VU Magazine 1985 - pagina 189

markttegen vreemdelingen moest'beschermen'. Ook op het departement van Justitie, afdeling vreemdelingenzaken, en bij de Vreemdelingendienst van de grote steden ontstond langzaamaan een anti-vreemdelingenklimaat. Het was in deze sfeer dat de Rotterdamse Hoofdcommissarissen van politie de kans kregen om reeds lang bestaande plannen uit te voeren. De later, door zijn lidmaatschap van de Nederlandse Unie, bekend geworden hoofdcommissaris Einthoven deed in 1934 een repatriëringscampagne van start gaan. Meer dan duizend "overtollige, oude en armlastige" Chinezen werden vanaf dat jaar, "na meer of minder aandringen van de politie", naar hun geboorteland teruggevoerd. Een actie, mogelijk gemaakt door de medewerking van de Nederlandse rederijen. In 1936 ten slotte, stelde de minister van Justitie zelfs geld voor de repatrië^ k j es en vorden in den reg&P^^aWfl??Wmaand vóór ze thuis : Ze hebben meer vertrouwen in hun landsman Yip ChaV de oude Chinees met de groote uilenbril, die als een toove% naar in zijn kelderapotheek temidden van allerlei lugubere, gedroogde en op sterk water geprepareerde dieren zijn tooverstokje zwaait en hen de kleurige plant- en dieraftreksels verschaft, met imponeerende, geheimzinnige gebruiksaanwijzingen, zooals ze dat in hun moederland van de wijze dokters op de markten in de stad gewend zijn. Drankjes die wonderen doen, en de booze kwalen verdrijven, waarmee ze hier in dit vreemde land behept raken. Vanavond staat Ds Pronk in het middelpunt van hun belangstelling. 2e bespreken uitvoerig het voor en tegen i der verschillende vermoedens, en roemen de geslepenheid \ van de proef die ze voor hem uitgedacht hebben. Er gebeurt ook nu niets. Yuan Wak heeft wel gelijk gehad. Het blijft de heele avond rustig, en de algemeene opinie is wel, naar mate het later wordt, dat die Yesoe-pak de proef gunstig doorstaan heeft.

In de keuken van Yuen Wah: al een begrip in de jaren twintig

Citaat uit 'Delistraat', Ctiinezenroman van G. J. Peelen

ze 'Chinese Evangeliën' lezen. De Chinezen zelf zaten echter niet passief op hulp van de Nederlandse bevolking te wachten, maar zetten zich in voor een nieuwe economische activiteit: de Chinese restaurants. Op Katendrecht was het restaurant van Yuen Wah al een begrip geworden in de jaren twintig, zoals het restaurant Kong-Hing in de Amsterdamse Binnen-Bantammerstraat al enige tijd bekendheid genoot onder een selecte groep Amsterdammers. Aanvankelijk werden deze restaurants vooral bezocht door Chinezen. De onderlinge solidariteit was zelfs zo groot dat de restauranteigenaars hun werkloze en arme landgenoten gratis maaltijden en soms zelfs onderdak verschaften. In 1934 werd het eerste Chinese restaurant buiten de Chinatowns ge-

ring beschikbaar, zodat deze kon voortgaan tot in mei 1940. Ironisch genoeg was het de inval van de Duitse legers die op dat moment een einde maakte aan de gedwongen terugkeer van Chinezen naar hun met Japan in oorlog verkerende vaderland.

VU-Magazine14(1985)4april 1985

opend: 'Nanking in de Amsterdamse Reguliersbreestraat richtte zich speciaal op de Nederlandse bevolking. Aarzelend volgden Rotterdamse Chinezen dit voorbeeld en in het jaar 1939 telden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag gezamenlijk dertig Chinese restaurants. Zo werd in 1934 een ontwikkeling ingezet die na de Tweede Wereldoorlog en met namevanaf het midden van de jaren vijftig een groot succeswerd. Veteranen De vestiging van de Chinese horecabedrijven verliep in de eerste jaren echter niet zonder problemen. Door de economische crisis en de toenemende stroom Duits-Joodse vluchtelingen meende de Nederlandse regering een aantal maatregelen te moeten nemen die de Nederlandse arbeids-

Na dit alles wordt wellicht begrijpelijk dat de invloedrijke 'Laoqiao' (veteranen) binnen de Chinese gemeenschap de nodige reserves koesteren ten aanzien van overheidsbemoeienis. De vroegere ervaringen met de Nederlandse overheid, gecombineerd met een traditionele code van zelfstandigheid, zullen bij deze groep vooralsnog vrij veel weerstand oproepen tegen de moderne, meer op integratie gerichte houding van de Chinesejongeren.D

151

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen