heer.Lubbers te gebruiken: Dat is niet realiseerbaar (applaus).

• vermindering parate sterkte (14 bataljons) • vermindering defensiebegroting • geen eerste gebruik kernwapens

100

• vertrouwenwekkende maatregelen • in NAVO en VN:aktiefin ontspanning, wapenbeheersing, ontwapening • ratificatie SALT II • kernwapenvrije gebieden in NAVO en Warschau Pact (bij conventioneel evenwicht) • verbod nietnucleaire massa vernleting • MBFR • accent naar conventionele wapens

• eenzijdig afstoten alle kernwapentakenNL

directie wapenbeheersing en ontwa! pening Buit jzaken, overleg met Defen|sie

• ministervoor ontwapening

voering Helsinki

• opbouw sociale verdediging

• doorgaan met ontspanning

tiNAVOzicht' baar lager wapenpeildan Warschau Pact • defensieve strategie • pari. controle ''wapenproduktie aktiefinCDte Geneve atoomvrije zones via uitdunning, onderzoek naar conventionele defensie, sociale verdediging territoriale verdediging

geen eerste gebruik kernwapens 2. houding tegenover de NAVO

kritisch lidmaatschap

3a kernwapens aan vaardbaar binnen NAVO

niet:N-bomen andere wapens dicht bij conventioneel

1 1 1

3b standpunt t.o.v. rakettenvoordemlddellange afstand (Pershing II, kruisraket)

niet in Europa, niet in Nederland (eenzijdig)

1 1 1 1

3c welke kernwapens aanvaardbaar in NederlandopinNLtroepen

niet: kruisraket. Pershing II korte dracht wel:1 a 2 nucleaire taken

Voorzitter: Heer Faber, kunt u nog een keer de strekking van de vraag duidelijk maken.

4. verspreiding van kernwapens; hoe tegengaan?

• internationalisering gevoelige technologie • VN-beheer van splijtstoften

kritisch en kreatieflidmaatschap; NAVO onmisbaar(c.q. van groot belang)

beslissing in (c.q. na) bondgenootschappelijk overleg

• uitbreiding IAEA bevoegdheden • lAEA-beheer van splijtstoffen N.B. overdealternatieve standpunten wordt nog beslist

CPN PSP

11 nadruk wa[penbeheersing en ontspanning

Europees veiligheidssysteem

Terlouw(boosenverdrietig): Ach, natuurlijk kan je daaraan werken. Maar waarom zegt u dat, wat heeft dat voor zin in deze discussie (luid gelach in de zaal).

vu-Aula 20januarl1981

• verhoging atoomdrempel

• alleen afschrikking als functie kernwapens

Faber: Kijk, de heer Terlouw zegt, het is irrealistisch om er aan te gaan werken, want dat krijgt je toch niet voor elkaar, het haalt niks uit. Laten we ons maar tot Salt beperken, dat hoor ik hem eigenlijk zeggen.

Terlouw (D'66)

I

kernwapenvrij Europa naderbij te brengen

• SALT II, III

Faber: D '66 heeft een beleidsprogramma en daarin staat 'n uitvoerige paragraaf over vrede en veiligheid in in die paragraaf staat dat men in de wereld moet streven naar kernontwapening en wat daarvoor nodig zou zijn is een verdrag die de ontwikkeling en de produktie en het in voorraad hebben van kernwapens verbiedt. Daar kun je dan aan gaan werken, zou ik zeggen, maar dat kan kennelijk niet.

Terlouw: Voorziter, er is geen sprake van dat het irrealistisch is om er aan te werken. Ik heb alleen maar gezegd, je moet kijken welke wegen begaanbaar

pening; zie

• stimulering MBFR

Terlouw: Ja, inderdaad.

Voorzitter: Ik denk, dames en heren, dat het duidelijk is. De heer Faber citeert uit het programma van D '66, een wereldwijd ontwapeningsverdrag, als ik het goed begrijp. Maar wat is nu de kritiek op het antwoord van de heerTerlouw, misschien kunt u dat nog even duidelijk maken.

1

den blokvorming doorbreken

Voorzitter: Moment, misschien kan de heer Faber nog even citeren uit het programma waar hij het over heeft.

Terlouw: Wilt u even voorlezen wat ik bij mezelf tegenspreek dan?

• eenzijdige stappen gericht op wapen be heer-

• metgelijkge-

Terlouw: Wat is dat nou voor' n onzin.

Faber: Ja, ja, dat kan ik. De zin daarachter is dat we hier bij elkaar zitten te praten over hoe we kernwapens de wereld uit krijgen. U doet daarvoor een suggestie in uw program.

PvdA CDA 1p'66 PPR

1. politieke strategie voor Nederland (NL): eigen maatregeien en standpunten in internationaal overleg

• EG uitspraak tegenW.-Eur. kernmacht • uitdunnen tactische kernwapens • opheffing Quick Reaction Alert • kernwapenvnje zones • geen kernwapens tegen landen zonder kernwapens • wapenbeheersing; SALT etc. • permanent overleg O-W in Europa (Helsinki)

• eenzijdig kernwapens uit NL • volledige uit-

• O-W dialoog, eigen rol kleine en middelgrote landen

• NL uit NAVO • NL troepen uit • geen vreemde troepen in NL • eenzijdige kernwapens uit NL • afschaffing krijgsmacht

• drastische verlaging defensiebegroting • SALT II, III • doorbraak boycot Sovjet Unie • verwijder AFCENT • NL troepen uit Duitsland • geen buitenlandse militaire vestigingen in NL

• vredesonderwijs • geen eerste gebruik kernwapens

venwichtig VSturopa overleg netgeiijkgezinen binnen en uiten de NAVO

Nederland vrij maken van de NAVO; tot dan kritisch lid

Nederland vrij maken van de NAVO

Nederland uit de NAVO

eginmetafbhaffen systepen met korte racht. verzet te en N-bom e.d.

geen

geen

geen

W niet plaatsen. egelmatig vel gheidsberaad; standpunt zonodig herzien

niet in Europa, niet in Nederland

verhindering van de uitvoering van de NA VO-beslissing; niet in NL, niet in Europa

niet in Europa, niet in Nederland

2 a3 taken. met: luchtafweer, mijnen. inderzeebootPestrijding.155 Hm geschut niet iucleariseren. 8 pchgeschut jiet eenzijdig afjchaffen

alle taken atstoten

geen nieuwe in Nederland; alle taken afstoten

geen

• kernenergie beperken, industrielanden voorbeeld

• kernenergie tegengaan

• IAEA technisch verbeteren, controlesysteem univer seel maken

stop UCN, stop Kalkar

• lAEA/Euratoom ombouwen tot organisaties voor vriendelijke energie

verbod opexport materiaal en kennis voor kernenergie

' geen plutonium opWerking

•UCN levert alleen aan NPVlanden chts enkele aandai ^htspunten. Vooree'. goed beeld raad plege men de verki azingsprogramma'..

Kernwapens vu-Magazine 10 (1981) 3 (maart)

vu-Magazine 10 (1981) 3 (maart)

Schouten: Onze ervaring met de neutronenbom is dat wel degelijk een duidelijke stap vanuit nederland succes kan hebben. Onze ervaring met acties tegen atoomraketten is dat deze acties in 1977 een grote invloed hebben gehad op de publieke opinie, juist in Engeland, waar jaren later actie kwam, juist in de Bondsrepubliek, waar een grote beweging opgang kwam. Juist dit feit dat de standpunten van Nederland ook van de regering en van het parlement van zo'n grote inspirerende rol heeft op de publieke opinie in andere landen is van grote betekenis, die juist in het programma van D '66 niet aan de orde komt. Dat is onze kritiek. Dat is een belangrijke machtsfactor waar u aan voorbij gaat. Terlouw: Daar wil ik graag een antwoord op geven. Het is gewoon een verschil van taxatie. Wij denken dat als je een te grote stap bepleit, datje dan je invloed verliest. Juist cle invloed die u bepleit. En als je een stap neemt waarbij je een zekere invloed kunt houden, dat dat effectiever is. Dat is een kwestie van politieke taxatie. Voorz.: Dank u wel, meneer Schouten. U heeft nog heel weinig tijd om nog iets aan de heer Bakker te vragen. Het zou jammer zijn als hij hier zwijgend blijft zitten. Misschien kunt u hem ook een moeilijke vraagstelen. Schouten: Ik wilde aan de heer Bakker de vraag nader toesplitsen op z'n eigen opmerking ,,het is van belang de uitstraling van de beweging in het bijzonder ook in Nederland te zien op zowel Oost als West". Ik zou ook in het bijzonder toegelicht willen zien, hoe in dat kader ook de rol van West-Duitsland nu moet worden gezien.

•stopKalkar

N.B.DitoverzichtbevatsIe

zijn. Ik heb gezegd begaanbaar (gelach in de zaal). Je moet naar je urgenties kijken. Bij iedere beslissing die je neemt, moet je kijken wat het effect van het politieke besluit is op landen die toonaangevend zijn op dit gebied. In de eerste plaats onze bondgenoten, de Bondsrepubliek, de Verenigde Staten, Engeland. In de tweede plaats moetje kijken welke stappen kunnen succesvol zijn en leiden tot volgende stappen en daarvoor heb ik gezegd is een van de allerbelangrijkste dingen zorgen dat er geen beperkte kernwapenoorlog kan uitbreken. Het militair-industrieel complex, daarvan weten we allemaal dat het een heel gevaarlijk element is in de bewapeningswedloop. Voor de beperkte kernwapenoorlog is dat gevaarlijker dan voor de algemene strategische situatie. Je moet kijken wat is begaanbaar, welke daad kan leiden tot een volgende daad. Op welke manier kun je de spiraal naar beneden krijgen in plaats van naar boven. Dat is de strekking van mijn opmerking. En u moet niet net doen alsof ik hier betoog dat ik kansrijke stappen niet zou willen doen.

zelf.

Bakker: We hebben-nogal ijverig geprobeerd bij akties waarin onze partij deelVU-Aula 20 januari 1981

nam ook communisten uit andere landen te betrekken om die doorstraling te bewerkstelligen. Dat geldt in het bijzonder voor de Bondsrepubliek. Ons gevoel is nl. dat de Bondsrepubliek buitengewoon gevoelig is voor wat in Nederland gebeurt. Dat men in vele opzichten kijkt naar Nederland hangt, waarschijnlijk samen met het feit dat Nederland zo bijzonder alert is als het om zaken uit de Tweede Wereldoorlog gaat. Ik hoef hier geen namen te noemen, dat is u allen wel bekend. Dat maakt dat in de Bondsrepubliek een zwakke plek is op dat punt. We hebben dat kunnen merken toen hier de discussie over de atoomraketten hoog opliep. Bij voorbeeld een man als Wehner zocht een Nederlandse krant uit om zijn twijfels over atoomraketten naar voren te brengen. Daar staan natuurlijk afbluffers tegenover, maar in het algemeen denk Ik dat de positie van West-Duitsland op het gebied van atoombewapening vooral steunt op het feit dat de landen ten westen van WestDuitsland meedoen. Een andere koers ten westen van WestDuitsland zoals bij voorbeeld Nederland zal een minder avonturisme op dat punt bewerkstelligen. Men moet niet vergeten dat de Bondsrepubliek in een positie komt te zitten waarin straks in Amerika raketten onder de grond worden gebracht en ze in de Bondsrepubliek op de Lünenbürger heide worden neergezet, waardoor men zeer sterk het gevoel krijgt dat men daar de klappen zal moeten opvangen. Ik geloof dat vanuit een positie van Nederland een volstrekte uitbanning daarvan, te beginnen uit Nederland, dat dat een bijzonder heilzame uitwerking in die richting opdeBondsrepubliekzal hebben. Ik denk datje wat dat betreft ook verder moet kijken dan de Bondsrepubliek, in oostelijke richting. Dat zulke stappen als hier in Nederland gedaan zullen worden dat die dezelfde effecten ook zullen moeten hebben in Oost-Europa. Voorz.: Dan is het woord aan de heer Bartels die de heer Den Uyl enkele vragen zal stellen. Bartels (Pax Christi): Ja, meneer Den Uyl, ik heb verschillende vragen voor u, waarvan ik hoop dat ze allemaal nog ter tafel kunnen komen, als we beiden kort zijn (hilariteit in de zaal). U kunt het voorbeeld geven. U hebt het een paar keer gehad over IKV-Pax Christi benaderingen, soms lofprijzend, soms minder lofprijzend. Wat u er minder goed aan vond, was dat u het niet konkreet uitgewerkt vond, die koers van eenzijdige stappen. Ik ben blij dat u over eenzijdige stappen hebt gesproken. Dat is een belangrijk onderdeel van uw strategie. Wat mij totaal onduidelijk is, is wat u in feite gaat doen als eenzijdige stappen. Gaat u met Schmidt.praten, gaat u verklaringen uitgeven, gaat u snel rondreizen, (gelach), wat is met andere woorden de macht achter het voorstel dat u de macht die u wilt groeperen, wat zijn de nieuwe kollties die u op het oog hebt. Kernwapens

101

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen