VU Magazine 1988 - pagina 327

heeft al aan het begin gezegd: denk erom, wij zijn een Wereldraad, niet de Wereldraad. Er zijn twee belangrijke groepen buiten de Wereldraad gebleven. Aan de ene kant de roomskatholieke kerk, en aan de andere kant de evangelicalen en de rechterkant van het protestantisme. In Nederland is alles wat rechts zit van de gereformeerden niet aangesloten. Vierhonderd miljoen christenen zijn wel bij de Wereldraad aanachthonderd miljoen aarom besloot men in 1948gesloten; roomskatholieken en zo'n honderd tot oprichting van de Wemiljoen rechtse groepen niet." reldraad van Kerken? Prof. Mulder: "Het idee van een "Het ontstaan van nieuwe kerken Wereldraad is vooral gestimuleerd vindt vooral plaats in die rechtervleugel, niet meer in de historisch vanuit de zendingskring. Daar leefprotestantse kerken. In Nicaragua de heel sterk het besef dat het uiten Guatemala bijvoorbeeld rijzen de eensplijten van de kerk in vele denokerken als paddestoelen uit de minaties een grote hinderpaal was grond. In ieder dorpje zie je soms voor de zending. Men wilde het provijf nieuwe groepen, met namen als ces van de 'repeterende breuk' in de protestantse kerken omkeren. De eenheid van de kerk - waarvan men was overtuigd dat die in wezen bestond - moest zichtbaar gemaakt worden."

prof.dr.mr. D.C. Mulder, emeritus hoogleraar theologie aan de Vrije Universiteit en voorzitter van de Nederlandse Raad van Kerken. Prof. Mulder was van 1975 tot 1983 voorzitter van de onderafdeling 'Dialoog met andere religies' van de Wereldraad. Met hem een gesprek over de vraag of veertig jaar Wereldraad van Kerken de eenheid in de kerken heeft bevorderd.

W Prof.dr.mr. D.C. Mulder: overwinnen van tegenstellingen. Foto Bram de Hollander

Was het uiteindelijk de bedoeling toch tot één kerk te komen? "Dat speelde wel mee, ja. Dat is nu wat minder geworden. Men streeft nog wel naar verder doorpraten. Daar zijn twee ontwikkelingen in geweest. Aan de ene kant heeft men geprobeerd een situatie te bereiken waarbij kerken in één plaats elkaar volledig erkennen, eikaars ambten erkennen, deelnemen aan eikaars avondmaalsviering of eucharistie en volledig samenwerken. Een tweede ontwikkeling, vanaf 1968, luidde min of meer een keerpunt in. De eenheid van de mensheid werd toen minstens zo belangrijk gevonden als de eenheid van de kerken. De eenheid van de kerk moest in dienst staan van de eenheid van de mensheid. Daarmee bedoelt men het overwinnen van de enorme tegenstellingen, zoals die tussen zwart en blank, rijk en arm en oost en west. Men merkte bovendien dat de verscheurdheid van de mensheid doorwerkte in de verscheurdheid van de kerken."

De zesde assemblee van de Wereldraad van Kerken in Vancouver, 1983. Foto ANP

'de kerk van de apostelen en de profeten'. Daar is nog heel sterk de neiging om in kleine groepen nieuwe kerken te vormen."

W

el blijkt, zo stelt prof. Mulder, het aantal lidkerken van de Wereldraad Toch is driekwart van de christenen enorm te zijn toegenomen. Vroeger niet bij de Wereldraad aangesloten, waren dat er 147, nu zijn dat er en blijken er steeds weer nieuwe ker-ruim driehonderd. Toch is de roomskatholieke kerk steeds buiten ken bij te komen. "Dat is waar. Maar Visser 't Hooft de Wereldraad gebleven.

Heeft u een verklaring voor het feit dat de roomskatholieken niet meedoen, ondanks een groeiende toenadering? "Daar zijn verschillende verklaringen voor. In de jaren dertig is de oecumenische beweging nog scherp door de paus afgewezen. Er kwam toen een uitspraak waarin deelname aan de oecumenische beweging werd verboden. Ook in 1948 mochten de katholieken niet aanwezig zijn. Waarom niet? Omdat de katholieke kerk vond dat zij de kerk van Christus was, en dat de andere kerken afvalligen waren. Bij het tweede Vaticaans concilie valt een duidelijke wending te constateren. Er komt dan een heel positieve verklaring over de oecumenische beweging. Men erkent dat ook in andere kerken veel van de waarde van het evangelie te vinden is. Er komt dan

ook nauwere samenwerking tussen afdelingen van de Wereldraad en het Vaticaan. Op het ogenblik is dat wat minder geworden. Toch is het zo dat de huidige paus keer op keer verklaart dat de oecumenische beweging voor hem een onopgeefbare zaak is. Ook de bisschoppen in Nederland hebben een verklaring uitgegeven waarin ze zeggen dat de oecumenische beweging een van hun prioriteiten is."

wat katholieken, dat is wel een interessant gegeven."

B

ij de oprichting van de Wereldraad waren de meeste kerken afkomstig uit westerse landen. Na 1948 traden tientallen kerken uit het zuiden toe en in 1961 alle oosters-orthodoxe kerken. De kerken uit het zuiden hebben uitspraken van de Wereldraad gestimuleerd over racisme en armoede. In 1968 werd in Uppsala tijdens de Kan de katholieke kerk dan niet ge- vierde assemblee van de Wereldraad de beslissing genomen activiteiten te woon lid worden van de Wereldraad? "Vanuit de Wereldraad is daarvoor ontwikkelen tegen het racisme. Prof. theoretisch geen enkel bezwaar, zo- Mulder: "Het is voor de Wereldraad lang men voldoet aan de basisfor- erg moeilijk uitspraken te doen ommule. Als de katholieke kerk lid wil dat deze geen autoriteit heeft, alleen worden, is ze dat ook binnen een programma's. Daarbij zijn ze bojaar. Er is wel een probleem, name- vendien helemaal afhankelijk van lijk dat de katholieke kerk zo'n wat de lidkerken doen. Ten aanzien enorm grote kerk is en alleen al twee van het racisme is een special fonds keer zoveel leden heeft als de huidi- opgericht waarin geld werd verzage Wereldraad. Organisatorisch zou meld dat vervolgens werd toehet enorm moeilijk worden de ka- gedeeld aan organisaties die actief tholieke kerk in de Wereldraad te zijn in de bestrijding van het racisvoegen. Vandaar dat er van beide me. Ook aan humanitaire activiteizijden aarzelingen zijn. Voor de ka- ten van bevrijdingsbewegingen in tholieke kerk is het heel moeilijk om Zuid-Afrika werd geld gegeven. Daar is geweldig veel verzet tegen in een groep te zitten waar ze maar gekomen. Toen is de Wereldraad een van de driehonderd kerken zou eigenlijk voor het eerst onder grote zijn. Ik denk daarom dat het het kritiek gekomen van rechtse christebeste is om zo nauw mogelijk samen nen. De Wereldraad werd ervan bete werken. Dat is wel eens wat beter schuldigd communistisch te zijn. En geweest. De katholieke kerk heeft dat terwijl het ging om een fonds toch meer banden met de oosters or- van slechts een paar miljoen, waar todoxen en met kerken met een bis- koningin Juliana overigens ook nog schoppelijke structuur. Bij de stafle- aan heeft bijgedragen." den van de Wereldraad zitten nogal "In de jaren zeventig komen uitspraken tegen de bewapeningswedloop en de armoede. Dat laatste gebeurde onder invloed van Latijns Amerika. Je kunt als Wereldraad niet veel meer doen dan de publieke opinie beïnvloeden. De kerken uit het noorden hadden grote zorgen over de atoombewapening, maar de kerken uit het zuiden hadden andere zorgen, namelijk de enorme hongersnood. De kerken kunnen elkaar helpen om sociale activiteiten ter plaatse te ontwikkelen. Die problemen zijn, met de milieuproblematiek, samengekomen in het conciliaire proces voor gerechtigheid, vrede en miHeu."

tie komt, een wereldconferentie over gerechtigheid, vrede en milieu. De plannen zijn nog niet erg ver gevorderd. Men wil niet alleen maar uitspraken doen, maar ook bepaalde activiteiten ontwikkelen. Ik denk dat dat laatste vooral op nationaal niveau zal moeten. Veel mensen zijn er nu ontzettend enthousiast mee bezig, maar het probleem zal worden hoe het handen en voeten te geven. In een aantal landen, zoals de beide Duitslanden en ook in Nederland, vinden al volop activiteiten plaats, maar in de derde wereldlanden gaat het nog moeizaam." Wat ziet de Nederlandse kerk als haar taak bij dit proces? "Iedereen praat natuurlijk al over vrede, gerechtigheid en milieu. Vooral wat betreft het milieu moet de kerk niet doen alsof zij de enige

7e kunt als Wereldraad niet veel meer doen dan de publieke opinie beïnvloeden.' is die hierover spreekt. Eén van onze taken zal moeten zijn een link te leggen tussen deze begrippen en het evangelie. Eigenlijk is dat natuurlijk heel eenvoudig, want het evangelie staat vol met gerechtigheid en vrede. Wat betreft het milieu is de idee van de schepping belangrijk. Je hoeft er niet krampachtig naar te zoeken, maar wij kunnen niet over het milieu praten, als we niet op de een of andere manier de idee van de schepping daarin brengen. De milieubewegingen zijn zeer enthousiast, want als zeven miljoen kerkleden achter de doelstellingen van de milieubewegingen staan, is dat natuurlijk geweldig. Natuurlijk zijn er ook mensen die vinden dat de kerk zich daar niet mee mag bemoeien."

M

ogen de kerk en de Wereldraad dan wel zulke uitspraken doen, en namens wie spreken zij dan? "De Wereldraad heeft formeel geen gezag, alleen wanneer uitspraken at beoogt men met dit con- worden overgenomen door de lidciliaire proces? kerken. Uitspraken moeten geba"De Wereldraad wil dat seerd zijn op waarheid en wijsheid. 990 een wereldwijde convoca- Waarheid omdat ze voortkomen uit

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen