VU Magazine 1986 - pagina 233

DE DIEPERE ACHTERGRONDEN VAN DE CEYLONMELANGE:

THEE MET EEN BITTERE BIJSMAAK "U doet aan politiek, meneer!" Dat was de opmerking die Ron Rote deed besluiten zijn door de VN verstrekte opdracht, om het lot van de allerarmsten in de hoofdstad van Sri Lanka te verbeteren, voortijdig terug te geven. Sindsdien staat hij op de zwarte lijst van de Srilankaanse regering, vanwege zijn steun aan de Tamils die op Sri Lanka aan een beestachtige vervolging worden blootgesteld. Pure genocide; een situatie die, gezien de aantallen slachtoffers, ernstiger vormen aanneemt dan die in Zuid-Afrika. Het zijn geen loze kreten, aldus Ron Rote, die zelf dus niet meer welkom is op Sri Lanka, het voormalige Ceylon, dat het vooral van z'n theeexport moet hebben. "In het gunstigste geval sturen ze me met het eerste de beste vliegtuig terug naar Holland. Maar waarschijnlijker is dat ik zo'n bezoek niet zou overleven." Wat zit e r eigenlijk achter de vervolging van de Tamils op Sri Lanka, die in ons land ternauwernood een vluchtelingenstatus kunnen bemachtigen? En wat heeft thee daarmee te maken? Politiek econoom Ron Rote, die de situatie ter plekke bestudeerde, schreef er een proefschrift over, dat blijkens de titel — vrij vertaald — de bittere bijsmaak van de Ceylonmelange tot onderwerp heeft.

'S£h?>

Gert J. Peelen ie Sri Lanka zegt, zegt thee. Maar dat is niet altijd zo geweest. De theecultuur nam pas rond 1960 een aanvang op het toenmalige Ceylon. De Engelsen, destijds en lang nadien heer en meester op dit groene eiland, wilden daarmee het theemonopolie van de Chinezen doorbreken. In India, waar de vermaarde Assamthee vandaan komt, hadden zij al wat ervaringen opgedaan met het verbouwen van thee. Het plantagesysteem was toen al geen onbekend fenomeen meer op Ceylon; vóór de thee werd aangeplant had men een korte periode ervaring opgedaan met koffieplantages. Een verwoestende ziekte tastte de koffieplanten aan en maakte aan de koffiecultuur een abrupt einde. De Britten zagen een gat in de markt. Er was tekort aan thee en de prijzen stegen tot ongekende hoogte. Grond werd in bezit genomen, bossen werden gekapt en theeplanten —niet behorend tot de inheemse flora van Sri Lanka — uit India geïmporteerd. De theeplantages bleken al snel zeer succesvol; de produktie schoot meteen omhoog. Met name Schotse planters wierpen zich met verve op de theecultuur. Er was maar aan één ding gebrek: arbeidskracht. Het verbouwen van thee is zeer arbeidsintensief: er is niet, zoals bij koffie, een afgebakend plukseizoen; het hele jaar rond dient te worden geplukt, om de veertien dagen dezelfde plant. De autochtone, Singalese boeren waren voor het werk op de plantages niet te vinden. Ze hadden veelal genoeg aan hun eigen bedrijfje — kleinschalige landbouw met rijst als belangrijkste produkt — en voelden zich voor het koeliewerk op de theeplantages ook eigenlijk te goed. Loondienst strookte niet met hun cultuur; hun vrijheid en onafhankelijkheid gaven ze ongaarne op. Als enige oplossing voor de te krappe arbeidsmarkt zagen de Britten het ronselen van Tamils uit India; mensen van een lage kaste, een soort zwervend proletariaat, die ook ten tijde van de koffiecultuur .::; . als seizoenarbeiders waren ingezet. Derget '\ lijke ronselpraktijken '•'K.fi . • werden overgelaten aan

W

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen