VU Magazine 1988 - pagina 309

te constateren van de biologische noemd. Hoe komen wetenschappewetenschap als wetenschap waarin lijke theorieën tot stand? En in hoehet mysterie een niet alleen legitie- verre is er sprake van eenduidigheid me, maar ook functionele plaats en van een gesloten systeem? Zijn er had, naar een wetenschap gebaseerd veranderingen mogelijk in de wetenHet geheim van het leven is tot nu op de overtuiging dat de mysteries schap, niet alleen in de modellen en toe een geheim van vrouwen vanwe- van het leven ontrafeld dienen te theorieën, maar ook in het taalge hun vermogen om kinderen te worden, een wetenschap die geen ge- gebruik? Ja, meent Fox Keiler, want de definitie die de wetenschap van baren, en een geheim vóór mannen. heimen tolereert. zichzelf geeft, blijft plooibaar. "In Het verhaal van de ontdekking van Daarnaast presenteert Fox Keiler de praktijk spreken de wetenschapde structuur van het DNA is altijd een ander verhaal, een verhaal dat pers, ondanks alle aandrang tot univerteld als het verhaal van de over- lijnrecht tegenover het vorige staat. formiteit, zelfs op hetzelfde terrein winning van de wetenschap over de De ontwikkeling van de atoombom verschillende dialecten. Er zijn bijna natuur. Hoewel Niels Bohr nog geen was het grootste en best bewaarde altijd wel enkelingen te vinden die in twintig jaar daarvoor had gezegd geheim van de wetenschap. Het visie op en in relatie met de natuur dat "we het organisme een minimale werd geheim gehouden voor de vrijheid moeten gunnen om zijn ul- Duitsers en de Japanners, voor het van de norm afwijken. Het gevolg is tieme geheimen voor ons te ver- Amerikaanse publiek, en zelfs voor dat zelfs binnen een een betrekkelijk bergen", ontdekten twee jonge we- de echtgenotes van de mannen die duidelijk gemarkeerde gemeenschap tenschappers, James Watson en de bom uiteindelijk produceerden. toch verschillende vragen aan de Francis Crick in 1953 de structuur Merkwaardig genoeg werd om rede- orde komen." Een voorbeeld van de van het DNA. Zij lieten zien dat nen van geheimhouding over dit do- spanning tussen de orde in de na"terreinen die ogenschijnlijk te mys- delijke wapen gesproken in metafo- tuur en de wetenschappelijke wetterieus leken verklaard konden wor- ren die betrekking hadden op zwan- ten, is het werk van Barbara gerschap en geboorte. 'Oppenhei- McClintock. mer's baby', zo werd de atoombom aangeduid, en in een eerder telegram heette het: "Felicitaties aan de ouders. Kan nauwelijks wachten de nieuw gearriveerde te zien." Het gehiem van het leven is het geheim van de dood geworden, aldus Evelyn Fox Keiler. ontraadselen, met twee voorbeelden: de ontdekking van de structuur van het DNA, en de fabricage van de atoombom.

De orde van de natuur gaat onze ordenende vermogens te boven.

W

den door natuurkundigen en scheikundigen." Maar er is ook een ander verhaal. Een verhaal, aldus Evelyn Fox Keiler, niet zozeer over de strijd tussen natuur en wetenschap, maar tussen verschillende motieven in de wetenschap, tussen visies op de biologie. Watson en Crick refereren zelf aan hun onderzoek als "een berekende aanval op het geheim van het leven." Daarin valt een ontwikkeling VU-MAGAZINE^ULI/AUGUSTUS 1988

at zit er achter deze verschijnselen, of waarom duiden mannelijke wetenschappers een uitvinding, bedoeld om te doden, aan met termen die te maken hebben met zwangerschap en geboorte? Daartoe brengt Fox Keiler het boek van Mary Shelley in herinnering, Frankenstein. Hoewel de laatste jaren uitgebreide analyses zijn verschenen over deze gothische roman, blijft de plot betrekkelijk simpel: "De consequenties van de mannelijke ambitie om de geboorte van nieuw leven te beheersen." Het verhaal van een jonge arts die uit lichaamsdelen van overleden mannen een nieuw mens wist te maken is enerzijds een spannende thriller. Aan de andere kant laat het boek geschreven door een vrouw - zien waartoe de menselijke geest kan afdwalen als men zaken probeert te beheersen waarover nu eenmaal geen zeggingskracht bestaat. In een eerdere studie is Evelyn Fox Keiler ingegaan op de taal die men in de wetenschap gebruikt, en de wijze waarop zaken worden be-

McClintock, geboren in 1902, begon al op jonge leeftijd onderzoek te doen in de klassieke genetica en cytologie. Door het vertrouwen en de steun van toenmalige grootheden in de wereld van de genetica, kreeg zij de laboratoriumruimte en de toelagen die ze nodig had voor haar belangrijkste levensdoel: het doorgronden van de geheimen van de plantengenetica. In de jaren dertig sprokkelde zij met moeite onderzoeksgelden bijeen. T.H. Morgan, de ontdekker van de geslachtschromosomen, beschreef haar als "de beste ter wereld", maar betreurde haar "persoonlijke moeilijkheden": "Ze is kwaad op de wereld omdat ze overtuigd is dat haar wetenschappelijke kansen veel groter zouden zijn als ze een man was." Fox Keiler constateert een dualistisch thema in het werk van McClintock: "Ondanks respect en bewondering die ze onder collega's in ruime mate genoot, is haar belangrijkste werk tot voor kort grotendeels onderschat en onbegrepen te hooi en te gras bijgezet in een voortdurend uitdijende biologische litera31

Robert Oppenheimer, de 'vader' van de atoombom. Foto Anefo

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen