VU Magazine 1986 - pagina 375

ben" - waren en zijn rabiate anti-communisten. In dat opzicht zijn ze karaktervast gebleven, ook al hangt hun vaantje nu naar Aquino. Zij kennen maar één antwoord op de guerilla van de NPA, het nieuwe volksleger; vernietigen met alle beschikbare militaire middelen. Cory Aquino wil met de NPA onderhandelen over een wapenstilstand. De NPA heeft zich tot dergelijke onderhandelingen bereid verklaard. Enrile maakt er geen geheim van geen enkel heil van deze "zachte lijn" te verwachten. Hij heeft het leger de strijd laten opvoeren op het suikereiland Negros en in de provincie Cagayan in het noorden, waar hij overigens zelf financiële belangen heeft in de houtkap. Slechts in enkele provincies is aan de houding van het regeringsleger iets te merken van de machtswisseling in Manila. Het leger is een politieke factor op zich, waar Aquino tot nu toe weinig vat op heeft. "Het leger heeft zich niet onder het bevel van Cory Aquino geplaatst, maar een coalitie met haar gesloten, zo moet je dat zien.' De mislukte coup speelde zich af aan de vooravond van de eerste besprekingen met de NPA. Maar dat kan toeval zijn meent De la Torre. Zo'n hoge pet heeft hij nu ook weer niet op van het Marcoskamp. Maar toeval of niet, het zal zeker van invloed zijn op het verloop van de onderhandelingen. De laatste tijd zijn er wat pro-Aquino officiersbenoemingen geweest en de commissie-Diokno wil met steun van Aquino ernst maken met de berechting van militairen die onder Marcos al te grof zijn opgetreden. Dat heeft al tot menige ruzie tussen Aquino en haar minister van defensie geleid. Enrile heeft echter lang genoeg onder Marcos gediend om het klappen van de zweep van de oude sluwe vos te leren. Hij moet van tevoren op de hoogte zijn geweest van de plannen van Tolentino c.s. ("Zijn inlichtingendiensten werken goed, dat weten we uit eigen ervaringen.") Maar er werden géén arrestaties vooraf verricht zoals voorheen. Voor De la Torre is het zonneklaar dat Enrile de couppoging gebruikt heeft om zijn eigen positie tegen Aquino te versterken. Hij liet Tolentino zijn gang gaan, in de wetenschap dat het toch weinig om het lijf had en zijn leger de zaak weer vlug onder controle kon krijgen. Maar... pas na een verzoek daartoe van Aquino zelf. Met die aanpak is zij nog eens met de neus op haar afhankelijkheid van het leger, lees Enrile en Ramos, gedrukt.

V

olgens berichten verliet de meerderheid van de rebellerende soldaten het Manila Hotel, nadat duidelijk werd dat ze daar niet waren om Enrile te beschermen, zoals hen was voorgespiegeld — de naam Aquino werd niet genoemd. Per saldo is alleen Enrile versterkt uit de poppenkast tevoorschijn gekomen. Meer nog dan voorheen zal Aquino rekening moeten houden met de wensen en opvattingen van de le-

VU-MAGAZINE — OKTOBER 1986

Verkiezingscampagne van Tolentino. gertop. En een aantal dissidente officieren is uitgerangeerd. Ed de la Torre is mede-oprichter van de links-radicale CNL (Christians for National Liberation), een organisatie van priesters, seminaristen en andere religieuze werkers die deel uitmaakt van het nog steeds verboden Nationaal Democratisch Front. Hoewel hij als voormalig politiek gevangene formeel geen lid meer kan zijn van de CNL, weet hij zich wel degelijk betrokken bij het reilen en zeilen van het Filippijnse links-nationalisme. Bij de gebeurtenissen van afgelopen februari, waarbij Cory Aquino tot president werd gekozen, stond links min of meer afzijdig. De verkiezingsboycot was mislukt, Enrile steunen in zijn rebellie leek een politiek taboe. Zonder de jarenlange inzet van de linkse organisaties had Aquino nooit haar greep naar het presidentschap kunnen voltooien, maar in het uur van de waarheid stonden ze buitenspel. Dat heeft een grote kater en verwarring veroorzaakt. Hoe kijkt links nu tegen Aquiïio en haar regering aan? "Deze regering is een coalitie. Aan de ene kant zie je een groot conservatief blok van Aquino-getrouwe technocraten als Ongpin, de mensen rond Laurel van UNIDO en de "herboren" democraten als Enrile. Aan de andere kant zie je een klein, maar zeer dynamisch progressief deel, waar we vooralsnog Aquino zelf ook toe rekenen. Afgelopen mei heeft links in principe gekozen voor het steunen van dat progressieve deel. We nemen dus geen oppositionele stelling in. Bij volgende verkiezingen zullen we ijveren voor versterking van hun positie. Zij hebben tot nu toe geen georganiseerde politieke achterban. De mensen in de straat die Aquino aan de macht hielpen waren merendeels ongeorganiseerden. De macht van het volk die toen werd gedemonstreerd, moest omgezet worden in een georganiseerde volksmacht. Dat zie je nu ook

langzaamaan gebeuren. Binnen de kerk bij voorbeeld, al vind ik zelf dat de kerk op dit moment wel erg veel invloed heeft op het officiële politieke gebeuren, maar dat terzijde. Waar het om gaat is dat wij wel over een grote georganiseerde achterban beschikken, die Aquino te hulp zou kunnen komen als de nood aan de man komt." ritische participatie, zo wordt deze houding ook wel genoemd. Niet omdat links nu minder strijdbaar zou zijn, maar als een actieve politieke beslissing. De politieke lijn van Aquino is nog immer onduidelijk, al heeft ze wel uitspraken gedaan die getuigen van een oprechte wil om de levensomstandigheden van de ruim 70 procent van de Filippijnse bevolking die onder de armoedegrens leeft, te verbeteren. Maar als men aan regeringswoordvoerders vraagt welke maatregelen zij daarbij voor ogen heeft, volgt alleen wat gemurmel. De keuzen worden nog wat vooruitgeschoven, maar dat kan niet al te lang meer. Nu het kan, moet links zoveel mogelijk zijn inbreng hebben om die keuzen in een progressieve richting te sturen. "De elite-democratie van nu is beter dan het Marcos-systeem, maar niet al onze inspanningen waard. Daarom moeten we een volksdemocratische basis voor Aquino creëren. Eenheid van progressieve en radicale christenen is in dit proces onontbeerlijk. Maar als Aquino naar links opschuift wordt de kans groter dat het conservatieve blok een anti-constitutionele stap maakt. Daarom zal de NPA zijn wapens voorlopig ook niet inleveren. De bereidheid tot een wapenstilstand is aanwezig, maar evenzeer de waakzaamheid voor een dergelijke eventualiteit. Sommigen speculeren al over de mogelijkheid dat de guerillero's van de NPA zullen opstaan als steun voor Aquino, als de NAFP, de Filippijnse strijdkrachten, tegen haar in opstand komen. Maar persoonlijk lijkt mij dat een iets te optimistische gedachte.' D

K

329

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen