VU Magazine 1985 - pagina 283

Frank R.Boddendijk

Vrije shidieiïchting Eén van de zaken die ik aan he\ begin van elke collfegecyclusin het eerste studiejaaraltijd met nadruk beklemtoon, is de noodzaak om duidelijk aan te geven waar je het over hebtalsje hetergens over hebt. Dat vergemakkelijkt de onderlinge communicatie, terwijl het er tevens toe bijdraagt dat het betrouwbaarheidsgehaltevan uitspraken wordt vergroot. Wat moet ik meteen uitspraak van een minister dat de werkloosheid dank zij een verstandig kabinetsbeleid gedurende de laatste jaren nu eindelijk gedaald is? Wisthij datdank zij een boekhoudkundige truc de werkloosheidscijfers recentelijk een enigszins geflatteerd beeld geven omdat oudere werklozen niet meer meetellen bij het bepalen van hettotaal? Diezijn afgeschreven, evenals de meeste gehuwde vrouwen die langer dan een half jaar werkloos zijn. De vraag is dus,, wat bedoeltdie meneer, en wat voor cijfers vergelijkt hij met elkaar?" En neem de term ,,tweeverdieners", die in de plaats is gekomen voor de term ,,dubbeleinkomens". Die laatste term zou aanleiding geven tot misverstand. Gegeven de wetgeving m.b.t. ,,tweeverdieners" kloptdat inderdaad. Toen ereen tijdje geleden gesproken werd over,,dubbele inkomens" kreeg ik inderdaad de indruk dat de heren (en dames) politici nu eindelijk eens, laat maar niet té laat, de herverdeling van inkomensgingen aanpakken. Met name in tijden van economische teloorgang zou hettoch mogelijk moeten zijn om de sterkste schouders de zwaarste lasten te laten dragen, indachtig Francis Bacon 's pleidooi te-

vu-Magazine 14(1984) 6 juni 1985

gen de dubbele inkomens, geschreven in de 16de eeuw. Maar nee, helaas. Volgens de huidige wet ,,tweeverdieners" zijn die sterke schouders niét te vinden ineen huishouden waar één persoon een inkomen van twee- tot bij voorbeeld tienmaal modaal binnenbrengt, maardehuishoudens waartwee mensen, of meer, elk een eigen inkomen binnenbrengen, in principe ongeacht de groottevandatinkomen. Het is derhalve niet alleen van belang om te weten wat er precies bedoeld wordt meteen term, maarook waartoejuistdiéterm gekozen wordten niet een andere Met name dit laatste punt speelt ook een rol bij de recente vernieuwingen rondom de universiteit. Sindsenigetijd hebben we in Nederland een Open Universiteit. Blijkens de aanmeldingscijfers voorziet deze universiteit in een behoefte, en wel zodanig dat de startdaardoor enigszins chaotisch verliep. Onlangs hebben we via hetjournaal mogen constateren dat een aantal studenten aan deze universiteit reeds studieresultaten hadden geboekt. De minister in eigen persoon kvjam een deelcertificaat uitreiken aan iemand die met goed gevolg een deelpakket had afgerond. Uit de gegeven toelichting bleek dat een aantal mensen er honderd uur studie en een aantal anderen er zelfs tweehonderd uur studie op hadden zitten. Bovendien zou het percentage geslaagden gunstig afsteken bij gewone universiteiten. Dit gold eens te meer voor vrouwelijke studenten. Zo, denkjedan, diézit; daarkunnen degewone universiteiten een puntje aanzuigen.

Maar is dat nu zo? Mijn tweede reactie was wat kritischer. Was dat nu wel een succes voorde Open Universiteit? Na een halfjaar studie had een aantal mensen gemiddeld honderdvijftig uur onderwijs met succes bekroond, terwijl de doorsneestudent in onze deeltijdopleiding ertoen al zeshonderd uurop had zitten, oftewel viermaal zo veel. Maar dat is géén nieuws! Bij dezen dan. Een laatste zaak die ik hier wil noemen is de kwestie van de vrije studierichtingen aan de VU. Voorde nietgereformeerde leek zou een vrije studierichting aan de VU mogelijkerwijs geïnterpreteerd kunnen worden als een cursus macramé aan de plaatselijke volksuniversiteit. Maar voor ons is de VU natuurlijk de Vrije Universiteit, een universiteit die historisch gezien vrij was van een staatsinmenging in het theologisch onderwijs. Maar wat te denken bijeen vrije studierichting aan de vrije universiteit? Is dat niet wat al te vrij? En is een gewone studierichting dan niet vrij? In het algemeen kan gesteld worden dat in samenhang met het ingewikkelder worden van onze samenleving een universiteit steeds minder universeel opgeleide wetenschappers kan afleveren. Een universiteit is opgedeeld in faculteiten, subfaculteiten en vakgroepen. De meeste vakgroepen dragen de verantwoordelijkheid vooreen eigen studierichting waarbinnen studenten worden opgeleid tot specialist binnen de eigen deeldiscipline. Binnenzo'n deeldiscipline kan een studenteen eigen weg volgen, overeenkomstig eigen belangstelling. Erisduswel sprake van enige vrijheid.

Een vrije studierichting is eigenlijkslechtsvrij in dezin dat studenten niet opgeleid worden tot specialisten binnen één zo'n deeldiscipline. Alshetgoed is, staat in een vrije studierichting een maatschappelijk probleemveld centraal — zoals bij onze vrije studierichtingen gerontologie (bejaardenproblematiek), culturele minderheden (de problematiek van de niet-autochtone Nederlanders) en vrouw en beleid (vrouwenemancipatie) — en worden in het geboden onderwijspakket juist die elementen uitverschillende (deel-)disciplines gehaald die een beter inzicht kunnen geven in de aanhangige problematiek. De reden daartoe is overduidelijk. Weliswaar zijn universiteiten samenleving complexergeworden, maar datwil nietzeggen datsamenlevingsproblematiekte begrijpen valt vanuit afzonderlijke deeldisciplines. Juist interdisciplinaire samenwerking is nodig om als universiteit hetzichtopde samen levingsproblematiek niette verliezen. Als onze vrije studierichtingen daartoe een bijdrage kunnen leveren, dan denk ikdatwe als universiteit bij de tijd blijven, ondanks organisatorische problemen welke automatisch verbonden zijn aan het invoeren van dergelijke vrije studierichtingen waar immers per definitie meer vakgroepen bij betrokken zijn. Omdat ik vermoed dat het NOS-journaai u niet zal informeren over successen op ditfront, kan ik u alleen aanraden ook in het vervolg deze column op te zoeken in uwmaandblad. Wantzou, geheel tegen de verwachtingen in, die vrije studierichtingen op niets uitdraaien, dan zal ook de studierichting waaraan ik verbonden ben bij een volgende TVC-operatie wel eens gesloten kunnen worden, en als werkloze academicus heb ik natuurlijkgeen been om op te staan om u, middels deze column, van het universitaire wel en wee op de hoogte te houden. 237

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen