VU Magazine 1985 - pagina 81

Rs^n

de diepe armoede waarin het merendeel der mensheid verkeert". Regelmatig sturen de deelnemers van de actie "Daadwerkelijke Gerechtigheid" de huns inziens te weinig gevorderde belasting terug naar het departement van Financiën en mede uit die actie zal later de NOVIB ontstaan. In 1967 zien we opnieuw z o n protestactie tegen Belastingverlaging "Niet goed, Geld terug" waaruit de X-Y-actie zal voortkomen. Hoe groot de kloof is die groeide tussen deze actie en de politiek laat zich illustreren met de reactie die de Haagse Post ophaalde bij X-Y-woordvoerder Sytze Ferwerda over het beleid-Schoo: "Ontwikkelingssamenwerking zoals de regering die bedrijft is pure ideologie en heeft niets te maken met wat het zegt dat het is (...). Wat ons betreft mag Ontwikkelingssamenwerking worden afgeschaft."

Ontnuchterd

Dr. W. G.Zeijlstra: Ontwikkelingshulp?'n Voorwendsel (ANP)

Wat opvalt uit de eerste periode waarin Nederland ontwikkelingshulp bedrijft, is de argeloosheid waarmee de activisten voorbijgaan aan wat er werkelijk gebeurt. Alle aandacht spitst zich toe op de hoogte van de Nederlandse bijdrage, die aanvankelijk ver beneden de 1-procentsnorm blijft, die internationaal ook door Nederland wordt onderschreven. Ontnuchterd zullen ze dan ook in hoge mate raken wanneer naderhand doordringt dat eigenlijk alleen maar gelet was op de humanitaire verpakking waarin "ontwikkelingshulp" aan de kiezers wordt gepresenteerd. Biesheuvel, terug van een reis uit India, houdt in 1960 een bewogen pleidooi voor meer ontwikkelingshulp. India krijgt het jaar daarop een lening van 100 miljoen, maar achteraf pas dringt door dat dit gebaar nauwelijks iets te maken heeft met bekommernis van deStaatderNederlanden metde paupers van Calcutta. Het was gewoon zakendoen. Nederlandse exporteurs en aannemingsbedrijven hadden aangedrongen op het verstrekken van een dergelijke lening omdat ze moeilijkheden ondervonden bij Indiase bestellingen en inschrijvingen. Landen als de VS en Duitsland hanteerden ontwikkelingshulp als middel tot exportbevordering, welnu, dan wij ook, is de strekking van menige werkgeversnota aan de regering. In feite is de meeste ontwikkelingshulp van Nederland dan ook nooit iets anders geweest dan een smeermiddel van de eigen economie. Zonder humanitaire rimram zou daaraan ook zijn gedaan, zo bleek zonneklaar op het symposium "Ontwikkelingssamenwerking maakt er werk van" dat ruim een jaar geleden in Groningen is gehouden. Centraal stond daar de vraag hoe Nederland méér kan verdienen aan de Derde Wereld. We blijven in de export achter bij andere EEG-landen en dat is te gek. De toonzetting van het beleid van Schoo vond plaats op dit congres, waarin het taboe doorbroken werd om te praten over het Nederlandse eigenbelang. Het was er altijd wel, maar het werd voordien minder betamelijk geacht het altruïstische propagandabeeld rond het begrip Ontwikkelingssamenwerking te verstoren. Het congres en ook de nota's van Schoo rechtvaardigden het evenwel ten volle wanneer Indonesië, Bangladesh, Soedan en Kenya — om maar een paar landen te noemen — ook hun nota's over internationale economische betrekkingen inleiden met bewogen passages over "de zorg voor de werkgelegenheid in Nederland", die het diepste motief achter het beleid zou zijn. Van oudsher kunnen evenwel slechts rijke machtigen zich permitteren ook nog de weldoener uit te hangen. Alleen al om de irritatie die dat oproept in de Derde

VU-Magazine 14(1985) 2 februari 1985

ife

Wereld zou gestopt moeten worden met het voeren van pretenties, die niet waargemaakt worden. "De gevoeligheid in de Derde Wereld wordt totaal onderschat in dit land", klaagde dr. Zeylstra vorig jaar in een interview met NRC-Handelsblad. "Het is werkelijk de hoogste tijd onze onbescheiden pretenties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking te wijzigen."

Rusland De waarschuwing is niet nieuw. De Nigeriaanse econoom dr. E. Emeham Ikoku, die indertijd aan de VU was verbonden, liet dit geluid ook al horen in het januari-nummer 1974 van VU-Magazine. "Hulp is vernederend en drukt zwaar op de trots, de souvereiniteit en de waardigheid van de Afrikaanse landen (...). Doordat men het overgrote deel van de burgerij in de donorlanden en in de ontvangende landen heeft doen geloven dat hulp liefdadigheid is, is er veel misplaatst medelijden, sympathie of vertrouwen ontstaan in de donorlanden en misplaatste hoop in de ontvangende landen." . Dat niet slechts het rijke westen maar ook het rijke oosten (Rusland) zich met een irritant weldoenders-

Exportbevordering

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen